59 Seconds ~ Richard Wiseman

Sommige boeken vatten samen wat elders uitgebreider staat beschreven. Dat kan een groot nut hebben. Helemaal als de samenvatting door een deskundige gedaan is, en deze door eigen kennis of ervaring nog eens wat toevoegt aan de verzameling.

59 Seconds is zo’n collectie. Het boek toont wat psychologen aan kennis hebben gevonden die iedereen gelukkiger, efficiënter, of slimmer kan maken. Een zelfhulpboek is het, maar dan zonder het irritant opgewekte toontje dat het genre anders zo onverteerbaar maakt. En, met wetenschappelijk bewezen effecten, die ook elders bij onderzoek herhaald konden worden.

Aan het eind van elk hoofdstuk staat de daarvoor behandelde kennis bovendien nogmaals samengevat. En tot slot biedt Richard Wiseman een samenvatting van alles die inderdaad in een minuut te lezen is.

Een punt dat hij dan noemt, is dat een plant in je werkomgeving de werkstress vermindert, en bewezen heeft de creativiteit te verbeteren.

59 Seconds riep bij mij niet direct plannen op om mijn leven te beteren. Het inspireerde wel om meer over de beschreven onderzoeken te willen weten — al is een grote vraag of dat wel kan; of andere wetenschappers even toegankelijk over hun werk hebben geschreven als Wiseman deed. Toch, eens zien of Ab Dijksterhuis leesbaar is. De merkwaardigste effecten die Wiseman beschrijft, komen wel uit Nederlands onderzoek. Zoals het gegeven dat je betere beslissingen neemt nadat je eerst een andere intellectueel uitdagende taak gedaan hebt, om dan pas weer tot het eigenlijke probleem terug te komen.

Ook heb ik er werkelijk tijden over gedaan om het boek uit te krijgen. Eén onderzoek per dag en de resultaten daarvan begrijpen, was doorgaans wel genoeg. En Wiseman heeft soms maar enkele pagina’s nodig om een effect te beschrijven. Dus staat er nogal wat in.

Een leesboek kan ik deze verzameling daarom niet echt noemen.

Richard Wiseman, 59 Seconds
Think a Little, Change a Lot
358 pagina’s
Pan Books 2010, oorspronkelijk 2009

Quirkology ~ Richard Wiseman

Achterin vat psycholoog Richard Wiseman de inhoud van Quirkology samen in tien leuke weetjes, waardoor geen gesprek aan tafel voortaan meer saai hoeft te zijn. Daaronder is het tidbit als dat vrouwen domweg niet herkennen welke contactadvertenties de andere sexe aantrekt — wil een vrouw dus langs deze onsympathieke weg een partner vinden, dan moet ze haar werving door een man laten schrijven. En het hoogtepunt aan onderzoek in dit boek schijnt te zijn dat mensen eerder een trui aantrekken waar de hondenpoep nog aankleeft, dan een kraakschoongewassen trui die ooit aan een massamoordenaar heeft toebehoord.

Ach ja.

Heel aardig aan dit boek was dat het onthulde hoe vaak Wiseman een drijvende kracht was achter onderzoek dat nogal wat nieuwskolommen haalde. Dat onderzoek naar wat de beste mop is bijvoorbeeld? Of het wereldwijde onderzoek naar hoe snel mensen lopen in de grote steden?

Ik vond dit boek goed om een andere reden dan dat zo veel vermaak biedt. Zonder de auteur nu meteen in alles te geloven, overigens.

Wiseman heeft in Quirkology een heel rijtje onderzoeken op een rij gezet die bewijzen hoe goed wij, als mensen, in staat zijn onszelf voor de gek te houden. Al gaat dit voor de gek houden niet eens altijd bewust. Mensen die vooraf aan een IQ-test de kwaliteiten van een geleerde moeten benoemen, doen zo’n test beter als de groep die eerst moet opschrijven welke eigenschappen voetbalvandalen hebben.

Nee, het interessantst vond ik bijvoorbeeld de passages over de invloed van astrologie op iemands leven — wie erin gelooft, gaat zich gedragen zoals dat volgens diens sterrenbeeld zou moeten.

En vooral ook de passages over geluk boden voor de verandering eens inzicht. Gelukkig zijn is een geestesinstelling, die zichzelf vervult.

Maar mensen die van zichzelf vinden dat ze vaak geluk hebben, hebben dan weer geen grotere kans om de lotto te winnen dan de zelfbenoemde pechvogels. Evenmin winnen de spelers met een systeem meer, of vaker, dan wie willekeurig wat getallen invulde.

Sympathiek van Wiseman vond ik ook hoe hij beschreef op een groot ethisch dilemma te stuiten bij dit onderzoek. Op een gegeven moment was er die database, vol met getallen die de Guus Gelukken onder de Britten hadden gekozen. Stel je toch eens voor dat er werkelijk wijsheid in die menigte school…

Dus kocht Wiseman voor het eerst van zijn leven een lottobiljet, om na de trekking toch met vreugde te ontdekken dat hij geen enkel getal goed had ingevuld.

Sommige mensen winnen altijd, ook als ze verliezen…

Richard Wiseman, Quirkology
The Curious Science of Everyday Lives
299 pagina’s
Pan Books, 2007