Gemeten

Gemeten
Overwegingen | week 09

Helemaal routine is de handeling nog niet. Ik denk er niet altijd aan om de WiFi op mijn telefoon uit te zetten voor ik de deur uit stap. Terwijl dat wel zou moeten.

De WiFi-chip van mijn telefoon verandert namelijk in een zendertje buiten het bereik van het vertrouwde netwerk thuis. Een zendertje dat voortdurend peilt of er WiFi-netten in de omgeving zijn. Het modem in mijn telefoon wil daar dan verbinding mee maken, als dit kan. En bij het zoeken naar zo’n nieuwe verbinding wordt ook informatie uitgezonden. Kijk, dit is het hardware-adres van mijn WiFi-modem zegt mijn telefoon daarbij, onder meer.

En die uitgestraalde informatie wordt inmiddels gretig geoogst. En daarbij wordt niet eens alleen het unieke MAC-adres van het WiFi-modem vastgelegd.1

Het is namelijk geen toeval dat supermarkten als Albert Heyn gratis WiFi aanbieden in hun filialen. Dezelfde techniek kan ook gebruikt worden om te meten hoe klanten zich door de winkel bewegen. En hoe lang ze daar bij ieder schap staan. Hoeven die klanten niet eens die gratis WiFi te gebruiken. Het volstaat daarbij al dat de WiFi op hun telefoons aanstaat, omdat deze dan peilt of er misschien ook WiFi-netten in de buurt zijn.

En nergens in welke Albert Heyn ook heb ik mogen lezen dat deze supermarkt het hardware-adres van de telefoons van bezoekers niet koppelt aan de kassabonnen van zo’n klant.

Albert Heyn zal vast ook aangeven enkel goede bedoelingen te hebben met dat meten. Of het excuus klaar hebben liggen alleen aanbiedingen naar de telefoons van klanten te pushen die in de winkels én automatisch inloggen op het WiFi-net, én toestemming hebben gegeven om zo’n lokale dienst te ontvangen.

Punt is ondertussen dat niet alleen grote supermarkten bezoekersgedrag meten. Gratis WiFi is overal. In de bus. In de trein. Op de stations. In menige publieke ruimte, zoals in de ziekenhuizen.

En zelfs op straat.

Waar menige gemeente, in de wens een ‘smart city’ te zijn, tegenwoordig peilt hoe bezoekers zich er door het centrum bewegen.

Dat wordt allemaal wat veel. Bovendien is er bedroevend weinig wetgeving om te garanderen dat ik me nog altijd anoniem door de wereld kan bewegen als ik dat verkies. Zonder dat er profielen worden aangelegd over mijn gedrag. Verder bezitten gemeenten helemaal de kennis niet om zelf hun smart city-ideeën uit te voeren; dat doen almaar groter wordende bedrijven, die heus niet op éen enkele plaats actief zijn.

En al die Little Brothers samen, vormen inmiddels een behoorlijk intimiderende Big Brother. Helemaal als per vergissing blijkt dat er weleens bestanden worden gekoppeld.