it is dochs oars, sûnt 2001

Democratie, en dan?

Traditioneel werd burgerzin aangeleerd als een vorm van loyaliteit jegens de natie. Dat is nu ingewikkelder geworden, omdat de natie in vele opzichten niet meer de geschikte vorm is om uitdrukking te geven aan de collectieve identiteiten waarmee mensen zich vereenzelvigen. Je ziet dus allerlei bewegingen ontstaan die, al dan niet door taal of etnie geïnspireerd, naar autonomie of naar regionaal zelfbestuur streven. In die zin is de natie vaak te groot, te ver weg, te afstandelijk geworden. Mensen identificeren zich op ‘subnationaal’ niveau. Anderzijds is de natie dan weer te klein om nog vat te hebben op het geglobaliseerde kapitalisme.

Michael Sandel, De verrafeling van de macht

Democratie, en dan??

Het parlement maakt nu veel te weinig gebruik van de mogelijkheden die het ter beschikking staan. Het is vreselijk dat die expressie van overtuigingen niet in het parlement, maar wel op de televisie is te zien. Tijdens de paarse regeringen gebeurde het dat enkele bewindslieden – Pronk, Jorritsma – niet in het parlement maar wel aan tafel bij Barend en Van Dorp politiek belangrijke uitspraken deden en daar nota bene de Kamer niet van op de hoogte stelden. Ook Van Gijzel kon bij Barend en Van Dorp belangrijke politieke meningen verkondigen, die hij natuurlijk tot inzet van een discussie had moeten maken op de geëigende plek daarvoor in een democratie: in een debat in de Kamer.

Socioloog Kees Schuyt in: De Groene Amsterdammer

De Swaan

Volop voedsel voor verdere gedachten op de eerste dag van het nieuwe jaar, via Abram de Swaan’s eigen website. Kijk vooral in het archief:

De Europese Unie lijdt, zoals zovaak gezegd wordt, aan een democratisch deficit, of liever een òndemocratisch gebrek. Dat ligt aan de verdragsrechtelijke inrichting van de Unie, het is een institutioneel gebrek. Maar het ligt ook aan het ontbreken van een Europese openbare sfeer. Er is geen Europese krant die door lezers uit alle lidstaten gelezen wordt, er is geen tv-station waarop voor een pan-Europees gehoor gedebatteerd wordt, er zijn kortom helemaal geen Europese media en als er al kranten of zenders zijn met een publiek in alle landen van de Unie dan staan die zonder uitzondering onder Amerikaanse of Engelse redactie. Eén oorzaak van dit totaal gebrek aan Europese communicatie is uiteraard de Babelse veeltaligheid van de volkeren van Europa. Maar de Europese gemeente moet zich van haar voorgangers juist gelukkig prijzen met die verscheidenheid. De spraakverwarring wordt door de Commissie en de Raad met opzet nog vergroot door iedereen aan te bevelen om een andere taal erbij te leren, als het maar geen Engels is, maar liefst Friulich, Fins, of Fries.
De burgers van Europa begrijpen elkaar niet eens goed genoeg om het met elkaar oneens te zijn. Zij praten langs elkaar heen, elk volk binnen de grenzen van het eigen taalgebied. En zelfs volkeren die één en dezelfde taal spreken, Duitsers en Oostenrijkers, of Nederlanders en Vlamingen, blijven toch nog van elkaar gescheiden door een barrière van wederzijdse desinteresse.

Current affairs in Haïti, and democracy in Iraq

The United States says it expects a lengthy military occupation following its victory. US generals will be in charge of setting up democracy in Iraq.

Will this be a democracy like in Haiti, the Dominican Republic or Nicaragua? They occupied Haiti for 19 years and set up a military power base that eventually became the dictatorship of Francois Duvalier. They occupied the Dominican Republic for nine years and laid the foundations for the dictatorship of Rafael Leonidas Trujillo. They occupied Nicaragua for 21 years and founded the dictatorship of the Somoza family.

Eduardo Galeano.

Disinfopedia

A project of the Center for Media and Democracy to produce a directory of people and organizations that work to influence public opinion.

Het Debat in Nederland

Wij kunnen niet zakelijk debatteren. Persoonlijk denk ik dat die hele verzuiling, waar iedereen altijd zo trots op is, een culturele catastrofe is geweest. Het betekende dat al die bevolkingsgroepjes het intern solide met elkaar eens waren en nooit extern met elkaar in debat gingen, terwijl aan de top van die zuilen in achterkamertjes compromissen gesloten werden waar niemand zicht op had. Met als gevolg dat wij vanaf 1917 tot nu toe geen fatsoenlijke democratische traditie hebben weten op te bouwen.

Herman Philipse, geïnterviewd in Het Parool
PS van de Week 10 april 2004

Vrijheid

Hebben de Russen niet zo veel feeling voor vrijheid?

Wij wel dan? Wij Nederlanders zitten in een democratie waarvoor wij niets hebben hoeven doen. Het is ons overkomen. Omdat het in de negentiende eeuw in de mode was. Er kwamen parlementen en constitutionele vorsten en zo. Wij hebben het toen ook gedaan. Omdat iedereen het deed. Maar dat wij zo bijzonder vrijheidslievend zouden zijn, geloof ik niet. Ga het café binnen en hoor de verhalen over de kinderverkrachter die zonder vorm van proces onmiddellijk afgemaakt moet worden. Nee hoor, de hele rechtsstaat die druipt van de mensen af als water van een eend.

Interview met Karel van het Reve in:
De Volkskrant 11 ii 1995, het vervolg 3.

A Former Spear-carrier for the Empire ii

“In the councils of government we must guard against the acquisition of unwarranted influence, whether sought or unsought, by the military-industrial complex. The potential for the disastrous rise of misplaced power exists and will persist. We must never let the weight of this combination endanger our liberties or democratic processes. We should take nothing for granted.”

Unfortunately, we Americans did not heed this warning and today the Department of Defense and its supporting military-industrial complex dominate our government. Of the money we spend on foreign affairs, 93% is controlled by the Pentagon, only 7% by the State Department. The biggest of all our weapons companies is the Lockheed Martin Corporation. In the year prior to the outbreak of the Iraq war, Lockheed Martin’s profits rose by some 36%. When war becomes this profitable, we can expect more of it.

Chalmers Johnson, Follow Spain’s Lead

Short [politics]

• It only takes $300 million annually to buy the power in the US.
• Gore Vidal on the corruption of American politics:
  

  “[O]ur system of electing politicians to office is rotten and corrupted to its core, because organized money has long since replaced organized people as the author of our politics. And most of it comes from rich people and corporations, who now own our political process-lock, stock, and pork barrel.”

• Makers of ‘This Land’ parody threatened with lawsuit over copyright abuse. NB: Woody Guthrie himself called anyone willing to perform a song of his a mighty good friend.

Chomsky on the American elections

I took exactly the position I took in 2000, namely, the election is a marginal affair, it should not distract us from the serious work of changing the society, and the culture and the institutions, creating a democratic culture. That’s what you work on. You can’t ignore the election. It’s there. But it’s designed as a method of essentially marginalizing the population. There’s a huge propaganda campaign to get people to focus on these personalized extravaganzas, and make them think ‘That’s politics.” Well, it isn’t. That’s a marginal part of politics, and here, a very marginal part.

transcript from an interview on Democracy Now

The False Memories Awards

Given by the Center for Media and Democracy, to the people and organizations polluting our information environment the most.

The second prize winner [only]: the American media and their reluctance to accept a war was sold to the US.

Chalabi appears to have recognized that the neocons, while ruthless, realistic and effective in bureaucratic politics, were remarkably ignorant about the situation in Iraq, and willing to buy a fantasy of how the country’s politics worked. So he sold it to them,” John Dizard wrote for Salon.com in May 2004. In a detailed profile of Chalabi and the INC, the New Yorker’s Jane Mayer included some fairly candid admissions by Francis Brooke, the INC’s PR guru. Without Chalabi, he said, “This war would not have been fought.” Beginning in the late 1990s, Chalabi and Brooke had designed a campaign to influence “only a couple of hundred people” in Washington with the ability to shape Iraq policy — people like Trent Lott, Newt Gingrich, Richard Perle and Dick Cheney. Following 9/11, their marketing strategy switched to terrorism and weapons of mass destruction. Brooke claimed, “I sent out an all-points bulletin to our network, saying, ‘Look, guys, get me a terrorist, or someone who works with terrorists. And, if you can get stuff on WMD, send it!'”

Sermon

In the same manner a lot of people want to hear a sermon a Sunday, I like to hear Gore Vidal’s reaction when something has happened in the USA. It’s such a satisfying ritual. I already know more or less what he’s going to say. But, he still manages to always surprise me with his complaints.

Vidal reacting to George Bush’s inaugural address was another nice sermon indeed.

We were too busy with homosexual marriage and abortion, two really riveting subjects. War and peace, of course, are not worth talking about. And civilization, God forbid that we ever commit ourselves to that.

[try and listen to the segment or the MP3 of the show. His sighs add something extra to the text]

een wens tot kwetsbaarheid

In het debatje tussen justitieminister Donner en advocate Britta Böhler vrijdag ontbrak wat mij betreft de belangrijkste vraag.

Waarom?

Maakt het extremisme van een paar enkelingen het werkelijk noodzakelijk de rechtstaat tot in zijn fundamenten aan te tasten? En wat mij betreft ook: zijn er de laatste jaren niet al genoeg mogelijkheden bijgekomen het gedrag van verdachten te observeren?

Zelfs de Raad van Europa maakt zich er tegenwoordig zorgen over dat de staat zo veel over iemands communicatiepatronen te weten kan komen. Of dat de mobiele telefoon het mogelijk maakt te reconstrueren waar de eigenaar daarvan zich bevindt op elk willekeurig moment.

Zo veel mogelijkheden tot toezicht op iemands gedrag bestonden er nooit eerder, in een democratie. En een debat hoeveel de overheid zou mogen weten van zijn onderdanen, blijft steeds maar uit. Dus worden er ook te weinig waarom-vragen gesteld.

Maar wat is het nut van een centrale database met de vingerafdrukken [pdf] van alle Nederlanders? Dat het nog net geen database is met de DNA-beschrijvingen van alle inwoners? Hier gaan toch andere instanties gebruik van maken.

Ik vind er een angstwekkende opbouw in zitten. Eerst iedereen te verplichten altijd een identiteitsbewijs te kunnen tonen. Dan opleggen dat ieder paspoort of ID-bewijs een verplicht uniek biometrisch kenmerk krijgt. En dan ineens al die unieke gegevens centraal willen verzamelen, in plaats van alleen technologie toe te staan die lokaal de controle van iemands identiteit mogelijk maakt.

Waarom?

Ik ken geen foutloze technologie. Ik kan de pijnlijke vergissingen, en de schrijnende overlast die fouten voor een onschuldig iemand zal meebrengen, nu al voorspellen.

Gedoemd tot kwetsbaarheid [epiloog]

Mij was al wel opgevallen dat de tegenstanders van Geert Mak’s pamflet zich niets gelegen lieten liggen aan de eindconclusie daarin. Ik had alleen nooit een verklaring waarom.

Tot ik Frank Ankersmit’s boek Macht door representatie las [bespreking hier]. Daarin betoogt deze hoogleraar in de intellectuele geschiedenis:

Er is nog een […] reden waarom in het politieke debat in de democratie het vermijden van de opinie van de tegenstander wenselijk is. De suggestie dat de opinie van de tegenstander niet zozeer onjuist alswel (wat veel erger is) irrelevant is, geeft aan het standpunt van degene die deze suggestie succesvol weet te formuleren een aura van onpartijdigheid. Want de implicatie is immers, dat wellicht iets ten gunste van dat standpunt van de tegenstander gezegd kan worden (en dat de goede bedoelingen van de tegenstander ook geen moment betwijfeld worden), zoals men dat ook van het tegenovergestelde standpunt zou kunnen zeggen, maar dat beide standpunten, zowel het oorspronkelijke als zijn tegendeel, eenvoudigweg irrelevant zijn voor een goed begrip van de zaak in kwestie. En dat beide daarom in quarantaine geplaatst zullen moeten worden.

pagina 158

Over die implicatie moet ik nog even nadenken. En ook vraag ik me af het niet gewoon een debattruc is om geen enkele aandacht aan de conclusies van de tegenstander te geven. Ook al omdat het makkelijker is zo iemand verdacht te maken, en daarmee alles wat die gezegd heeft irrelevant te verklaren, dan inhoudelijk te reageren.

Enfin.

zie het hele Dossier Gedoemd tot kwetsbaarheid

over een handelsverdrag dat grondwet is gaan heten

Als de Europese Grondwet dan ineens met oneliners aanbevolen wordt, geeft mij dat ook het recht op elk daarvan even bot te reageren.

Meer democratie in Europa
Ja, steun krijgen voor de kreet “minder democratie in Europa” werkt niet. Maar deze slogan heeft de wervende kracht van een nieuwe advertentiecampagne voor een nog witter wassend wasmiddel. Het was blijkbaar hoog nodig iets te verbeteren, dus kan het oude nooit veel geweest zijn.

Democratie, als dat toch eens zou kunnen.

Een beter asiel- en migratiebeleid
Waarom heb ik hier toch de indruk van dat het hoogstens een nog onmenselijker asiel- en migratiebeleid inhoudt?

Europa dichterbij de mensen
De mensen zijn Europa, lijkt me. Zo’n kreet als deze versterkt alleen maar het idee dat hier een product verkocht moet worden, waar eigenlijk niemand behoefte aan heeft.

Europa en Nederland economisch sterker
Daar is die grondwet niet voor nodig. Dat hebben politici al in 2000 afgesproken, te Lissabon. Alleen constateerde een commissie onder leiding van oud-premier Kok bij een tussenevaluatie vorig jaar dat vooral de politieke onwil maakte dat het niet opschoot met die economische hervormingen.

Meer greep op Brusselse macht met de Europese grondwet
Zoals de filosoof Ankersmit al schreef: de EU heeft als paradoxaal gevolg dat de natiestaat zich versterkt. Als een nationale regering er iets onaangenaams door wil jagen, kan dat heel makkelijk door te stellen dat Europa dit opdringt. Niemand die nagaat of dit klopt. Omgekeerd mag de EU alleen opleggen wat de lidstaten behaagt. Vastlegging van deze principes in een grondwet verandert niets aan een praktijk die nu al bestaat.

En zoals Ankersmit ook aantoonde: onze democratie werkt nu al niet goed als bestuursvorm, omdat ieder besluit zo veel onbedoelde gevolgen heeft.

Beter terroristen en criminelen bestrijden
Zodra politici beloven de criminaliteit beter te gaan bestrijden, raakt u grondrechten kwijt. Net als dat oorlogen altijd begonnen worden om de veiligheid van een land beter te kunnen waarborgen. Noem me cynisch.

Uw rechten in de grondwet
Dat is toch wel het minste.

Een sterker Europa in de wereld
Toen de VS onder valse voorwendselen Irak binnenviel, was dat onder protest van tal van EU-lidstaten. En terecht. Daarom geloof ik niet dat de instelling van een EU-minister van buitenlandse zaken voor meer duidelijkheid zorgt, als het er echt om gaat.

De hand op de knip met de Europese grondwet
Want ons bint zuunig. Of, hoe beantwoord ik de ene loze kreet met de andere.

Europa met een socialer gezicht
Een Nederland met een socialer gezicht zou toch mijn voorkeur hebben.

Crisis in Democracy

The British political class – like many of its Western counterparts – is too disconnected from the public to understand what makes people tick. This isolation is the inexorable consequence of a growing disassociation of politics from people’s lives. As the 2005 General Election campaign has shown, political issues are rarely generated from below; rather, they are fabricated by professional consultants who are in the business of selling party brands and images.

Frank Furedi

People do not know what is best for them

That so many people adopted such strong views against the EU Constitution is no bad thing. It is certainly preferable to the scourge of voter apathy and political disengagement. And it certainly provides an opportunity for dialogue and democratic renewal. Unfortunately, the political class, which normally worries about the decline of voting in General Elections, takes the view that this phenomenon is preferable to losing a referendum over the EU Constitution. Such a technocratic response may help limit the damage, but it will not make populism go away.

Frank Furedi, ‘they all expressed a sense of estrangement
from their political institutions’

Tegen de keer

Historicus Maarten van Rossem hield op 16 september de Anton Constandse-lezing, die hier te beluisteren is.

Zijn conclusie: waai toch vooral niet mee met de waan van de dag:

1. De economie floreerde bovenmatig in de periode 1987-2000. Het is logisch dat zo’n enorme groei niet eindeloos doorgaat. Van recessie is nu geen sprake, hooguit van een tragere groei.
2. De boodschap van het kabinet: bezuinigen en terugdringen van het overheidstekort, is te negatief. Structureel is er met de financiële situatie in Nederland weinig mis.
3. De immigratiegolf werd plotseling een multicultureel drama genoemd. Nonsens, de integratie verloopt hooguit wat langzamer dan gedacht.
4. Het probleem van de één miljoen moslims wordt schromelijk overschat. Het gaat om een kleine groep, vooral Marokkaanse jongens tussen de 12 en 30 jaar, die last veroorzaken. Wat het geloof betreft: de orthodoxe varianten van christendom en jodendom zijn net zo erg als van de islam. De kans om getroffen te worden door een terroristische aanslag is duizenden malen kleiner dan te verongelukken in huis of op straat.
5. Het idee dat de democratie niet goed meer werkt, wordt sterk overtrokken. De kloof tussen burger en politicus is eigenlijk nooit zo klein geweest.

Fijn hè, democratie

De koningin richtte zich volgens mij enkel tot de leden van de Staten-generaal in de Troonrede. En op feestjes waarop ik niemand ken, begrijp ook ik de grapjes niet. Laat staan de collectief gedragen mythen.

Wel wrang voor diegenen die van tevoren melden dat de troonrede dit jaar begrijpelijker dan ooit zou zijn.

Maar goed, volgens Gore Vidal is hoogstens 10% van een bevolking oprecht geïnteresseerd in politiek. Dit moeten er ook niet meer worden, want dat zou alleen maar betekenen dat al die mensen niet begrijpen waarom ze zo weinig geld te besteden hebben.

Het pneumatische parlement

Eén voordeel is er dan toch aan al die jaaroverzichten en lijstjes van de laatste weken. Er is ook weleens echt nieuws dat me niet eerder opgevallen was.

Zo wordt bij de 15 beste ideeën van 2005 het plan genoemd van filosoof Peter Sloterdijk genoemd, voor het Pneumatische Parlement. Dit is per vliegtuig te vervoeren, naar nieuwe democratieën, om daar binnen 24 uur al meteen 160 versgekozen parlementariërs debatteerruimte bieden.

Ideetje bedoeld voor George W. Bush, vanzelfsprekend. Die schermt er weleens mee de wereld democratie te willen brengen. En daar zet hij dan meestal toch ook al vliegtuigen bij in, die enige last kunnen meedragen.

Menselijk, al te menselijk

Het blijft merkwaardig, die neiging om onder invloed van de TV-journaals politiek zo persoonlijk te maken. Beleidskeuzes worden opgehangen aan bewindspersonen. Niet de Nederlandse overheid voert een op vele punten onhandig immigratiebeleid, in een tamelijk onmogelijke poging alles te willen reguleren. Nee, Verdonk deugt niet.

En zo verder.

Tegelijkertijd wordt zo’n politicus door die tendens ontmenselijkt. Normale zwakheden zijn hem of haar vreemd. Als er al eens zo iemand huilt, is dat het nieuws. Niet waarom die tranen werden geplengd.

Mede daarom krijgt het publiek nauwelijks iets te horen over de mens achter de bewindspersoon. Hoe Lubbers viespeukte in zijn tijd aan het Binnenhof, of hoe het zit met de bijzit van Job Cohen; meer dan roddels zijn dat nooit.

Tenzij zo iemand daar zelf over begint. Dan gaat het deksel van de beerput, en heeft iedereen het altijd al geweten.

Alleen daarom is al aardig om te lezen wat de Britse parlementair journalist Nick Robinson wist over het drankprobleem van politicus Charles Kennedy.

Ondertussen lijkt Kennedy te worden uitgekotst door zijn eigen partij: de Liberal Democrats; ofwel de derde partij in dat tweepartijen-stelsel die de politiek in het Verenigd Koninkrijk zo veel boeiender maakt dan alle gecompromis en geregel hier.

De vis kent het water niet

Wie weleens les in geschiedenis heeft gegeven, weet dat het de meeste moeite kost om leerlingen te laten inzien dat niet alles altijd al zo was als het nu is. Mensen gaan van jongs af aan uit van wat ze kennen. Ze vinden al het onbekende gauw vreemd, en daarmee ook heel makkelijk onaantrekkelijk.

Maar de vis kent het water niet, waarin die rondzwemt.

Misschien als iemand oud wordt, dat die ineens uit zichzelf beseft dat het vroeger toch echt anders ging. Misschien als men eens ver weg gaat en daar de wateren heeft verkend dat opvalt wat daar verschilt. Kennis is niet enkel voorbehouden aan hen die studeerden.

Maar laat ik het deel dat ons water hier plezierig leefbaar houdt nu eens democratie noemen.

En laat me dan opmerken dat het lijkt of media en politiek een huwelijk zijn aangegaan om burgers nog eens extra dom te houden. Om ons zo weinig mogelijk als kan mee te delen over de eigenschappen van het water waarin we leven.

Toevallig verschenen er dezer dagen twee onderzoeken waarin er dieper op dit onderwerp wordt ingegaan.

Maar laat ik dit thema eerst toch nog even een andere kant benaderen. Gisteren werd weer eens een hoogmis opgedragen aan onze parlementaire democratie. Er waren in de meeste gemeenten verkiezingen voor de raad, en 58,2% van de bevolking was op komen dagen op te stemmen. Of had iemand gemachtigd dat voor hen te doen.

Dus 41,8% van de Nederlanders heeft het niet de moeite waard gevonden om te stemmen. Of niet?

Het staat politici slecht om al in de verkiezingstijd te klagen over de kloof die er tussen de burgers en de politiek zou zijn. Over de apathie van de burger te lamenteren. Maar als het stof dat deze verkiezingen opwierp gedaald is, zal er ongetwijfeld weer geklaagd worden. Alleen is de vraag of er zo’n kloof bestaat, en zo ja of die niet kunstmatig gecreëerd wordt. Door de dames en heren politici.

Kiezers hebben namelijk niet het idee dat stemmen ook maar enige invloed heeft op de politieke beslissingen die rechtstreeks hun leven raken. Dat is tenminste éen conclusie die naar voren komt uit het Britse onderzoek Power to the People van Power Inquiry. Deze organisatie doet daarom talrijke voorstellen om het kiesstelsel te hervormen. Daaronder is het idee om bij lokale verkiezingen iedere stemgerechtigde de macht te geven £ 3,- toe te wijzen aan de partij van hun voorkeur.

Er is echt geen apathie onder kiezers als die maar het idee hebben dat hun handelen enig effect heeft, aldus Power Inquiry. Integendeel.

Ook historicus Arjan van Dixhoorn wijst er in het SCP-essay De stem des volks [pdf] op dat kiezers hier tegenwoordig over een behoorlijk politiek temperament beschikken. Alleen blijft dat verborgen, in de opiniepeilingen waar bijvoorbeeld politici zich op baseren. Zo is er in die enquêtes merkwaardig genoeg nooit ruimte voor twijfelaars.

De bevolking wordt te zeer als eenheid gezien, en een getalsmatige meerderheid heet te snel de wil van het volk.

Politici, maar ook wetenschappers, en commentatoren, zouden er meer oog voor moeten hebben dat zij een apart publiek vormen in de samenleving. Hun vaak internationale oriëntering laat hen in een andere wereld leven dan de meer lokale leefwereld van andere groepen in Nederland, zo schrijft Van Dixhoorn.

De vis kent het water niet, waarin die als vanzelfsprekend rondzwemt.

Rules are rules iii

In the past political leaders, when addressing the nation, proposed construction. They might exaggerate, minimise the price to be paid, or simply lie; […]

The rhetoric of today’s political leaders serves neither construction nor conservation. Its aim is to dismantle. Dismantle what has been inherited from the past, socially, economically and ethically, and, in particular, all the associations, regulations and mechanisms expressing solidarity.

No electorate is yet prepared to accept such a dismantling. […]

John Berger dissects the official language of crisis in France

Vidal, once more

[W]e shouldn’t be surprised at the antipathy toward democracy displayed by the Bush administration…. As already noted, fundamentalism and democracy are completely antithetical. The opposite of the Enlightenment, of course, is tribalism, groupthink; and more and more, this is the direction in which the United States is going…. Anthony Lewis who worked as a columnist for the New York Times for thirty-two years, observes that what has happened in the wake of 9/11 is not just the threatening of the rights of a few detainees, but the undermining of the very foundation of democracy. Detention without trial, denial of access to attorneys, years of interrogation in isolation—these are now standard American practice, and most Americans don’t care. Nor did they care about the revelation in July 2004 (reported in Newsweek), that for several months the White House and the Department of Justice had been discussing the feasibility of canceling the upcoming presidential election in the event of a possible terrorist attack.

Gore Vidal, President Jonah [Redux]

On the interesting website Truthdig.com.

Portret

Het is altijd een verheugend moment als de traditionele bordestekening van Siegfried Woldhek in de krant verschijnt na de parlementsverkiezingen. Is eindelijk dat geneuzel over de altijd slepende kabinetsformatie afgelopen. Kunnen we gewoon weer eens over tot de orde van de dag.

Maar, ieder nieuw kabinet kent vertrouwde gezichten en totaal onbekende nieuwkomers. En om die nieuwelingen meteen al smoel te geven, is vreselijk moeilijk voor een tekenaar.

Want, is dat werkelijk Verdonk? Die met dat donkere haar, daar bij dat zootje van de VVD? Alle andere vrouwelijke ministers in Balkenende II waren wit, of blond.

Had Woldhek haar portret later toch aanmerkelijk beter in zijn vingers.

Goed. Punt van dit postje is eigenlijk dat, ook al komen er dan nieuwe verkiezingen, er maar in beperkte mate iets zal veranderen. Dat vreselijke stuk Donner komt waarschijnlijk gewoon terug. Eén van de huidige regeringspartijen komt straks gewoon weer aan de macht.

Dat heet dan democratie, in Nederland.

Grote stappen, snel klaar

Terwijl de ene politieke partij na de andere zijn verkiezingsprogramma bekend maakt, weet ik nu al dat geen van die programma’s ooit zo zal worden uitgevoerd.

Dat kan namelijk niet, in een land waarin alleen coalities van partijen regeren. Het zou een historisch unicum zijn als er ook maar éen partij aan de macht kwam en daarbij meer dan 10% van zijn beginselprogramma uitvoerde. Maar het beeld dat opgeroepen wordt, is zoals zo dikwijls belangrijker dan de feiten. Even moet lippendienst bewezen worden aan het bestaan van de democratie hier, en dan bepaalt onze elite het allemaal zelf wel weer. Anders dan ze nu zeggen.

Zo, en na u de wereld verklaard te hebben, stap ik van mijn zeepkist om iets nog leukers doen. Dit karweitje moest even.

Hoe krom het recht?

Terwijl de goegemeente zich momenteel druk maakt om uitspraken van een minister die, vanwege de verkiezingstijd, net moet doen of er democratie in Nederland is, verdiepte ik me in belangrijker zaken. Zoals de vraag wat het betekent dat het parlement hier nauwelijks nog controleert, en veel liever helpt om nog meer regeltjes te maken.

Of de vraag hoe er in praktijk met het handhaven van regels wordt omgegaan.

Of de principiële kwestie hoe de kwaliteit van de rechtspraak hier is, en of die verbeterd kan worden.

boeklog 469: Vincent plast op de grond
boeklog 470: Dubieuze zaken
boeklog 472: Het recht in de ramsj

Voor welke problemen staat de democratie in Nederland?

Volgens het rapport “De staat van onze democratie 2006” [pdf], dat werd opgesteld in opdracht van Binnenlandse Zaken.

1. Sociale cohesie en integratie van ‘nieuwe’ Nederlanders. Aan de basis van een democratie staat een gemeenschappelijke identiteit, terwijl in Nederland slechts een klein deel van de burgers met een allochtone afkomst te kennen geeft zich Nederlander te voelen.
2. Vrije politieke meningsuiting op de tocht? De ernst en het aantal incidenten waarin getracht is de vrije meningsuiting door (dreiging van) geweld lijkt te zijn toegenomen.
3. Afnemend vertrouwen in politici en rol van politieke partijen onzeker. Vooral de grote politieke partijen verliezen hun wortels in de samenleving. Daarnaast lijkt er de laatste jaren sprake te zijn van een afnemend vertrouwen van burgers in politici.
4. Verplaatsing van de politiek: Zelfstandige bestuursorganen, publieke ambtsdragers en informele verbanden niet onderhevig aan democratische controle Op veel nieuwe bestuursvormen heeft het gangbare model van onze representatieve democratie weinig vat. Daarnaast is een aantal ambten in ons land in beperkte mate democratisch
   gelegitimeerd en in beperkte mate onderhevig aan democratische controle.
5. Bestuurlijke drukte. In Nederland is sprake van een zeer groot aantal bestuurders en volksvertegenwoordigers
   dat zich op dezelfde onderwerpen wil profileren. Dit wordt ervaren als een te grote bestuurlijke drukte.
6. Dramademocratie en beleidsaccumulatie. Incidentenpolitiek, in combinatie met een sterke wederzijdse afhankelijkheid van politiek en media, kan het risico van opeenstapeling van beleid versterken. Dit draagt bij aan klachten over de publieke sector.
7. Inpassing van Europese besluitvorming in de Nederlandse democratie. Het democratisch tekort in Europa heeft vele kanten werkt door binnen Nederland. Nederlandse politiek bemoeit zich te weinig met de Europese beleidsvoorbereiding.
8. Afnemend vertrouwen in politici

Vooral dat dit laatste punt al eens eerder terugkomt in het persbericht, toont aan dat er enige paniek is.

Oneerbiedige gedachten over de nakende verkiezingen | 02

Democratie is het pathetische geloof in de collectieve wijsheid van onnozele individuen.

H.L. Mencken

Avoiding the Truth

democratic politics is a very poor information-processing mechanism. The great mass of people form their political beliefs with little regard for facts or logic. However, the elites also have a strategy for avoiding truth. Elites form their political beliefs dogmatically, using their cleverness to organize facts to fit preconceived prejudices.

Arnold Kling, ‘Two Strategies for Avoiding Truth‘

Parlando

Iedereen die beroepsmatig weleens overheidsinformatie nodig heeft, gebruikt de website Parlando. Die biedt toegang tot een rijke database, maar is vreselijk in gebruik. Zo kan er onmogelijk een permanente hyperlink naar een document worden gemaakt, om dat later nog eens te raadplegen.

Al jaren wordt gevraagd om verbetering. Al evenzoveel jaren gebeurt er niets zichtbaars, behalve dat vast ergens onmerkbaar duizenden dure manuren opgaan aan vergaderingen.

Tot dezer dagen dan. Een handige weblogger van Geencommentaar.nl bouwde een extra schilletje om Parlando heen, en nu kunnen er wel permanente hyperlinks naar documenten worden gemaakt.

Interessant daarbij is dat uit de commentaren op dat weblog naar voren komt waarom Parlando nog altijd niet goed werkt.

Ter informatie: het is staand EU-beleid dat overheden de informatie die zij produceren tegen kostprijs beschikbaar stellen aan marktpartijen, opdat die daarmee nieuwe diensten kunnen ontwikkelen. Alleen is voor sommige informatie van de ene overheid nu net een andere overheidsdienst vaak de grootste klant. Zoals geldt voor wetsteksten en jurisprudentie. En die moeten dan ineens voor duur geld worden gekocht.

En nu blijkt dus dat waarschijnlijk vooral de juridische uitgevers moeilijk doen om Parlando nuttiger te maken. Vanwege de gevestigde belangen.

Dat is dus democratie op zijn Hollands, een immer onkritische bescherming van die gevestigde belangen. Zonder de vraag hoe veel dit ons kost.

Hoe samen verder? Balkenende IV en de representatieve democratie

Zijne excellentie minister P.H. Donner hield vorige week de Thorbecke lezing [pdf], te Den Haag. De bedoeling daarvan is dat de referent vraagstukken over de democratie beschouwt.

En het moet gezegd, Donner is op dreef als hij aangeeft waarom veranderingen van binnenuit in het parlementaire stelsel hier tot mislukking gedoemd zijn.

Of we introduceren steeds meer elementen van directe democratie en daarmee het populistisch element in de besluitvorming, ten laste van de coherentie, consistentie en deskundigheid van de besluitvorming.

Of we confronteren en beperken de vertegenwoordigende democratie met direct gekozen ambten. Daarmee brengen we fundamenteel scheiding tussen de twee polen van het draagvlak: resultaat en deskundigheid van besluiten versus representativiteit en invoelbaarheid van de besluitvorming.

Of we beperken de expressiviteit van de vertegenwoordigende democratie, door kiesdrempels of kiesdistricten, maar dan zullen minderheden naar andere expressiemogelijkheden gaan zoeken.

Duidelijk moge zijn dat naar mijn mening geen van deze drie wegen opgegaan moet worden.

Het grote probleem blijft alleen dat ik Donner bij dit alles toch een te beperkte visie vind hebben. Al kan dat niet anders, gezien de partij waar hij deel van uitmaakt, en de functies die hij daarin in bekleedt.

Immers, heel principieel is over een democratie te zeggen dat die éen groot voordeel heeft boven een dictatuur. In een democratie is een slecht bestuur tenminste nog weg te stemmen, eens in de zo veel tijd. Ofwel, te vervangen door een beter alternatief.

Alleen, in Nederland coalitieland kan dit niet. Eén van de partijen uit het vorige kabinet komt altijd in het nieuwe weer terug. Balkenende is al twee keer met zijn toevallige liefdes van dat moment ergens over gestruikeld, en nog maakt de man hier de dienst uit. Dit, terwijl het CDA gewend is zelfs in heel principiële kwesties partijbelang verre boven landsbelang te laten prevaleren.

Om CDA-man Jaap de Hoop in een mooi baantje te parkeren, gaf Nederland ineens steun aan een illegale inval in een autonoom land. Wat volgens geldend internationaal recht de allergrofste misdaad denkbaar is. Maar onderzoek naar de gang van zaken in deze, wordt zelfs onmogelijk gemaakt.

Dus, mijnheer Donner, wat als de democratie in een land op alle niveau’s leidt tot besturen die bestaan uit amper democratische kongsies van steeds dezelfde drie grote partijen? Wie is daar dan eigenlijk door vertegenwoordigd?

TV or Democracy? You Can’t Have Both

In a brilliant chapter, “The Politics of Fear,” Gore cites brain research showing that moving images on television trigger primitive adaptive behaviors, inducing a trance-like state that “immobilizes viewers.” “It’s almost as though we have a receptor for television in our brains,” he writes. Into that receptor George W. Bush poured vials of fear.

Jack Beatty reviews Al Gore’s latest book

Goed, ik schreef daar ook al eens iets over.

Park Welgelegen
Marjolijn Februari

[…] Februari maakt duidelijk dat vaak zo achteloos gebruikte begrippen als democratie, rechtstaat, of desnoods fatsoen wel degelijk ergens voor staan. Dat de inhoud daarvan wel degelijk een mogelijkheid biedt om beslissingen — of het gebrek aan besluitvaardigheid — mee te beoordelen. […]

boeklog 772

Wet van de dag | 5

De Wet van behoud van ellende:

Als éen probleem is opgelost, ontstaat daardoor elders een nieuw probleem.

Ik heb de Wet van behoud van ellende alleen door ingenieurs horen toepassen. Al is deze regel ook in de automatisering bekend. En misschien ligt dit voor de hand. Technici zijn altijd bezig om oplossingen te vinden voor vragen binnen tamelijk gesloten systemen.

Toch ben ik er voor deze vuistregel breder in te zetten.

Bijvoorbeeld ter beschrijving van onze democratie, omdat onder meer de theoretisch historicus Ankersmit geconstateerd heeft dat de afstand tussen de intentie van het politiek handelen en de gevolgen nog nooit zo groot geweest is als nu. Beslissingen komen altijd met onbedoelde bijwerkingen. De ellende wordt niet opgelost, maar verplaatst zich al dan niet in een andere vorm.

Regels worden altijd ook anders uitgelegd als bedoeld is. Uitgewerkte voorbeelden daarvan zullen hier de komende weken nog wel langs komen.

Maar heel principieel ontstaat hierdoor éen van de grootste vragen waar onze samenleving nu voor staat. Weliswaar is dit een wat abstracte vraag, maar toch éen waar ik betrekkelijk weinig over hoor. Waarom bijvoorbeeld hebben wetten in Nederland altijd een onbeperkte duur? Elders wordt bij nieuwe regelgeving na een tijdje gekeken of die voortgezet moet worden, of weer vervalt.

En waarom denken politici zo makkelijk dat het invoeren van nieuwe regels problemen oplost?

Nieuwe regels invoeren, juridiseert de samenleving nog weer verder. Terwijl er nu net een groot verschil is tussen juridische oplossingen en politieke oplossingen. Wordt iets gejuridiseerd, dan is het ineens binair gemaakt. Ja of nee. Aan of uit. Toelaatbaar of strafbaar.

Dit is nogal een probleem als regels onbedoelde consequenties hebben.

Terwijl binnen politieke oplossingen veel meer ruimte is voor het compromis. Of althans, ruimte voor compromissen zou moeten zijn.

Over de juridisering van de samenleving gingen enkele opstellen in de bundel Democratie in verval?. Helaas groeven mij die niet diep genoeg. Wat dit betreft, biedt Marjolijn Februari in de bundel Park Welgelegen meer stof tot overdenken.

boeklog 772: Park Welgelegen
boeklog 773: Democratie in verval?
boeklog 774: Parliament of Whores [dinsdag online]

Overwegingen | 52

590. Het is triest om te moeten constateren dat vlak na mijn woorden gisteravond, over onze oorlog in Afghanistan, er vandaag alweer twee doden zijn te melden daar;
591. Dat maakt het totaal zestien nu;
592. Gaat het wel om de Nederlandse militairen, hè. Over de doden onder de Aghaanse bevolking, die onze aanwezigheid daar brengt, wordt nu nooit eens bericht;
593. Dat kan ook niet, zo legde Joris Luyendijk vorig jaar in de Van der Leeuw-lezing al uit. Doe niet zo naïef:
     

     Wat in Uruzgan gebeurt? Hij schudde het hoofd met een mengeling van gene en minachting:

     Daarvan krijgen jullie in Nederland dus echt bijna niets mee, en dat is logisch: wij rapporteren ieder contact met de vijand. Dat rapport gaat naar de basis en daar kijkt eerst een jurist ernaar en daarna een communicatiedeskundige.

     Vervolgens wordt het officieel naar buiten gebracht, dat wil zeggen, tenzij zo’n bericht militaire of politieke belangen kan schaden. Nou, alleen al doordat de hele operatie politiek is verkocht als een opbouwmissie en niet als een vechtmissie, blijft vrijwel alles op de basis.

594. Of zoals Luyendijk het verderop in zijn lezing [pdf] stelt: als Afghanistan een nieuwe schande als Srebrenica zou opleveren, welke journalist zou daar dan ooit iets over te weten kunnen komen?
595. Maar, je moet durven investeren in goede Transatlantische betrekkingen, zo heeft mijnheer Balkenende al eerder bedacht met zijn mannenbroeders;
596. Een stevige band met een corrupt Amerikaanse regime is makkelijk zestien doden waard;
597. Oud-CDA-leider De Hoop Scheffer keurig een nieuw baantje bezorgen, was het wel waard om de Nederlandse democratie voor te ondermijnen;
598. Onderzoek komt er nooit, naar het waarom van de steun aan de illegale invallen van twee autonome landen;
599. De politieke partijen die zulk onderzoek blokkeren, zijn daarmee medeplichtig aan alle oorlogsmisdaden gepleegd te Afghanistan en Irak;
600. Bij alle triestheid is dan toch goed nieuws dat hoge ambtenaren erop wijzen dat Balkenende cs. geen juridische legitimatie hebben voor hun steun aan beide oorlogen;

Overwegingen | 0630

In de VS heeft men inmiddels ontdekt dat de illegale inval in Irak toch een reden had;
Olie;
Zoals elk weldenkend mens in 2002 al wist;
Jammer alleen dat niemand vervolgens het verband legt met de enorme stijging van de olieprijzen sindsdien. Maar goed, misschien rijpt dat inzicht ook nog wel;

Omdat mijnheer Balkenende hier de politieke leiding gaf aan de steun die deze onwettige inval genoot, is hij geheel medeverantwoordelijk voor de zo enorm gestegen olieprijzen sinds 2002;
Zie hier een volkomen valide argument, dat toch geen enkele populistisch politicus in de Kamer ooit tegen hem zal durven gebruiken;
Mensen die menen dat de vrijheid van meningsuiting in Nederland begraven is, leven in de illusie dat die vrijheid er ooit was;

Morgen is het weer vraag-maar-raak-dag, in de Kamer. En niets dat er veranderde in vergelijking tot honderd jaar geleden;
Behalve dat het kiesrecht in naam werd uitgebreid. Want over het Europese Verdrag mocht bijvoorbeeld ineens niet worden gestemd, vreemd genoeg;

Koning Arthur is niets meer dan Engelse propaganda;
Zo menen wat Fransen historici;

Democratie is niets meer dan staatspropaganda;

Gemiddelde leeftijd van de kijker naar TV in VS: 50 jaar oud inmiddels;
Televisie wordt een medium waar alleen nog bejaarden voor gaan zitten;

Overwegingen | 0828

Merkwaardig, hoe het respect dat ik vorige week nog wel had voor alle Olympische sporters in éen keer weg was toen ze zich gisteren zo gedwee lieten toespreken door een grijs stelletje Haagse politici;
Misbruik was het;
Lees nu zo’n clichéspeech van Balkenende, waarin hij de sporters nog eens gaat vertellen wat zij gepresteerd hebben;
Daarna rest voor de betreffenden alleen het woord van Roland Holst nog:

Leeg en gehuldigd
kwamen zij thuis
vermenigvuldigd
tot een muis

En over respect gesproken, dat is ook weg, nu de Nederlandse publieke omroep meent het volk te bedienen door dagelijks verslag te doen vanaf de Democratische conventie in Denver;
Want, om Jon Stewart dan maar eens aan te halen:

I can’t believe that, as reporters, you would walk into a ‘spin room’,” he said, amazed at the journalists’ willingness to swallow the bullshit that the campaign and candidates spoon feed them. “How can you keep talking to people who are lying to you?” he asked. “This loveless marriage [between reporters and politicians] has to be unconsummated.

Grappig dan wel weer dat de VVD zich volgens fractieleider Mark Rutte moet keren ‘Tegen de terreur van de middelmaat’;
Laat ik mij nu hier al zo vaak in vergelijkbare woorden geuit hebben;
Goed, ik doelde dan op de kwaliteit van politici;
En Rutte wil dus niet dat Kamerleden nu eindelijk eens doen gaan waar ze verkozen zijn;
Rutte wil ‘de onderklasse’ verheffen;

Nu wilden talloze politici voor Rutte dat ook — met als voornaamste gevolg dat het onderwijs ernstig verdomde;
Bovendien krijgen de instellingen nog altijd betaald per behaald diploma;
Waardoor het dus loont meer mensen te laten slagen dan eigenlijk kan;

Ach;
Eén ding blijft zeker in de politiek, al is een idee ook nog zo dom, er zal altijd een politicus te vinden zijn die het in zijn strijdplannen opneemt;

Overwegingen | 1017

Meest opmerkelijke aspect aan dat RTL de Staat nu daagt om de informatie prijs te geven waarom Nederland ten oorlog naar Afghanistan trok? Dat die journalisten daar eindelijk gewoon eens hun werk doen;
Want, waar de journalistiek zich graag tooit met de titel ‘waakhond van de democratie’, blijkt die telkens meer een valse boerderijhond aan een ketting, die buitenstaanders weg snauwt, en het zo onmogelijk maakt om te zien wat er echt op de hof gebeurt;

Niet dat de besluiten doorgaans op het Binnenhof genomen worden, dat is nog een extra complicatie;
Politiek komt uit Brussel normaal, of is het toxische bijproduct van een grote grijze schimmellaag aan raadgevende organen en adviesraden;

Maar dat Jan Peter Balkenende en zijn gristenvrindjes helemaal uit zichzelf hebben doorgedrukt dat de VS het best te paaien is door mee te vechten in hun eeuwige oorlog voor vrede — dat geloof ik dan weer meteen;
En omdat Balkenende alle grote politieke partijen heeft meegekregen op die gristelijke kruistocht — anders mochten die niet meeregeren — is er in de Kamer nooit een meerderheid te vinden voor de wens om uit te zoeken waarom Nederland in oorlog moest;
Zulks heet machtsmisbruik, in mijn boek;
Zoiets laat zien wat het niveau aan democratie is in Nederland;

Enfin;

Meest opmerkelijke aspect aan het gegeven dat de Duitse omroep ARD weigert om de Tour de France nog langer live uit te zenden?
Dat deze publieke omroep voorheen een Duitse wielerploeg sponsorde — en dit na de epo-Tour van 1998 nog jaren bleef doen;
En nee, opportunisme is niet hetzelfde als naïviteit. Opportunisme is eerder het omgekeerde van naïviteit;

Voor het archief: Bernhard Kohl onderscheidde zich alleen al positief van alle andere wielrenners die betrapt werden op dopinggebruik, door te bekennen;
Jammer genoeg begon hij daarop te huilen;
Het wachten is nog steeds op een betrapte sporter die niet alleen dopinggebruik bekent, maar ook geduldig uitlegt dat er nu eenmaal wondermiddelen bestaan om het duurvermogen te vergroten, en dat investering daarin doorgaans loont;
Nu ja, er was volgens mij ooit een Australische baanwielrenner die zo laconiek durfde te zijn — en ziet, prompt was zijn zaak geen nieuws meer;

Overwegingen | 0202

Kennis vind ik doorgaans maar een merkwaardig bezit;
Kennis stelt me elke dag wel een paar keer in staat om andermans onbenul parmantig te verbeteren. Alleen doe ik zulks niet, mijn opvoeding verbiedt dit;
Evenmin koester ik daarna mijn intellectuele superioriteit, mocht u dat denken. Ik wil er vanuit kunnen blijven gaan dat iedereen minstens evenveel weet als ik, en even nieuwsgierig is – zelfs al valt dit rationeel gezien al heel lang niet meer vol te houden;

Bovendien weet ik heel veel van wat ik helemaal niet weten wil. Terwijl er aan wat ik weten moet juist nogal wat ontbreekt;

Vanochtend kon ik al iemand corrigeren op de titel van het liedje dat gisteravond werd uitverkoren als Nederlandse inbreng voor het Eurovisie Songfestival;
Ken ik dat liedje? Nee, en ik hoop het ook nooit te hoeven horen;
Hoe ken ik de titel dan? Er was een nieuwskop aan gewijd op teletekst. Dat is alles;

Maar het is zonder meer idioot dat ik weet wie deel uitmaken van het muziekgezelschap ‘de Toppers’. Daar gaat mijn belangstelling helemaal niet naar uit. Ik hoor niet tot de doelgroep waaraan deze oninteressante mannen goudgeld verdienen;
Mij is het een straf die lui te horen zingen;

Ondertussen wordt steeds duidelijker dat minister-president Balkenende over alles liegt wat betrekking heeft op de beslissing oorlogsmisdaden te gaan plegen jegens Irak;
Helder gevalletje machtsmisbruik, van de man die onder meer is aangesteld om de kwaliteit van de democratie in Nederland te bewaken;

Ach ja, democratie in Nederland. Als dat toch eens kon;

Balkenende heeft wat mij betreft slechts éen geldig excuus. Nederlandse regenten zijn het zo niet gewend om beslissingen te nemen die iets te betekenen hebben, dat ze al gauw de fout ingaan als er dan toch zo’n besluit genomen wordt;
Pappen en nathouden, is zo veel gebruikelijker hier;
Maar daar hebben die honderdduizenden doden in Irak niets aan;
Bovendien blijft het afwachten wat het betekent dat er nu zo veel meer fanatieke Sjiïtische moslims in het Middenoosten macht hebben dan ooit;

Overwegingen | 0204

Zou ik politicus kunnen worden? Het is een branche met nogal gezonde vooruitzichten; en dat in deze tijd. De gemeenteraden zullen bijvoorbeeld na de komende verkiezingen nauwelijks gevuld kunnen worden, omdat niemand meer lid wil zijn van een partij;
Met een beetje handig manoeuvreren, is daar zo een tweede carrière uit te halen;
Mijn spotternij dat de grote partijen allereerst uitzendbureaus zijn voor leuke baantjes in de publieke sector, en zich veel later pas inzetten voor de publieke zaak, is helaas maar al te waar;

Natuurlijk zou ik nooit politicus kunnen worden. Nederlandse politici jeuzelen te veel, en altijd over bijzaken;
Tot in de treurigste details;

Neem nu de Irak-kwestie. Ik bracht die al jaren geleden hier terug tot twee zaken;
Principes zo u wilt;
Het eerste principe is dat een land niet zo maar een ander land binnenvalt — want dat is het meest verkeerde wat zo’n land kan doen;
En het tweede principe is dat de leider van een land dat zich een democratie noemt, de hem toegekende macht niet moet misbruiken om zijn domme beslissingen te verbloemen;

Dit kan ik allemaal staatsrechtelijk aantonen, maar is ook gewoon gezond verstand;
Je gaat ook niet, alleen om lekker in de gunst te komen bij de rijke bewoner van het grootste pand in de straat, met hem mee om een eindje verderop een ander huis binnen te vallen en in brand te steken;
Zelfs niet, als je al eens met een groep voor dat huis hebt staan protesteren dat de bewoner zijn kinderen niet zo hard moet slaan;
Zelfs niet, als je weet dat die rijke stinkerd de politie betaalt, zodat er geen gevaar voor vervolging is;

Het was merkwaardig dat de oude staatsman Hans van Mierlo gisteravond op TV moest komen toelichten waarin het parlement in Nederland faalt in zijn toezicht op minister-president Balkenende;
En het viel op dat vele fractievoorzitters uit de oppositie vandaag in het Kamerdebat zijn woorden vrijwel letterlijk citeerden;
Dit hele debat, dat de hele dag duurde, had als enig resultaat dat de partijen beseften dat het CDA eenzijdig een ijzeren afspraak uit het regeerakkoord had opgezegd, om geen onderzoek naar de Irak-kwestie toe te staan;
Alleen komt dat onderzoek er slechts onder voorwaarden die het CDA goeddunkt – zoals dat er nu negen maanden niet meer over gepraat mag worden;

Ik heb al vaak mijn hekel aan de drie grote partijen in Nederland moeten toelichten;
Of waarom ik het CDA zo’n gevaarlijk ondemocratisch element acht;
En het is me nog altijd niet goed gelukt om die partij in een paar woorden te karakteriseren, en belachelijk te maken;

Ik zoek zoiets als de assistent van Churchill ooit over karakteristieken van de Britse marine zei:

Don’t talk to me about naval tradition. It’s nothing but rum, sodomy, and the lash.

Zwijg me van het CDA. Niets dan gehuichel, gekuip, en genever;

Overwegingen | 0226

Frank Ankersmit, theoretisch historicus te Groningen, geloofde heilig in de politieke partij als middel om de democratie te hervormen;
Want, de Staat was te star en bureaucratisch, en het volk te onverschillig;
Dus sloot hij zich aan bij de VVD — want kleinere partijen doen er niet toe — schreef hij mee aan het ‘Liberaal manifest’, om vervolgens te merken dat zijn theorieën niet aansloten op de praktijk;
Ankersmit bedankte inmiddels voor de VVD;
Toch te weinig Machiavelli gelezen, of daar niets van begrepen;

Enigszins weggevallen tussen alle nieuws over een neergedwarreld vliegtuig, was de bekendmaking van de leden der Commissie Davids — die moet gaan uitzoeken waarom het CDA partijbelang stelt boven internationale rechtsorde;
Opvallend daarbij: het zijn geen pure politici die het gedrag van Jan Peter Balkenende en zijn vriendjes gaan wegen;
Al hebben sommige leden toch ook wel weer erg goede banden met het zittend gezag;
Niettemin, Nico Schrijver is ook lid, en die heeft zich in het verleden nogal kritisch uitgelaten over de illegale inval in Irak — al was maar omdat Nederland als klein land baat heeft bij de handhaving van internationale regels;

Neemt hierdoor mijn wantrouwen tegen de Commissie Davids af?
Dat is het niet. Zoals ik mijn Machiavelli interpreteer, geeft het ontbreken van politici, of oud-politici, in deze onderzoeksraad het kabinet straks een vrijbrief om de conclusies geheel te negeren;
Ongeacht de uitkomst;
Want die conclusies komen van mensen die het politieke handwerk niet kennen, en zijn alleen daarom al niet aanvaardbaar;

Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de verschillen in inzicht over het Innovatieplatform tussen Frans Nauta, die er toch ook deel vanuit had gemaakt, en wat de heer Balkenende deze week nog allemaal te berde bracht;

Het eerste hoofdstuk van How Morality Evolved van Frans de Waal staat online;
Hoe ontstond de moraal, en wat zegt het gedrag van chimpansees over onze politici?
Boeklog had het er al eens over;

Homegrown Democrat
Garrison Keillor

[…] Bij alles gaat het hem om redelijkheid, en fatsoen. Om normale menselijke waarden. […]
 
 
 

boeklog 22 iv 2009

Benauwd in het midden

[…] Het Christen Democratisch Appèl (CDA) is, met de voorgangers daarvan, de politieke partij die in Nederland al de macht heeft sinds Noach de Ark uitscheepte. Zulks is niet heel gezond voor een land, net wat u zegt. Slechts in de jaren 1994 — 2002 werden de Christendemocraten in de oppositie gedwongen. En blijkbaar was die ervaring zo traumatisch, dat de partij zich tegenwoordig ten koste van alles aan de macht vastklampt. […]

boeklog 21 v 2009

Quote of the Day | 0608

Democracy is the theory that the common people know what they want, and deserve to get it good and hard.

H.L. Mencken

Dag blad iv

Dinsdag bracht de ‘Tijdelijke Commissie Innovatie en Toekomst Pers’ het rapport De volgende editie uit. Daarin staan vele aanbevelingen om de vooruitzichten van de journalistiek veilig te stellen. In nogal wat media werd die studie vervolgens klunzig samengevat met de oneliner: ze willen belasting op internet heffen om de kranten te steunen.

Op zich illustreerde die feitelijk onjuiste samenvatting dan wel weer aardig wat er mis is met de media in Nederland. Maar enfin.

Ook ik ben de afgelopen dagen regelmatig om een reactie gevraagd op het rapport van de Commissie Brinkman. Daar had ik alleen nooit zo’n zin in. Ik vind het rapport namelijk nogal vals. Het bevat een onvolledige en ahistorische anamnese van de patiënt, en dit maakt de gebruikte argumentatie uitermate hypocriet.

Rapporten als deze, en vele eerder, stellen altijd dat kranten zo’n enorm belang hebben als bewakers van de democratie.

Of zoals het dagblad Trouw schreef:

Waar het echt om gaat, is of onze samenleving kans ziet om op de langere termijn een journalistieke infrastructuur in stand te houden die een kwalitatief hoogwaardige en pluriforme nieuwsvoorziening garandeert.

O, boehoehoe.

Krantenuitgevers hebben sinds de jaren zeventig stelselmatig alle journalistieke controle op de lokale democratie opgeheven, omdat dit hen te veel kostte. En tegelijk de samenleving daarbij ook nog eens voor honderden miljoenen, zo niet miljarden, getild.

Maar toch gaat zo’n loonslaaf als Rimmer Mulder in een commissie zitten, om vervolgens met droef gezicht te benadrukken dat de toekomst van de journalistiek gevaar loopt. Terwijl de werkgever van deze Rimmer Mulder de afgelopen decennia in het Noorden stelselmatig alle lokale kranten en huis-aan-huisbladen heeft opgekocht, en de overgebleven concurrentie heeft uitgehongerd. Net als alle andere grote krantenconcerns in den lande deden. Omdat zij zo het nogal lucratieve monopolie op de lokale advertentiemarkt konden verwerven. Ineens was er dan nog maar éen instantie die plaatselijk de advertentietarieven vaststelde. Stelselmatig werden daarbij redacties ingekrompen, en lokale journalisten afgedankt, zodat die bladen ook nog eens nauwelijks kosten hadden.

Dit mocht allemaal in Nederland kartelland. Zolang de krantenuitgevers landelijk maar geen te dominante marktpositie kregen.

De inkomstenstroom uit deze moord- en afknijppraktijken was zo groot en lang zo stevig dat krantenconcerns maar grote kantoren bleven bouwen, en zelfs tot in deze eeuw voor honderden miljoenen vierkleurendrukpersen bleven aankopen; met een afschrijftijd van twintig jaar. Terwijl internet toen allang bestond. Terwijl allang duidelijk was dat de publicatie en distributie van het nieuws maar een fractie hoefde te kosten van wat een krant eraan uitgeeft.

Tot dit eindelijk doordrong. Omdat de inkomstenstroom uit de advertenties opdroogde.

En nu moet ik dus net doen of kranten geen commercieel product zijn, en journalistiek het belangrijkste is dat ze leveren.

Rot toch een eind op.

Er is een heel duidelijke moordenaar aan te wijzen die het toezicht op de lokale democratie de nek om heeft gedraaid. Dus waarom hoont godverdegodver niemand die dagbladuitgevers en hun vertegenwoordigers weg, nu zij ineens claimen zo noodzakelijk te zijn in de democratie?

[Dag blad i, Dag blad ii, Dag blad iii]

Oneerbiedige gedachten over de nakende verkiezingen | 15

Democratie is mooi. Al zie ik zeker ook de gebreken wel. Iets beter is er alleen nog niet uitgevonden.

Maar die verkiezingen, hè.

De kwaliteiten om een populariteitspoll te winnen, zijn zeker niet dezelfde eigenschappen als om succesvol leiding te geven aan een land.

Oneerbiedige gedachten over de nakende verkiezingen | 17

Het algemene stemrecht geeft niemand het recht om iets te beslissen, maar slechts de keuze of de ene of de andere ondemocratisch geleide club de macht hebben mag.

[naar Ortega y Gasset]

Oneerbiedige gedachten over de nakende verkiezingen | 20

Een land als het onze functioneert tussen twee krachten, die beide heel verschillende eisen stellen.

Nederland heet een democratie te zijn. En een democratie heeft als principe dat iedere stem evenveel waard is. Democratie streeft dus naar gelijkwaardigheid; naar gelijke kansen en mogelijkheden.

Daarentegen functioneert de Nederlandse economie in een kapitalistisch systeem. Dit kapitalisme trekt zich niets van landgrenzen aan, en bekommert zich nu juist in het geheel niet om gelijkwaardigheid, of gelijke kansen. Kapitalisme beloont het exceptionele — wat het lonend maakt om met kartels, monopolies, of andere fraude een exceptionele positie af te dwingen.

Opvallend is dat vrijwel alle Nederlandse partijen precies dezelfde antwoorden hebben op het hierboven geschetste probleem. Daarom is het zo irritant dat hun politici in hun verkiezingscampagnes telkens hameren op de grote verschillen tussen de partijen.

Die zijn er namelijk niet. Dus is het nu of een stel dialectsprekers claimen dat hun tongval superieur is aan de andere, terwijl ze ondertussen allemaal varianten van precies dezelfde taal spreken.

Zij en ik | in de stemming

Quote of the Day | 0612

[…] news stories are too brief and superficial to supply detailed information about policy and political decision-making processes. Consequently, the news is also inadequate for serious citizen political activity, other than perhaps voting in elections. Knowledge is said to lead to power, but the knowledge we call news cannot do so. Nor can it bring about the greater participation in power essential to a properly representative democracy.

Herbert J. Gans, ‘News & the news media in the digital age’

Quote of the Day | 0715

Studies by other researchers have observed similar phenomena when addressing education, health care reform, immigration, affirmative action, gun control, and other issues that tend to attract strong partisan opinion. Kuklinski calls this sort of response the “I know I’m right” syndrome, and considers it a “potentially formidable problem” in a democratic system. “It implies not only that most people will resist correcting their factual beliefs,” he wrote, “but also that the very people who most need to correct them will be least likely to do so.”

Joe Keohane, ‘How facts backfire’

Quote of the Day | 0908

At the heart of the death of journalism myth (and that of the role of social media) is the presumption of a causal relationship between access to information and democratic change. The idea that mere access to raw information de facto leads to change (radical or otherwise) is as romantic as the notion that mere access to technology can do the same. Information, just as technology, is only useful if the knowledge and skills required to activate such information are present.

Three Digital Myths

Quote of the Day | 0916

while democracy means a government accountable to the electorate, our rulers now make us accountable to them. Most Western governments hate me smoking, or eating the wrong kind of food, or hunting foxes, or drinking too much, and these are merely the surface disapprovals, the ones that provoke legislation or public campaigns. We also borrow too much money for our personal pleasures, and many of us are very bad parents. Ministers of state have been known to instruct us in elementary matters, such as the importance of reading stories to our children.

Kenneth Minogue, ‘Morals & the servile mind’

Citaat van de dag | 1023

een democratisch gestuurde overheid is een optimistisch project, waar regelmatig iets mis zal blijven gaan. Maar dat is geen reden haar stelselmatig verdacht te maken en af te breken. De retoriek van het regeerakkoord doet dat impliciet, afgewisseld met precisiekuren voor niet goed omschreven kwalen. Wie miljarden laat liggen door de AOW-leeftijd tot 2020 en de hypotheekrenteaftrek helemaal ongemoeid te laten en toch 18 miljard wil bezuinigen, is met iets anders bezig dan het huishoudboekje van de staat.

Mark Chavannes, ‘Ontmanteling van het Rijk dwingt iedereen tot actie’

Kennisdemocratie
Roel in ’t Veld

[…] Door al deze ontwikkelingen, en meer, heeft de politiek in Nederland een wat merkwaardig karakter gekregen. De politieke partijen die er de dienst uitmaken verschillen nauwelijks nog van elkaar. Dit geeft zelfs In ’t Veld toe. Ik ben nog een stuk cynischer en denk: de voornaamste functie van de politieke partij is die van uitzendbureau, voor werk in de publieke sector. […]

boeklog 5 xii 2010

Citaat van de dag | 1211

Ik heb me verbaasd over politici zoals Martijn van Dam (PvdA) die het Wikileaks-initiatief toejuichen maar niet zelf hun macht gebruiken om via legale wegen de overheid opener te maken. Van Dams eigen PvdA is een notoire dwarsligger als het gaat om het hervormen van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB).

Arjan Dasselaar, ‘Wikleaks moet stoppen’

Citaat van de dag | 1216

‘Die politici hebben vaak helemaal geen verstand van het terrein waarop ze gaan werken. Ik weet nog dat de VVD’er Frank de Grave baas werd van de Nederlandse Zorgautoriteit. Wist-ie niets van! Je ziet het nu aan Hans Hillen, die minister van Defensie wordt. Die is van oorsprong leraar maatschappijleer.’

‘In het contact met ondergeschikten kunnen hierdoor twee dingen misgaan. Óf een politicus wil iets, de ondergeschikten zeggen dat het niet kan en de politicus legt zich er wegens gebrek aan kennis maar bij neer. Óf de politicus zet door en doet echt heel domme dingen.’

Nico Baakman , geciteerd in: ‘Zonder partijkaart kom je er niet’

Citaat van de dag | 0217

In Nederland worden nauwelijks of geen beperkingen gesteld aan de herkomst of hoogte van giften aan politieke partijen. Andere Europese landen hebben daar vaak wel regels voor. Er zijn geen sancties voor politieke partijen en onafhankelijk toezicht is onvoldoende geregeld. Dit staat in het inventariserend onderzoek Financiering politieke partijen dat de Algemene Rekenkamer op 17 februari 2011 publiceert.

persbericht

rapport

Citaat van de dag | 0228

schaf de helft van de democratie af. Er zijn veel te veel bestuurders en volksvertegenwoordigers in Nederland, die allemaal iets willen doen. Een teveel aan politici veroorzaakt een teveel aan dadendrang. Honderdvijftig Kamerleden en twintig kabinetsleden die vinden dat ze zich moeten bewijzen! Twaalf provincies met circa driehonderd statenleden en zo’n zeventig gedeputeerden die hun slagkracht willen laten zien. En daar komen nog bij: volksvertegenwoordigers en bestuurders van waterschappen, gemeenteraden, WGR +-gebieden en de EU. Al die politici denken dat daadkracht gelijk staat met het verzinnen van nieuwe regelgeving en controle daarop.

Paul Lensink, ‘Drie maatregelen’

Oneerbiedige gedachten over de nakende verkiezingen | 24

Wie al enige tijd een weblog voert, gaat zichzelf herhalen. Enkel constateren dat het niet goed zit, en anders moet, verandert immers niets. En actie heb ik verder nooit ondernomen.

Het lijkt me alleen onmogelijk de inertie te overschatten die het wezen is van zo veel maatschappelijke instituties in Nederland. Tegen zulk een glaciale traagheid vechten zelfs de goden vergeefs. Daar actie tegen ondernemen, vraagt een dommekracht die ik niet heb.

Maar ook in 2007 waren er Statenverkiezingen. Daarover schreef ik toen:

Voor het grootste gedeelte zijn er maar heel weinig bestuurlijke punten waarover de verschillende politieke partijen in een provincie echt strijd zullen hebben. Desondanks wordt van werkelijk iedere komma in beleidsplannen gewogen of die iets uitmaakt. Daardoor vallen beslissingen soms pas als iedereen al vergeten is wat de aanleiding was om tot een beleidswijziging over te gaan. Bijvoorbeeld.

Organisaties en procedures dijen uit tot ze alle ruimte vullen die er is om ergens aandacht aan te besteden. Als Lok met dit boek éen ding aantoont, dan wel dat er te veel Statenleden zijn, en te veel ambtenaren voor de provincies werken. Dit kan ook omdat er geen externe dwang gevoeld wordt om op tijd kwaliteit af te leveren.

Dat punt werd later nog eens aangevuld, met de conclusies van bestuurskundige Klaartje Peters, die het daarbij over een opgeblazen bestuur heeft:

In dit boekje geeft Peters tal van redenen waarom het provinciaal bestuur in Nederland aanmerkelijk bescheidener kan. In elk geval zou het nuttig zijn als het geheel overheidsdiensten werden; rechtstreeks onder het bestuur van ministerie vallend. Dat politieke deel, met die Statenleden, en de Gedeputeerden, mag van haar meteen verdwijnen.

Klaartje Peters’ werk lijkt amper vier jaar later alweer vergeten. Deze keer wordt soms een andere bestuurskundige opgevoerd als voornaamste criticus van het hele Staten-circus.

En mij rest daardoor niet de vraag waaróp ik zal stemmen morgen, maar waaróm ik dat in hemelsnaam zou doen.

Verkiezingen in Nederland zijn nog altijd hoogstens een lippendienst aan democratie.

Overwegingen | 0303

Het enig mooie aan de verkiezingen in Nederland is dat elke politicus zegt te hebben gewonnen. Zelfs de objectief grootste verliezers stralen nog. Want, op een moment, in de peilingen, leek de ramp nog veel groter te worden.

Voor mij zijn de reacties van politici op verkiezingsuitslagen weinig meer dan het zoveelste bewijs dat je nooit moet luisteren naar wat deze mensen zeggen. Hoe weet je of een politicus liegt? Zijn lippen bewegen.

Terwijl het toch zo simpel zou zijn om te onderzoeken wat politiek beleid uithaalt in Nederland. Veel positief effect lijkt mij er niet te zijn.

Verkiezingen in Nederland zijn als een spel met eeuwig dezelfde valse kaarten. Het publiek krijgt zogenaamd even de gelegenheid alles flink door elkaar te schudden, maar dat is schijn. Er zitten namelijk geen azen in het spel, of plaatjes. De hoogste waarden zijn de vijfen en zessen. En zo nu en dan komen er wat jokers bij, zoals de partij voor zielige dieren, of de liefhebbers van 50+ kaas.

Enfin. Peter Middendorp heeft Den Haag verlaten. Zelfs de troost dat tenminste éen columnist de onzin daar ook als onzin wist te zien, is ons nu ontvallen.

Citaat van de dag | 0313

Het maakt niet uit welk rapport je pakt, dit komt aan het licht: een cultuur van onderling wantrouwen en wegkijken, gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef, van bovenaf opgelegde regels en doelstellingen die zo weinig draagvlak op de werkvloer hebben dat ze het duikgedrag alleen maar versterken. Doorgeschoten eigengereidheid, gebrek aan openheid, verziekte werksfeer, bestuurders die het eigen belang boven het algemeen belang stellen.

Bas Heijne, ‘Cultuuromslag’

Citaat van de dag | 0409

De WRR gebruikt geen grote woorden, maar stelt vast dat zowel burgers als overheid onvoldoende beseffen dat een onbeheersbaar en onbeheerst systeem is gegroeid dat onze levens bespioneert en kan ruïneren. Een dronken dagboek dat nooit vergeet.

Marc Chavannes, ‘iOverheid vraagt om Deltaplan tegen gevaar datasnoodramp’

Quote of the Day | 0417

just what is democracy based on, if common sense is never what it seems? The answer seems to be that it’s based, in the end, only on a naive hope that something like common-sense exists — that there really is an outlook we can all share, more or less, and which is above the divisions of class and race and immune to the manipulations of people with bad intentions.

Josh Rothman, ‘The History of Common Sense’

Citaat van de dag | 0422

het snelle verschuiven van normen en waarden onder druk van een agressief populisme, het gemak waarmee door een deel van de maatschappelijke elite uit politiek opportunisme vervolgens basale uitgangspunten worden opgegeven en dingen aanvaardbaar, ‘nor­maal’ gevonden worden, die men even eerder nog volstrekt onacceptabel en ondenk­baar had geacht. Een deel van de huidige bewindslieden bijvoor­beeld verkondigt thans standpunten, die zijzelf nog geen twee jaar geleden scherp van de hand zouden hebben gewezen,

Thomas von der Dunk, ‘Het nieuwe taboe op de oorlog’

Von der Dunk mocht de rede niet houden.

Citaat van de dag | 0505

De puinhopen van slechte automatisering en het achterop lopen van de overheid als het om techniek gaat breekt de burger nu op. Al jaren probeer ik dat bloot te leggen en ondervind ik actieve tegenwerking van de overheid. Overleg over obstructie, het sturen van rekeningen ondanks dat rechters bij herhaling zeggen dat het niet kan, het opsturen van een folder over een gemeente, gewoon niet reageren, termijnen overschrijden, het beroepen op de veiligheid van de staat, enzovoort is schering en inslag.

Brenno de WInter, ‘Wob-verzoeken vergen veel werk door onkunde overheid’

Citaat van de dag | 0407

Een bezwaar tegen een afgewezen Wob-verzoek is wel vaak lonend. Toch doen?

‘Zeker. Ik heb 3500 zaken gedaan en in de helft van de gevallen krijg je na bezwaar substantieel meer. In de Verenigde Staten moeten ambtenaren op functioneringsgesprek komen als ze een verzoek slecht behandelen of kan het een ontslaggrond zijn. We hebben het recht op informatie. Als je daar slecht mee omgaat, dan is dat een serieuze overtreding. […]

‘Wob-procedure Nederland ‘traagste ter wereld’

Quote of the Day | 0517

Jack Balkin, a liberal law professor at Yale, agrees that the increase in leak prosecutions is part of a larger transformation. “We are witnessing the bipartisan normalization and legitimization of a national-surveillance state,” he says. In his view, zealous leak prosecutions are consonant with other political shifts since 9/11: the emergence of a vast new security bureaucracy, in which at least two and a half million people hold confidential, secret, or top-secret clearances; huge expenditures on electronic monitoring, along with a reinterpretation of the law in order to sanction it; and corporate partnerships with the government that have transformed the counterterrorism industry into a powerful lobbying force.

Jane Mayer, ‘The Secret Sharer’

Wie of wat bepaalt hoeveel openbaarheid genoeg is?

Citaat van de dag | 0615

Nederland heeft geen open democratie, merken we als G500. Procedures, gebrek aan organisatie en matige interesse voor ideeën van buiten maken dat de zaaltjesdemocratie in een partij amper bestaat. Wat een megabrainstorm van 50.000 mensen kan zijn, wordt zo een heksenkring van een paar honderd.

Sywert van Lienden , ‘Tijgers en lobbyisten’

Quote of the Day | 0912

I am a big fan of having a “None of the Above” option on ballots.

John Fund, ‘‘None of the Above’ Should Be on the Ballot’

Quote of the Day | 0916

Political journalism should help us get our bearings in a world of confusing claims and counter-claims. But instead we have savviness, the dialect of insiders bringing us into their games. Nothing is more characteristic of the savvy style than statements like “in politics, perception is reality.” Doesn’t that statement make you mad? Whenever I hear it, I want to interrupt and say, “No, no, no. You have it wrong. In politics, perception isn’t reality. Reality is reality!”

But then I stop myself. Because I realize I sound like a lunatic.

Jay Rosen, ‘Why Political Coverage is Broken’

Democrazy
week 37

Vlak na de Kamerverkiezingen van 2012 dringt zich de overweging op: had ik daar geen aandacht aan moeten besteden op mijn weblogs?

En dan is het antwoord simpelweg: nee. Verkiezingen vinden in Nederland inmiddels plaats om de anderhalf jaar. Maar ondertussen verandert er in het politieke beleid betrekkelijk weinig. Hoeveel drukte er verder ook gemaakt wordt door de media; hoe groot de suggestie ook zijn mag van een geweldige dynamiek.

Maar daar heb ik al zo vaak op gewezen.

Nog steeds luidt bijvoorbeeld éen van de belangrijkste vragen: waarom is elk kabinet bereid meer uit aan villasubsidie te besteden dan alle andere overheidsuitkeringen samen? Drieëndertig miljard euro is het huidige bedrag per jaar.

En in het verlengde daarvan blijft de vraag staan die nooit eens onderzocht wordt: en waar betaalt de staat Nederland zijn hypotheekrenteaftrek eigenlijk van? OESO stelt bijvoorbeeld in herhaalde waarschuwingen dat de belasting op werk hier veel te hoog is.

Niet dat die hypotheekrenteaftrek me nu zo vreselijk interesseert. Maar dat onderwerp laat als beste zien dat er enorme taboes bestaan in Nederland. Niet alles kan eerlijk besproken worden hier — zoals ook de huizenbubbel, in het verlengde van die aftrekregeling, en de gemene zaak die gemeenten maakten met de vastgoedmafia. Ook daar gingen miljarden publiek geld aan op die al verdampten, of nog verdampen moeten.

En als iedereen — dus ook de media — zulke elementaire gegevens steeds maar negeren, doet het er zo weinig toe wat er wel allemaal wordt beweerd.

Quote of the Day | 0923

The gist of Obama’s advice to any would-be president is something like this: You may think that the presidency is essentially a public-relations job. Relations with the public are indeed important, maybe now more than ever, as public opinion is the only tool he has for pressuring an intractable opposition to agree on anything. He admits that he has been guilty, at times, of misreading the public. He badly underestimated, for instance, how little it would cost Republicans politically to oppose ideas they had once advocated, merely because Obama supported them. He thought the other side would pay a bigger price for inflicting damage on the country for the sake of defeating a president. But the idea that he might somehow frighten Congress into doing what he wanted was, to him, clearly absurd. “All of these forces have created an environment in which the incentives for politicians to cooperate don’t function the way they used to,” he said.

Michael Lewis, ‘Obama’s Way’

Quote of the Day | 1006

Elections are run by the public relations industry. Its primary task is commercial advertising, which is designed to undermine markets by creating uninformed consumers who will make irrational choices – the exact opposite of how markets are supposed to work, but certainly familiar to anyone who has watched television.

Noam Chomsky, ‘Issues That Obama and Romney Avoid’

Citaat van de dag | 1019

Mensen zijn dol op controle, al is het nep. Bejaarden in het tehuis zijn dolgelukkig met een thermostaat waaraan ze zelf kunnen draaien. Ook al is hij nergens mee verbonden.

Doet me aan die andere illusie van controle denken: democratie.

Victor Lamme, ‘Doe het zelf’

Citaat van de dag | 1020

Gedeputeerde Staten vonden intussen niet dat het tijd werd om kalmer aan te doen. Ook was het nog geen tijd voor overleg. Integendeel, de risicorapporten werden achtergehouden en het parool was: met verdubbelde ijver voorwaarts met de ontwikkeling van het Oostvaarderswold. Deloitte had deze strategie trouwens ook geadviseerd. Tempo houden, snel besluiten voorleggen om ‘momenten voor politieke discussie te minimaliseren’.

Vervolgens zei staatssecretaris Bleker op zijn eerste dag nee en kon het grote moord en brand-schreeuwen beginnen. Deze bestuurlijke praktijk is bekend, heet keurig het creëren van commitment dan wel zorgen dat het point of no return is gepasseerd.

Martin Sommer, ‘Vooral Henk Bleker gaan we missen’

Waan
week 44

Elf jaar bestaat dit weblog inmiddels. De twaalfde jaargang is al even bezig — sinds 1 januari zelfs als ik de bij tijdschriften gebruikelijke methode aanhoud. En voorlopig zal ik nog wel even doorgaan met dit gedoetje.

Alleen blijft de eeuwige vraag hoe.

Want ik kijk weleens terug in het archief. Benieuwd of ik indertijd hier iets geschreven heb omdat een reactie vereist was. Zoals bij de moord op Theo van Gogh — om maar éen voorbeeld te noemen dat vandaag toepasselijk zou zijn. Terwijl de hevige opwinding over de actualiteit me doorgaans verschrikkelijk tegenstaat. Omdat ik nooit een mening wil hebben; vanuit het besef nooit volledig geïnformeerd te zijn.

Dus is er een paradox. Ik vind het achteraf meestal jammer hier te weinig ooit actuele zaken behandeld te hebben. Terwijl alles in mijn intellectuele temperament het verafschuwt om bij de waan van de dag te moeten leven.

Daarom dien ik dus een midden te vinden. Door wel terloops op de opwinding van het moment in te gaan. Maar deze vervolgens meteen in een groter kader te plaatsen.

Welnu. In week 44 van 2012 kwam het tweede kabinet Rutte tot stand, bestaande uit een coalitie van VVD en PvdA. Nog voor dit kabinet beëdigd was, ontstond er soesa over de plannen in het regeerakkoord om de ziektekostenbelasting inkomensafhankelijk te maken. Mark Rutte’s VVD roerde zich daarbij flink. Vooral de bovenmodaal verdienende leden voelden zich door hun vrindjes genaaid. En de lijfkrant van de partij muntte zelfs de vondst ‘Marx Rutte’; o heilige verontwaardiging.

Nu is het betalen van een ziektekostenverzekering de laatste jaren steeds al een solidariteitsheffing geweest. Vandaar dat ik liever over de ziektekostenbelasting praat. De gezonde mensen betalen nu eenmaal de zorg voor de zieken en zwakken — ofwel de jongeren betalen de verzorging van de ouderen.

En relatief gezien betaalden tot nu toe de laagste inkomens een enorm deel van hun inkomen aan deze solidariteitsheffing mee. Dat hierin iets verbetert, lijkt me niet gek. En dat sommige mensen nu pas ontdekken dat het zorgstelsel ondertussen onbetaalbaar is geworden, lijkt me dom van hen.

Bovendien is er sprake van enige historische rechtvaardigheid.

Tot 2006 was er een goed werkend zorgverzekeringssysteem. Daarin moest van VVD en CDA zo nodig marktwerking worden geïntroduceerd. Maar, o wonder, die kwam niet. Want marktwerking komt er nooit in een kartel — en wat anders dan een kartel is het, die zorg met al zijn prijsafspraken.

Verder, 50% tot 60% van de zorg die een ziekenhuis biedt, is discutabel.

Dus interesseert de publieke verontwaardiging onder VVD-leden en -stemmers over de mogelijke stijging van de zorgbelasting me werkelijk geen moment.

Wel heb ik natuurlijk gekeken wat de kabinetsplannen betekenen voor mijn positie. Waarbij meteen opviel dat ook het kabinet Rutte ii anno 2012 nog altijd slechts loonslaven kent — daarmee de werkelijk negeert dat er inmiddels bijna een miljoen ZZP-ers zijn in Nederland. De visie van de politiek is daarmee werkelijk geen tel serieus te nemen.

Dus kost het kabinetsbeleid mij geld. Maar dat is niet nieuw. Politiek creëert nu eenmaal zijn eigen werkelijkheid, waarin de media vervolgens extra verwarring komen saaien. Al deze mechanismen zijn zo voorspelbaar dat dit cynisch maakt.

Citaat van de dag | 1109

Gaat er iemand met pensioen? Wordt een van de kinderen vier jaar, zodat de dure crèche kan worden ingewisseld voor de gratis dagopvang van de basisschool? Lekt de dakkapel? Gaat de auto stuk? Gaat het gezin verhuizen? Wordt moeder zzp-er? Begint vader een succesvolle webwinkel? Of een onsuccesvolle?

Iedere paar jaar zijn er wel schokken in het inkomen van individuele huishoudens, die de ‘dramatische’ procenten van het regeringsbeleid overtreffen.

Mathijs Bouman, ‘Stop de discussie over koopkracht’

Citaat van de dag | 1110

Is die beruchte Haagse kloof niet ook het product van hoofdredacties die bezuinigen op de inhoud en investeren in het spel? Van journalisten die niet langer proberen het nieuws uit te leggen, maar het actief te maken – want onrust leidt tot meer clicks, en betere verkoopcijfers: de journalistiek heeft een direct (financieel) belang bij zoveel mogelijk relletjes en ander gedoe. ‘Haags gedoe’ is een frame dat de journalistiek geld oplevert – een nimmer aflatende bron van hapklare headlines zonder vermoeiende nuance, met als slagroom op de taart de rollende kop van de terecht of onterecht in ongenade gevallen politicus – liefst ooit veelbelovend.

Geen bevestiging maar nuance
De burger heeft de journalistiek hiervoor overigens geen democratisch mandaat gegeven.

Miko Flohr, ‘Waarde journalisten, mag ik mijn democratie terug?’

Citaat van de dag | 1117

Nu wil het establishment saamhorigheid in tijden van crisis scheppen. Vanuit de polarisatiestand moet ineens worden omgeschakeld naar de saamhorigheidsstand. Dat gaat ons slecht af. De afgelopen jaren is zo ongeveer iedere bevolkingsgroep tegen elkaar opgehitst – volk tegen elite, meerderheid tegen minderheid, ongelovigen tegen gelovigen, zieken tegen gezonden, werkenden tegen niet-werkenden. Dan wordt solidariteit een lastig begrip; wil je elkaar iets gunnen, dan zal je ook werkelijk een beetje tot elkaar gebracht moeten worden. Best moeilijk iets voor iemand over te hebben wanneer je het gevoel hebt dat hij je niet echt ziet zitten, dat hij het liefst alles waar hij zelf geen gebruik van maakt wil afschaffen.

Verwarrend wordt het pas echt wanneer polarisatie en de oproep tot saamhorigheid door elkaar lopen. […]

Bas Heijne, ‘Klappen krijgen’

Quote of the Day | 1120

The attempt by countries to bolster the faltering financial system has in fact increased their dependency on the financial markets to such an extent that their policies are now shaped by two sovereigns: the people and creditors. Creditors and investors demand debt reduction and the prospect of growth, while the people, who want work and prosperity, are noticing that their politicians are now paying more attention to creditors. The power of the street is no match for the power of interest. As a result, the financial crisis has turned into a crisis of democracy, one that can become much more existential than any financial crisis.

Cordt Schnibben, ‘Prison of Debt Paralyzes West’

Quote of the Day | 1122

The expectation that the intellectuals should construct a “grand European narrative,” a European “identity,” with the aid of a new founding myth remains captive to a “nineteenth-century logic,” he argued. After all, the now well-studied history of the “invention” of national consciousness by historiography, the press, and school curricula during the nineteenth century, in view of its horrible consequences, does not provide an inviting example. We in Europe are still coming to terms with forms of ethnonational aggression – as is shown, even within the EU, by the example of Hungary. This is why I think it is sufficient to cite a couple of concrete demographic and economic statistics to remind ourselves of the diminishing weight of Europe in the world and to ask ourselves whether we must not pull ourselves together if we want to remain in a position to defend our cultural and social forms of life against the leveling force of the global economy – and, most importantly, to maintain a certain amount of influence on the international political agenda in accordance with our universalistic conceptions.

Jürgen Habermas, in: ‘The European Citizen: Just a Myth?’

Quote of the Day | 1127

As European countries have dug themselves deeper and deeper into debt in recent years, there has been a dramatic increase in this dependence. Governments are addicted to borrowed money — and banks meet this need by purchasing sovereign bonds. As an unspoken reward, the banks expect nothing less than a guarantee of their own survival. Should a bank run the risk of collapse, the state is expected to use taxpayer money to prop it up.

‘The Faustian Bargain between States and Banks’

Citaat van de dag | 1202

In ieder geval klopten mijn conclusies uit het aantal gedetineerden per 100.000 inwoners niet. In die statistiek zit Nederland met Spanje en Engeland/Wales in de top drie van strenge landen. Maar wat blijkt: justitie rekent de illegalen in vreemdelingenbewaring mee. En de kinderen die door de kinderrechter uit huis zijn geplaatst. Dat zijn helemaal geen criminelen. Als je die groepen wegstreept sluit Nederland juist het laagste aantal daders op per 100.000 burgers. Kortom, ik kan helemaal opnieuw beginnen met nadenken of ik rechts of links ben. En of strafrecht relevant is.

Folkert Jensma, ‘Ook ineffectief strafrecht schrikt kennelijk af’

Citaat van de dag | 1222

Waarom helpt de zoveelste reorganisatie van de jeugdzorg niet? Waarom spreekt de rechterlijke macht niet sneller recht? Waarom rijdt die Fyra nu toch niet? Waarom wordt de zorg steeds duurder? Kan de Gasunie zomaar voor 1,8 miljard euro miskleunen bij de aankoop van Duitse pijplijnen?

Zinnige antwoorden op al dat soort vragen zijn ingewikkeld, maar er zijn ook constanten. Omdat men wil doorpakken en de eigen aannames onvoldoende toetst in de mensenwereld, omdat geleidelijke oplossingen verdacht zijn, omdat niet wordt geluisterd naar lieden die al jaren werken op zo’n onderwerp. En omdat het belang van de mensen die zij bedienen alleen verbaal telt.

Marc Chavannes, ‘Bijna dictatoriaal dynamisme’

Citaat van de dag | 1231

De ervaringen met technologie leren dat oplossingen zelden van overheden komen. Het zijn altijd de intelligente hackers die hun werk met liefde delen aan de gemeenschap. Tenminste, als overheden niet in de weg staan. Steeds vaker zien we wetgeving en debatten gericht op het verbieden van die technologieën, die soms aantoonbaar mensenlevens redden. Hackers zijn vaak hun tijd vooruit en de tijd geeft ze bovengemiddeld vaak gelijk.

Brenno de WInter, ‘Leve de hackers’

Citaat van de dag | 0101

De IT-voorzieningen die zijn bedoeld om de agent efficiënter te laten werken kosten de agent alleen maar extra werktijd. De voorziening tot samenwerking Politie Nederland (vtsPN) reageerde op de kritiek vanuit de organisatie op zijn Gerard Boumans, want “administratieve chaos zijn wel erg grote woorden (…) [het is] onwennigheid.(…) Daar moet je met z’n allen even doorheen.” Ondertussen maakte het nieuwe IT-systeem verkeerde koppelingen, raakten gegevens zoek (soms hele dossiers) of zorgden de verkeerde koppelingen ervoor dat personen onterecht als ‘verdachte’ in het systeem staan. Hierdoor zijn de politieagenten onder extra tijdsdruk komen te staan. Zo gaf 70% van de agenten in een enquête aan geen tijd meer te hebben voor ‘normaal politiewerk’.

Dieuwertje Kuijpers, ‘Overheid vertilt zich aan Nationale Politie’

Citaat van de dag | 0110

het imperium dat rondom de democratische structuren is opgezet kun je elke dag zien in ons eigen parlement. Behalve een paar verdwaalde groepen scholieren zitten er vooral lobbyisten. Volgens schattingen zijn er inmiddels zo’n tweeduizend professionele lobbyisten, goed voor zo’n dertien lobbyisten per Tweede Kamerlid (Berenschot). Samen met tien keer meer voorlichters dan journalisten, die andere waakhonden van de democratie, is het eigen belang oppermachtig in Den Haag.

Sywert van Lienden, ‘Is Nederland nog wel een democratie?’

Quote of the Day | 0125

When the U.S. Attorney told Aaron he had to plead guilty to 13 felonies for attempting to propagate knowledge before she’d even consider a deal, that was an abuse of power, a misuse of the criminal justice system, a crime against justice.

And that U.S. Attorney does not act alone. She is part of a posse intent on protecting property not people. All over the United States, those without access to means don’t have access to justice and face these abuses of power every day.

Carl Malamud, ‘Aaron’s Army’

Het bange Nederland
Jan Willem Duyvendak  Ewald Engelen  Ido de Haan

[…] nog altijd wordt via dezelfde mechanismen geprobeerd om greep te houden op de bevolking. Dreigen met bezuinigingen, en vergelijkbare ingrepen, werkt daarbij heel goed. Hoewel er in de praktijk nog altijd nauwelijks bezuinigd is.

Het bange Nederland is er nu nog om te prijzen dat in het boek werd aangeduid hoe belachelijk beperkt de kennis of het analytisch vermogen van bestuurlijk Nederland is. […]

boeklog 5 ii 2013

Quote of the Day | 0211

So the future isn’t a boot stamping on a human face, forever. It’s a person in a beige business outfit advocating beige policies that nobody wants (but nobody can quite articulate a coherent alternative to) with a false mandate obtained by performing rituals of representative democracy that offer as much actual choice as a Stalinist one-party state. And resistance is futile, because if you succeed in overthrowing the beige dictatorship, you will become that which you opposed.

Charlie Stross, ‘Political failure modes and the beige dictatorship’

Citaat van de dag | 0217

De afgelopen decennia is de westerse wereld in de greep geraakt van risicodenken. Er mag niets meer misgaan. We zijn op allerlei terreinen geobsedeerd geraakt door risico’s, niet alleen als het gaat om misdaad en terrorisme. Om één klein voorbeeldje te noemen: er zijn nu kniebeschermers op de markt om baby’s te leren kruipen. Op het gebied van strafrecht uit de roep om veiligheid zich in een veel hardere aanpak van misdaad, meer agenten, meer bevoegdheden en meer en langere celstraffen. De Romeinen noemden strafrecht het ultimum remedium – het laatste redmiddel. Thorbecke zag het ook zo. Tegenwoordig is strafrecht vaak het eerste wapen waar politici naar grijpen

Bart de Koning, ‘De veiligheidsmythe’

Citaat van de dag | 0220

De tactiek was lang om één Kamerlid meer informatie te geven dan de rest. Die kon zo mooi iets agenderen en scoren met een Kamervraag of mediaoptreden. Je kunt ook het tegenovergestelde doen. Door juist elk Kamerlid de informatie te geven die het niet zoekt, zal niemand over het onderwerp beginnen. Kamerleden zoeken namelijk feiten bij hun eigen meningen. Door feiten tegenovergesteld aan de mening van een Kamerlid te sturen, zullen ze het onderwerp snel links laten liggen. De elektriciteitslobby schijnt er succesvol mee te zijn.

Je zou er gek van worden als Kamerlid, van de informatie en desinformatie. Dat worden ze ook, […]

Sywert van Lienden: ‘Kamerleden bezwijken door te veel informatie’

Citaat van de dag | 0227

de aandacht van de goede journalisten staat in geen verhouding tot de potsierlijke hype rond de begrotingsregels en het mediagetetter over de 3-procentnorm. Veel, met name Haagsche journalisten staan, net als onze politici, mijlenver buiten de deprimerende, economische werkelijkheid.

Wanneer wordt weer bericht over echte economische problemen in plaats van over de gevechten onder de Haagsche kaasstolp? Misschien dat onze politici terugkomen op de Nederlandse bezuinigingsgekte als ze stelselmatig bevraagd zouden worden op de gevolgen van hun beleid voor de Nederlandse economische situatie, voor werknemers en bedrijven.

Bas Jacobs, ‘Waarom gaat het niet over de echte economie?’

Citaat van de dag | 0305

Anonieme giften aan politieke partijen zijn slechts tot € 1000 mogelijk. Daarboven moeten de partijen de giften die zij krijgen registreren, en boven de € 4500 openbaar maken met naam en woonplaats van de gever.

De gedachte achter deze regeling is dat niemand anoniem politieke invloed kan ‘kopen’ door grote giften aan een politieke partij.

Eerste Kamer akkoord met wet financiering politieke partijen

Eén van mijn fundamentele kritiekpunten over het gebrek aan transparantie — en daarmee de democratie — van de Nederlandse politiek wordt nu eindelijk weggenomen.

Dat is een begin.

Blijven er nog genoeg problemen over.

Citaat van de dag | 0426

Hoe is het te verklaren dat de overheid in Nederland zo ingewikkeld is?

“Er ontbreekt een visie op het geheel. Wat moet een overheid doen? Die principiële vraag wordt niet gesteld, laat staan beantwoord. Het wordt ook steeds moeilijker om die visie te ontwikkelen. Kabinetten volgen elkaar in dit land steeds sneller op, het afgelopen decennium is elke twee jaar een nieuw kabinet aangetreden, in een nieuwe politieke samenstelling, met een nieuw regeerakkoord, met nieuwe ministers en staatssecretarissen die stuk voor stuk een enorme dadendrang hebben, die in een heel hoog tempo willen scoren met het ene na het andere voorstel. Dat verdraagt geen samenleving. Je krijgt plak- en pleisterwerk.

Ombudsman Alex Brenninkmeijer in: ‘De overheid wantrouwt haar burgers’

Citaat van de dag | 0508

De totale schuld van Nederlandse gezinnen en bedrijven is in een paar decennia toegenomen van ongeveer vijftig procent naar 250 procent van het gezamenlijk inkomen. Vrijwel de gehele toename van die schuld is gaan zitten in niet-productieve sectoren, zoals onroerend goed en financiële speculatie. De overmatige schuld is dus niet ontstaan als krediet voor fabrieken, machines of infrastructuur. In plaats daarvan heeft ze de prijzen van huizen en kantoren opgedreven en de balansen van banken en beleggers doen groeien.

Hans de Geus, ‘Gij zult aflossen’

Citaat van de dag | 0523

Zo maken politici en ambtenaren aan de lopende band beleid waarvan nergens is aangetoond dat het de wereld beter maakt. Ze beschrijven hun beleidsdoelen zo dat achteraf niet bepaald kan worden of ze zijn gehaald. Ze evalueren hun beleid zelden. En áls er onderzoek wordt gedaan, blijven de resultaten veelal onbenut.

Kees Kraaijeveld, ‘De kwakzalverij rond de jeugdzorg’

Mingelen
week 22

Zelden voel ik me alleen, laat staan eenzaam. Maar toen iedereen op Twitter het vreselijk bleek te vinden dat politiek anchorman Ferry Mingelen ontslag is aangezegd, begreep ik de mensheid even niet meer.

Mingelen personifieert voor mij namelijk alles wat er mis is met de politieke verslaggeving in Nederland. Deze journalisten informeren niet, maar scheppen allereerst hun eigen werkelijkheid. Waarin dan bijvoorbeeld net gedaan wordt of de politieke partijen in Nederland voortdurend in hevige competitie zijn met elkaar, en er vrijwel elke dag een machtsstrijd plaatsvindt in de Tweede Kamer.

Daarbij worden alle trucs gebruikt die C. John Sommerville zo goed beschreven heeft in How The News Makes Us Dumb. Alles om te maken dat de kijker morgen zeker weer kijkt, in de hoop dan wel te weten hoe of het verder gaat.

Maar vrijwel niemand snapt dus dat Nederland een land is dat geregeerd wordt door coalities. Dat geen partij een andere partij kan afvallen, want bij de volgende verkiezingen is de stoelendans misschien zo dat juist zij met elkaar moeten regeren.

Theater is het daarmee wat ons door de vaderlandse parlementaire pers wordt voorgeschoteld. En de spreekstalmeester tussen de scènes door in dat theater is gauw eens Ferry Mingelen. Die altijd doet of hij op een gigantische afstand staat van alles, en daardoor ironisch commentaar kan leveren.

Dat dit nare maniertje toch zo geloofd wordt…

Want. Mingelen. De man wiens haar veertig jaar jonger is dan de rest van zijn hoofd, zodat ik niet eens naar hem kijken kan met het geluid uit.

Maar goed, gaat hij weg, komt er een ander pratend pak of mantelpakje voor terug, die dan Mingelen gaat nadoen.

Mijn kritiek blijft basaal: wie op een goede manier aan politieke verslaggeving doet, beschrijft de effecten van politiek beleid in de praktijk. En ja, dat is nogal wat meer werk dan leuk wat rondhangen op het Binnenhof, en dan doen of daar alles gebeurt. Precies omdat het de overheid betrekkelijk onverschillig laat wat politiek beleid in de praktijk betekent — onderzoek dat daar naar gebeurt, gaat er voornamelijk over of de juiste procedures wel gevolgd zijn.

Dus krijg je die onzin hier dat een overheid zijn bevolking niet eens op een fatsoenlijk betaalbare manier huisvesten kan.

* het definitieve portret van Ferry Mingelen is al eens geschreven, door Peter Middendorp, en staat hier.

Citaat van de dag | 0627

Van Oenen wijst erop dat al dat overleggen leidt tot een overmaat aan beleid. Bovendien is er altijd nog weer meer en beter overleg mogelijk en staat het resultaat van al dat overleggen niet in verhouding tot alle tijd en energie die er ingestoken is. Tot overmaat van ramp kunnen we na al dat overleg ook nog eens niemand anders dan onszelf de schuld geven van dat tegenvallende resultaat, tenslotte waren we er zelf bij betrokken.

Volgens Van Oenen lijden we daardoor inmiddels aan wat hij ‘interactieve metaal­moeheid’ noemt. Hij vermoedt dat de democratie ‘ons tegenwoordig heel letterlijk te veel van het goede geworden is’. Niet het falen, maar juist het succes is volgens hem nu het te overwinnen probleem.

Aukje van Roessel, ‘Overbelast’

Quote of the Day | 1023

the balance between privacy and transparency is especially in need of adjustment in times of rapid technological change. That balance itself is a political issue par excellence, to be settled through public debate and always left open for negotiation. It can’t be settled once and for all by some combination of theories, markets, and technologies. As Simitis said: “Far from being considered a constitutive element of a democratic society, privacy appears as a tolerated contradiction, the implications of which must be continuously reconsidered.”

Evgeny Morozov, ‘The Real Privacy Problem’

Boeklog on Morozov

Quote of the Day | 1028

I think there’s some semantic game-playing in how you chose to summarize our debate. My view of journalism absolutely requires both fairness and rigorous adherence to facts. But I think those values are promoted by being honest about one’s perspectives and subjective assumptions rather than donning a voice-of-god, view-from-nowhere tone that falsely implies that journalists reside above the normal viewpoints and faction-loyalties that plague the non-journalist and the dreaded “activist.”

Embedded in The New York Times’s institutional perspective and reporting methodologies are all sorts of quite debatable and subjective political and cultural assumptions about the world. And with some noble exceptions, The Times, by design or otherwise, has long served the interests of the same set of elite and powerful factions. Its reporting is no less “activist,” subjective or opinion-driven than the new media voices it sometimes condescendingly scorns.

Glenn Greenwald, in: ‘Is Glenn Greenwald the Future of News?’

Citaat van de dag | 1111

Door het denken over de burgersamenleving te verwaarlozen is de Staat beroofd van een belangrijk tegenwicht tegen zijn eigen dynamiek, die vooral een bestuurlijk dynamiek is geworden. Daarin burgers worden afwisselend als burger–cliënt of als burger–participant benaderd. Door alle politieke partijen overigens. Dat geen van de partijen de laatste 30 jaar een visie op de verhouding tussen Staat en burgersamenleving heeft ontwikkeld, is eigenlijk merkwaardig. De eertijds grote volkspartijen, de christendemocraten en de sociaal-democraten, bevochten immers de emancipatie van hun aanhang via de burgersamenleving, het maatschappelijk middenveld.

Maar misschien nog merkwaardiger is dat in het neoliberale klimaat van de laatste decennia ook het liberale denken lijkt te zijn stilgezet.

Herman Tjeenk Wiillink, ‘De verwaarloosde staat’

Citaat van de dag | 1118

Vervolgens blijken Nederlandse Wob-ambtenaren niet opgeleid. Een stelling die zeer eenvoudig te onderbouwen is: Nederland is een van de weinige landen met een Wob waar zo een opleiding simpelweg niet bestaat. Dat wreekt zich naar meerdere kanten: De Wob-ambtenaar heeft geen specifieke juridische opleiding; idem geen documentatie/archief-opleiding; en is als gevolg daarvan laag ingeschaald en dus met weinig gezag bekleed.

Ter vergelijking: In Engeland hebben alle eerstelijns Wob-ambtenaren tenminste een bachelor in Freedom of information.

Roger Vleugels, ‘Feiten over Wob-misbruik’

Quote of the Day | 0116

Our dire techno-political situation is a direct consequence of our dire intellectual situation. Internet-centrism is to blame for the abandonment, in much of the Western world, of an active industrial policy, especially with regards to critical information infrastructure, for too many of us have bought into the assumption that everything will be accomplished by the „Internet“ – much like the market – as it continues to interconnect the world. But such interconnection is not happening on neutral terms: there are different ways to wire the world and the way in which we are wiring it now might, in the long term, prove detrimental to the well-being of democracy.

Evgeny Morozov, ‘More political interference!’

Citaat van de dag | 1213

De onderworpenheid van de democratische staat aan het recht dwingt tot zelfbeheersing. Dat is een kwestie van beschaving, omdat zich in rechtsvereisten als proportionaliteit de eerbied voor de kernwaarden van de democratie weerspiegelt.

De sociaal-democratische denker Jacques de Kadt kwam al in de jaren dertig tot het inzicht dat de democratische rechtsstaat geen gemakkelijk bezit is, maar een last. Het compromis, de ongemakkelijke pose, de traagheid, de zelfbeheersing – De Kadt vatte deze makken samen als ‘de last van de beschaving’.

Hans Goslinga, ‘Een echte democraat spreekt liever niet van vijanden’

Quote of the Day | 0109

What is much more problematic for European democracies, particularly in the long run, is the imitation of populist discourse, particularly when not combined with an implementation of populist policies. And this is exactly what we are experiencing in Europe today. While mainstream political parties may not imitate populist parties in their policies, mainstream politicians do imitate populist politicians in their rhetoric, and not only during election campaigns. […]

Cas Mudde, ‘Jean-Claude Juncker
and the populist Zeitgeist in European politics’

Citaat van de dag | 0113

[…] wetten horen geen terugwerkende kracht te hebben, zij moeten begrijpelijk zijn en regels horen niet onderling tegenstrijdig te zijn. Men moet ook geen regels maken die redelijkerwijs niet kunnen worden nageleefd, men moet regels niet zo vaak veranderen dat burgers de draad kwijt raken en men moet de regels toepassen zoals ze bekend zijn gemaakt – en dus niet via rechtspraak en bestuur er iets heel anders van maken.

Als wetten niet voldoen aan al deze eisen, dan deugen ze niet, is Witteveens conclusie. Als te veel wetten in te veel vereisten tekort schieten, dan verliest de wetgeving en daarmee de democratische politiek aan gezag. Dat is inmiddels op ruime schaal gebeurd.

Mark Chavannes, recensie De wet als kunstwerk

Citaat van de dag | 0116

Het is verleidelijk om het strafrecht in te zetten voor bestrijding van al dan niet vermeende misstanden. Verleidelijk omdat het een symbool van krachtdadigheid is: we gaan het nú aanpakken! Dan krijg je symboolwetgeving, dan wel onnodige wetgeving waarmee een afschrikwekkend effect wordt beoogd, zoals de strafbaarstelling van illegaliteit. Dat heeft weinig tot niets met schuld, verwijtbaarheid of de ernst van het feit te maken, maar is een puur instrumenteel, oneigenlijk gebruik van het strafrecht. Voor het hele idee van recht is dat niet goed. Je werkt er praktijken mee in de hand die je in een rechtsstaat niet moet willen, zoals het jagen op mensen. Dat gebeurt. Van tramconducteurs wordt nu verwacht dat ze mensen bij een vermoeden van illegaliteit aangeven.

Theo de Roos in: ‘Het recht dient om de macht te beteugelen’

Quote of the Day | 0129

It’s part of a much bigger problem. I’m not just talking about news, but about all factual reporting on television. The way they tell stories about the world feels increasingly thin – and more and more detached from the way all of us think and feel. Journalism used to open up reality to tell us new stuff. But now it is helping to keep us all inside the bubble by playing back stuff we already know in slightly altered forms.

Adam Curtis, in: ‘Jon Ronson in Conversation with Adam Curtis’

Citaat van de dag | 0301

Over de Nederlandse bestuurlijke elite heb ik een theorie: die elite is open, het gaat er meestal niet om wat je vader deed, je kunt van ver komen en toch meedoen, zie bijvoorbeeld Gerrit Zalm. Maar omdat die elite zo open is, spreekt je plaats nooit vanzelf. Je zult altijd moeten bewijzen dat je erbij hoort. En dat maakt die open elite juist weer gesloten, bij uitstek conformistisch en opportunistisch, bevolkt door onzekere mensen die bang zijn buiten de boot te vallen.

Bas Heijne, ‘Revolte’

Citaat van de dag | 0304

Wat mij betreft blijft het hoofddoel van de universiteit waarheidsvinding. Fundamentele onderzoeksprojecten dienen dat doel. Maar het doel is niet louter dat van analyseren en voorspellen. Zoals de onlangs overleden Amerikaanse filosoof Richard Rorty opperde, heeft de wetenschap vooral een therapeutische en opbouwende rol. Een goede wetenschapper stelt vragen die ambtenaren en politici aan het denken zetten — dat is het therapeutische deel — en biedt dan concepten, indelingen, gedachtegangen en modellen die verhelderend werken, inzicht en uitzicht bieden. Bijvoorbeeld door te vragen naar het doel van subsidies en dan aangeven hoe een kwalitatieve benadering uitzicht biedt op een duidelijk subsidie beleid. […]

Arjo Klamer, ‘De kloof tussen wetenschap en beleid’

Citaat van de dag | 0316

Verbazingwekkend genoeg baart de voortdurende dreiging van belangenverstrengeling – en daarmee van latente corruptie – in Nederland zelf nauwelijks opzien. Er zijn wel eens wat publicaties over het opvallende feit dat de Eerste Kamer voor een goed deel vol zit met beroepslobbyisten, maar dat wordt bepaald niet een schandaal gevonden.

Nederland is dus niet het voorbeeldige, transparante land dat zichzelf zo graag ten voorbeeld stelt aan andere landen. Ondoorzichtigheid en nette en minder nette corruptie wordt al eeuwenlang min of meer gewoon gevonden.

Syp Wynia, ‘Dat Eerste Kamer vol zit met lobbyisten,
wordt nooit schandaal’

Sitaat fan ’e dei | 0318

Ach, gean der dochs mar efkes hinne. Oars is it ek sa sneu foar de lju fan it stimburo. Mar doch mar wat. Makket net safolle út. It belied yn Fryslân feroaret net. It belied fan it wetterskip ek net. […]

Eelkes Weblok

Boeklog over Eelke Lok [En de Provinciale Staten].

Citaat van de dag | 0322

Politieke grootspraak eindigt in Nederland altijd in een nieuwe commissie.

Toen Teeven in zijn afscheidsverklaring verkondigde dat hij zijn deal gesloten had „voor volk en vaderland”, legde dat pijnlijk precies de kwestie bloot. Inzetten met overspannen retoriek en daarna lastige feiten onder het tapijt.

Bas Heijne, ‘Grote mond’

Quote of the Day | 0325

Some are let off, some are punished. But the clear message sent by all this heavy-handed state intervention into the arena of thought and speech is that there are certain things you cannot say; certain views you cannot hold; certain opinions you must not express.

So if you want to see regimes which still, in the 21st century, punish people for singing songs or which destroy decadent art, you don’t have to look to the Islamic State.

Brendan O’Neill, ‘The vast Empire of Censorship in Europe – and how to fight it’

Citaat van de dag | 0329

dat neemt niet weg dat moderne liberalen veel beter zouden moeten nadenken over de kwalitatieve, morele dimensie van ongelijkheid. De afgelopen decennia van speculatie, stijgende huizenprijzen en groeiende ongelijkheid bieden daar meer dan genoeg aanleiding toe. Is deze rijkdom allemaal verdiend door knap ondernemerschap, of ook door gewoon te rentenieren? Was het allemaal noeste arbeid, of was het ook toeval, geluk of zelfs oplichterij?

Rutger Bregman en Jesse Frederik, ‘Mark Rutte, anti-liberaal’

Citaat van de dag | 0408

politici verschuilen zich achter meer en meer toezicht en grijpen niet naar middelen om de kern van de problemen aan te pakken. Aanleiding voor het debat is het teleurstellende rapport van de Commissie Elias over mislukte projecten. Dat is best bijzonder om dat veel van de kosten vaak in de fase na het project komen. Maar dat staat er niet en dus wordt er niet over gedebatteerd.

Brenno de Winter, ‘De toezichthouder besteedt toezicht houden weer eens uit’

Citaat van de dag | 0420

Dat is een belangrijke karakteristiek: de staat die zijn surveillance legitimeert door te waarschuwen voor de dreiging van een derde partij, die ons, als de staat niet ingrijpt, schade zal berokkenen. De molenaar die het ongedierte niet bestrijdt, de pedofiel die in een chatbox onze kinderen verleidt, de uitkeringsfraudeur die het verpest voor de goedwillenden en de terrorist die de samenstelling van een explosief googelt. De woorden ‘fraude’ of ‘terrorisme’ zijn het Sesam-open-u van de privacy; noem ze en ons privéleven wordt openbaar en onze grondrechten verdampen. De al dan niet fictieve Dritte im Bunde bedreigt, als hij de ruimte krijgt, ons welzijn en onze individuele vrijheid. En om onze vrijheid op lange termijn te beschermen, maakt de overheid zich er op korte termijn meester van.

Aan het monsterverbond dat is gegroeid tussen burger en overheid, ligt de angst voor een derde ten grondslag – angst die levend gehouden en aangewakkerd moet worden om effectief te zijn. De overheid gedraagt zich als een pooier, die beschermt wie zij in feite gijzelt:

Tommy Wieringa, ‘Niemands meester, niemands knecht
Kousbroeklezing 2015’

Citaat van de dag | 0421

Onze democratie is heel zwak. Dat zie je ook aan het gedoe rondom met Rutte 1 en Rutte 2. Maar daarvoor ook met de kabinetten. Sinds 2010 hebben we weet ik niet meer hoeveel verschillende kabinetten gehad. De politiek is heel erg zwak en slaat wat wild om zich heen in de richting van rechtsstatelijke uitgangspunten.”

“De spanning tussen democratisch bestuur en de rechter wordt steeds groter. Dat is niet goed. Dan krijg je steeds meer dat de politiek zegt dat de rechter voor zijn beurt praat en dat is helemaal niet zo.”

Brenninkmeijer: Nederlandse rechtsstaat faalt op alle fronten’

Quote of the Day | 0504

Democracies often take liberties with their values in the name of national security. Faced with real or spurious threats, governments arm themselves routinely with an entire arsenal of laws aimed at muzzling independent voices. This phenomenon is common to both authoritarian governments and democracies.

Reporters WIthout Borders: ‘News Control: Powerful Weapon of War’

Citaat van de dag | 0506

Wij bevinden ons in een fase waar de ‘big data’ verzameldrift op tal van gebieden om zich heen grijpt. Het ongericht en ongebreideld verzamelen van persoonsgegevens wordt goedgepraat met het argument dat de overheid er pas naar kijkt als het nodig is.

Op 4 mei herdachten wij het verzet tegen de Duitse bezetting. Een van de grote heldenfeiten uit die bezetting is de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister met als doel verzamelde persoonsgegevens te vernietigen om de Duitse bezetter te verhinderen onschuldige burgers op te pakken. Afgezet tegen het gemak waarmee vandaag over het massaal verzamelen van persoonsgegevens wordt gepraat, lijkt dat zo langzamerhand wel heel lang geleden.

Egbert Dommering en Nico van Eijk, “Verzameldrift ‘big data’ grijpt om zich heen”

Citaat van de dag | 0524

Je kunt al die parlementaire enquêtes zo samenvatten: de bestuurlijke klasse blijkt in de greep te hebben verkeerd van een idee – privatisering, marktwerking, automatisering – dat uiteindelijk maar half begrepen werd, maar werd doorgedrukt op de nietsontziende manier die bekeerde gelovigen eigen is.

Bas Heijne, ‘Doodskop’

Quote of the Day | 0529

Transparency in government is the solution to many ills. To begin with, it promotes honesty. It supports accountability. It limits the effects of undue influence on policy by special interest groups. The more transparency we have in both the public and private sector the better off we are. As a societal value, transparency stipulates that the business of business and that of government shall be conducted in the light of day.

‘Shedding light on government, one dataset at a time’

Citaat van de dag | 0610

Iedereen die zich wel eens met openbaarheid bezig houdt, weet dat er inderdaad veel misbruik is – namelijk, door de overheid. Stelselmatig. Niet antwoorden. Te laat antwoorden. Antwoord geven op een niet gestelde vraag. Zonder deugdelijke motivering termijnen rekken. Stukken achterhouden – oh, we wisten niet dat u dát (ook) bedoelde. Iedere mogelijke weigergrond aangrijpen om de luiken dicht te houden. Niet kijken wat er wel kan, maar andersom. Vaste jurisprudentie over wat openbaar kan of moet zijn gewoon negeren.

Pieter Klein, ‘Gij zult openbaar maken’

Citaat van de dag | 0612

Als groei alleen maar winsten van bedrijven betekent, en geen koopkracht en werkgelegenheid, moeten we dan blij zijn?

En, hebben we ons lesje geleerd van de crisis?

Citaat van de dag | 0622

Waarom vertellen pers en politiek ons deze leugens?

1. Om te verhullen dat wij onze banken niet een keer (u weet wel: de 129 miljard euro die we in oktober 2008 op tafel hebben moeten leggen) hebben moeten redden, maar twee keer. De laatste keer via de band van de Griekse schatkist. Niet alleen het Sytagma plein in Athene zou vol woedende burgers hebben gestaan als dit open en bloot zou zijn toegegeven, maar ook de Champs Elysees in Parijs, het Malieveld in Den Haag en het Tiergarten in Berlijn.

2. Om ons onze eigen historische bezuinigings- en lastenverzwaringspaketten te kunnen verkopen, die in Nederland, zij het op wat geringere schaal, grofweg dezelfde effecten hebben gehad als in Griekenland: wegvallende binnenlandse vraag, stijgende werkloosheid, oplopende faillissementen, dalende belastingopbrengsten. […]

Ewald Engelen, ‘Vijf jaar voorgelogen over Griekenland’

Citaat van de dag | 0709

Toch wordt de mythe dat de nieuwe Griekse regering geen dadenkracht kent, ruim verspreid. Zo schrijft Wouter De Vriendt van Groen dat de Griekse regering tot nog toe geweigerd heeft om ‘de grote vermogens te belasten’, en hij roept vanuit Oostende de Griekse regering op, om dat toch te doen. De waarheid is dat de Griekse regering maatregelen neemt om de privileges af te schaffen, en om de grootste vermogens te doen betalen. Maar dat de meeste maatregelen geboycot worden door de zogenaamde ‘instellingen’ (dat is het nieuwe woord voor de Trojka).

‘Beste Guy Verhofstadt, van uw maandloon kunnen 40 Griekse families leven’

Citaat van de dag | 0710

Feit is dat sinds de bankencrisis onder meer Nederland en Luxemburg belastingontwijking van multinationals faciliteren. Bijna de helft van alle buitenlands kapitaal in Griekenland wordt via Nederland en Luxemburg omgeleid, vooral via postbusvennootschappen. Nederland speelt een belangrijke rol in de kapitaalvlucht uit Griekenland. De stock aan kapitaal vanuit Griekenland in Nederland nam toe van 3% voor de crisis naar bijna 16% na de crisis.

Inti Ghysels – John Crombez, Geheime agenda trojka :
niet Griekenland redden maar kapitaal van multinationals

Citaat van de dag | 0723

Bij de bouw van ict-systemen gaat het niet alleen in de uitvoering mis. Ook de aan­sturing, de begeleiding vanuit de opdrachtgever, leidt regelmatig tot verwarring. Haye Mensonides, voormalig directeur publieke sector voor softwarebedrijf Logica, was betrokken bij ict-­projecten van uitkeringsinstantie UWV. In zijn verhoor door de commissie-Elias schetste hij een spiegelpaleis. ‘Je verwacht dat aan zo’n project mensen meewerken die al tien tot vijftien jaar bij het UWV werken en die de organisatie kennen. Het verbaasde mij echter dat daar vooral mensen werkten die ook van buiten ingehuurd waren.’ En dat waren er niet twee of drie, maar ‘wel honderd’. ‘Je denkt dat je met de klant zelf te maken hebt.’ Maar dat was vrijwel nooit het geval.

De Groene: ‘Gezellig samen falen
Waarom ICT-projecten bij de overheid steevast te duur uitvallen’

Quote of the Day | 0727

I was a journalist at the Financial Times. Whenever you work at a newspaper, particularly a newspaper with high standards, you’re struck by the gap between the story that appears in the paper the next day and what the journalist who wrote that story will tell you about it after deadline. The version they tell over a drink is much more interesting. It may be legally riskier, sometimes more trivial, and sometimes it fits less neatly into the institution’s narrative. Usually it’s a lot truer. A journalist will ask another journalist who has a story in the paper, “So what really happened?”—now, just think about that question. It’s a powerful question. It’s the essence of all meaningful gossip.

‘Gawker’s growing up’

Citaat van de dag | 0826

‘De democratische rechtsstaat van Nederland kan de stresstest niet doorstaan’, concludeerde hij aan het slot van zijn oratie. Over de oorzaak zei hij onder meer: ‘Er is sprake van systeemfalen. Het politieke bestuur kan steeds minder tegenspraak velen en weert tegen­stemmen en tegenkrachten uit ons bestel.’ Het beeld dat uit zijn betoog opdoemt, is dat van een interventie­staat die zich weinig aan zijn tegenkrachten gelegen laat liggen. Daaraan draagt ook de sluipende invloed die het populisme op de oude orde uitoefent bij, met zijn boodschap dat ‘Haags gedoe’ een directe uitvoering van de wil van de zwijgende meerderheid in de weg staat. Onder deze druk heeft de uitvoerende macht een grotere legitimatie voor krachtig interventio­nisme, zonder al te zwaar tegenwicht van haar controleurs.

Alex Brennikmeijer in: ‘Het weefsel erodeert’

Citaat van de dag | 0906

De angst voor verandering, chaos en onzekere tijden is een nuttig instrument voor machthebbers. Onder het mom van bescherming van de burgers ontnemen zij hen grondrechten en vrijheden, maar waar het werkelijk om gaat is het in stand houden en versterken van de bestaande machtsstructuren.

‘Fantoomterreur’

Quote of the Day | 0913

Across Europe and the United States, however, professional politicians of the centre left have one idea about what politics should look like and the people they claim to represent increasingly have another. Certain politicians have not properly understood the definition of “representative” democracy.

‘What Corbyn moment means for the left’

Quote of the Day | 0922

In this elite culture not all corruption is financial. When it comes to the top of British politics, sound character and a clean record do not make you an asset. You’ll have a hard time joining unless they can confirm that you are scum – and can make sure that the public don’t know about it.

‘What the British are really laughing about’

Citaat van de dag | 0927

Ja zeggen, nee verkopen. Er is iets besloten, maar men doet alsof het niet zo is. Er moet iets betaald worden, maar men doet net alsof het als verrassing komt. De minister weet dat het werk van forensische deskundigen geen kinderspel is, maar doet net alsof hij geschokt is. Daarna wordt er met veel omhaal en mist bakzeil gehaald. Het is deze paaipolitiek die de burger uiteindelijk steeds meer van de politiek vervreemdt.

Bas Heijne, ‘Paaipolitiek’

Quote of the Day | 0930

The company claimed to have broken no law. That is precisely the problem. Our societies are being destroyed by this legal corruption. University professors are in cahoots with pharmaceutical companies that think nothing of charging hundreds of thousands of dollars for life and death products that cost them hundreds. And economists who cannot see past markets support such nonsense. Are they thinking at all? Some markets! This is actually the exploitation of monopolies called patents whose prices are not being regulated. And these are not just any old monopolies: people have to die for want of these products, for the sake of obscene profiteering. What kind of a society tolerates this?

Henry Mintzberg, ‘VW: The syndrome behind the scandal’

Citaat van de dag | 1122

fact-free-politics functioneerde goed de afgelopen 15 jaar en zal het ook de komende jaren na aanslag perfect doen: verzwak versleuteling, bestrijd versleuteling, eis backdoors in software, screenen alle software op ‘terroristische elementen’ en weer ongewenste software van internet die niet door overheden is goedgekeurd.

Het probleem is alleen dat we om onze manier van leven in vrijheden te beschermen precies dat aan het weggooien zijn. Holle retoriek van politici die het ook niet weten en niet durven aan te zeggen dat we een probleem hebben met een naar, maar eeuwigdurend restrisico.

Brenno de Winter, ‘Waarom Buma bang is en jouw vrijheid wil’

Citaat van de dag | 1210

Er zijn steeds meer aanwijzingen voor het andere scenario: er was wél regie, in een samenspanning van VVD’ers om de rest van de Kamer en de media te misleiden.

In beide gevallen zijn er doodzonden begaan, waar een hogere boete op staat dan het offer van twee prominente bewindslieden. Hoe kunnen we nu als burger nog een Openbaar Ministerie vertrouwen? Een Kamervoorzitter die het belang van een anonieme klokkenluider niet herkent? Een premier die doet alsof hij het bedrag niet weet dat in de kopie van een persoonlijke notitie aan hem is toevertrouwd? Die openbaar maken is inderdaad ‘ingewikkeld’, maar zwijgen nog veel ingewikkelder.

Hans Beerekamp, ‘‘Nieuwsuur’ oogst trots eigen primeur’

Citaat van de dag | 1220

De commentaren van ABN Amro, ING, Deutsche Bank en Rabobank die FTM-journalisten optekenen, klinken intussen opvallend eensluidend. Keer op keer herhalen ze dat de renteswap een ‘normaal product’ is met ‘normale marges’. Klanten zijn volgens de banken ‘goed voorgelicht’ en ze benadrukken dat ze bij de verkoop het ‘belang van de klant’ op het oog hadden. Rabo in het bijzonder ontkent bonussen te hebben uitgekeerd op de verkoop van renteswaps.

Ze liegen.

Eric Smit, ‘De AFM is van het padje af’

Quote of the Day | 1221

I don’t know anything about what I want to know. What do I want to know? I want some reporter to penetrate the Taliban. Who in the fuck is the Taliban? You know? I’ve been reading “Taliban” for two years, more than that. No one has gotten to know a Taliban family. What does he eat? What does his girlfriend do? Who are the enemy? All we get is bashing of Putin, bashing of China.

It’s just not a noble profession. Journalist are not giving the American people enough information that is counter to what the government wants to shove down your throat. The only people that really should be credited are in self-exile. Julian Assange and Snowden.

The Hand & Eye, ‘Studio Visit: Gay Talese’

Boeklog over Gay Talese

Citaat van de dag | 0106

De VVD begon deze periode met 41 Kamerleden. Drie traden af om integriteitskwesties. Johan Houwers (hypotheekfraude), Matthijs Huizing (rijden onder invloed) en Mark Verheijen (declaraties). Houwers eiste later zijn zetel weer op, waarna de VVD hem royeerde. De VVD-fractie telt nu dus 40 leden. Houwers stemt wel vaak mee met de VVD, want zolang het kabinet blijft zitten, kan hij aan zijn zetel blijven plakken. Dit fenomeen wordt wachtgeldstemmen genoemd. De VVD krijgt daardoor ook vaak steun van andere eenlingen in de Kamer, zoals Roland van Vliet (ex-PVV), Norbert Klein (ex-50Plus) en zelfs van het ex-PvdA duo Tunahan Kuzu en Selcuk Öztürk. Voor veel VVD’ers geldt hetzelfde. Een verkiesbare plek zit er waarschijnlijk niet meer in, dus rekken ze hun verblijf op het Binnenhof door braaf de partijlijn te volgen. […]

‘Veel losse flodders, weinig inhoud: wat er misgaat bij de VVD’

Citaat van de dag | 0107

Het geld dat als spaaroverschot uit onze economie verdwijnt, wordt dus niet aan lonen of binnenlandse investeringen besteed. De vraag rijst of dit het beste gebruik van ons geld is. Nog niet zo lang geleden smeekte premier Rutte ons op televisie om toch meer uit te geven. Dat gaat moeilijk met stagnerende lonen. Die staan bovendien in schril contrast met de enorme winsten van grote bedrijven, vaak multinationals die om fiscale redenen in Nederland gevestigd zijn.

Dirk Bezemer, ‘Rijk, gelukkig en bezorgd’

Citaat van de dag | 0111

in 2012 wordt duidelijk dat de burger er niet op vooruit-, maar juist heel fors op achteruitging. Zowel in relatieve als in absolute zin. Burgers of huishoudens dragen maar liefst acht procent meer van de kosten van de zorg dan voor de stelselwijziging. Omdat de zorgkosten ook nog eens flink stegen, is het bedrag dat burgers in totaal opbrengen in 2012 duidelijk op weg naar een verdubbeling. In 2004 betaalden we als huishoudens 30,5 miljard euro mee op een totaal van 65,4 miljard, in 2012 50,3 miljard op een totaal van 92,8 miljard.

FTM: ‘Het geheim van het zorgstelsel:
hoe de kosten ongezien naar de burger werden verschoven’

Citaat van de dag | 0124

Vorige week bood Minister Van der Steur professor Maat zijn excuses aan. De vertoning maakte een wat bescheten indruk en och, echt belangrijk was het niet. Belangrijker lijkt me de vraag hoe het toch kan dat minister en Kamerleden de moralistische kaart uitspeelden, zonder de context van Maats Maastrichtse college te kennen. De wanverhouding tussen dadendrang en feitenkennis in de hoofden van mensen die dit land besturen, is zorgelijk. Dáár hadden de Kamerdebatten over moeten gaan. […]

Harald Merckelbach, ‘Maat en de kunst van flauwekul’

Citaat van de dag | 0127

Iedere Haagse waarnemer weet dat het afgelopen decennium een ongekende politisering van communicatie heeft plaatsgevonden, op bijna alle ministeries. Politieke advisering werd steeds belangrijker dan inhoudelijke – of ambtelijke tegenspraak. ‘Beeldvorming’ werd het toverwoord, een pro-actief PR-beleid vanuit het kabinet tégen maatschappelijke of oppositionele weerstand werd nodig geacht om de slag om de kiezer te winnen. Kijk om je heen, en je weet wat dit pro-actieve communicatiebeleid ons heeft gebracht – alleen maar verliezers. Erosie van vertrouwen, erosie van aanzien, erosie aan de fundamenten van onze democratische samenleving.

Pieter Klein, ‘Geheimzinnigheid is het échte beleid’

Citaat van de dag | 0205

Ik wil geen huilende klokkenluiders meer in mijn werkkamer, die bang zijn om gezien te worden als zij de Tweede Kamer verlaten. […] Ik wil ook geen verwaande bestuurders meer in het parlement, die willens en wetens de Kamerleden zitten voor te liegen.

Ronald van Raak, ‘Nieuwe tanden voor onze democratie
Een Huis voor klokkenluiders plus een ondervraging onder ede’

Citaat van de dag | 0214

Het heeft er alle schijn van dat het kabinet angstvallig over het eigen gelijk waakt. Wat daar, aan het einde van de kokerblik, zo ontzagwekkend ligt te dampen, mag onder geen beding worden blootgesteld aan het scherpe licht van de kritiek. Zo breekbaar is kennelijk het gelijk.

Ewoud Engelen, ‘#vanzutphenmoetweg’

Citaat van de dag | 0215

die hysterie en dat dreigen, dat is een vorm van narcisme. Dat moet door de overheid keihard worden aangepakt. Nu gebeurt dat veel te weinig. Wist je dat een kwart van alle zieken die thuiszitten, zijn bedreigd op hun werk? Er is een dreigcultuur in Nederland.

Bas Heijne in: ‘In dit land heerst een dreigcultuur’

Citaat van de dag | 0220

Zo lang je niet bent opgepakt, heb je in Nederland niets te vrezen. Maar ben je opgepakt, dan zou je kunnen zeggen dat onze rechtsstaat niet meer bestaat.

Ton Derksen in: ‘Elke dag dat Baybasin nog vastzit, is een schande’

Boeklog over Ton Derksen

Citaat van de dag | 0221

Zoals Wilders intern ook geregeld de geestelijke vermogens van vrijwel alle PVV-parlementariërs in twijfel trok. Het is de prijs van werken voor de man: zijn openbare succes gaat gepaard met jouw opoffering.

Dus onlogisch zijn al die lekkages naar mij en andere verslaggevers allerminst: talrijke PVV’ers kunnen niet weg — maar zijn allang op hem uitgekeken.

Tom-Jan Meeus, ‘Zijn gevallen woordvoerder als uitkomst van Wilders’ eigen werk’

Quote of the Day | 0226

The ideal citizen of a politically corrupt state, such as the one we now have, is a gullible dolt unable to tell truth from bullshit.

Charles Simic, ‘Age of Ignorance’

Citaat van de dag | 0227

In Amerika is alle politiek reclame geworden. En verslaggevers van serieuze kranten hebben daar al jaren geleden de consequentie uit getrokken: zij zijn opgehouden politici nog te interviewen.

Tom-Jan Meeus in:‘Dit interview was niets bijzonders
(en zo gaan bijna alle gesprekken met politici)’

Citaat van de dag | 0405

hier verschijnt de staat nu eens in vol zicht als de controlfreak die zij is. Ze eist niet alleen ongebreidelde informatie over de burger, ze beslist bovendien welke informatie deze open burger ontvangt. En als dat al niet dictatoriaal genoeg klinkt, dient ze met die censuur ook nog eens een politiek doel: bij bepaalde ‘maatschappelijke geledingen’ verontwaardiging voorkomen. Maar hoe nobel dat doel ook mag klinken, er is maar één manier waarop je zulke verontwaardiging legaal kunt voorkomen. Door burgers álle informatie te geven. Ook over Nederlandse oorlogsinzet die vreemdelingen naar Nederland doet vluchten.

Maxim Februari, ‘Geef alle informatie over de Nederlandse oorlogsinzet’

Quote of the Day | 0412

It should say: “It’s over. There are no more respectable forms of tax avoidance and from now on offshore wealth will be treated the same way we treat terrorist finance.”

Paul Mason, ‘Smash the mafia elite’

Citaat van de dag | 0428

Bovendien verliest het bij meerderheid beslissen over standpunten als besluitvormingsmethode snel aan waarde. Ware democratische krachten komen pas los bij goed overleg, waar luisteren veel belangrijker is dan spreken. Het zou helpen als de media iets minder naar Den Haag als ons enige democratisch centrum kijken.

Alex Brenninkmeijer, ‘Minder, minder, minder politiek’

Citaat van de dag | 0510

Een mankement van onze politieke cultuur: politici en media durven niet meer sceptisch te zijn over bangmakers – omdat ze dan ‘wegkijken’. Zo accepteren ze dat niet feiten maar voorspellingen (over terrorisme, de zorg, vluchtelingen, etc.) hun agenda bepalen, hoewel ze ook niet weten wat die voorspellingen waard zijn.

Tom-Jan Meeus, ‘Zeker weten dat er doden gaan vallen’

Citaat van de dag | 0526

Geen speld tussen te krijgen….#OmP16 pic.twitter.com/B2cmGVxSTh

— Lewi Vogelpoel (@LVogelpoel) May 26, 2016

Quote of the Day | 0626

The Brexiteers say you will “regain control”. But it won’t feel like that. Instead, the economy lurches to recession; there’s upheaval in Westminster; no plan to allay concerns about immigration; another referendum in Scotland; a steep slide in Britain’s standing in the world.

Nick Clegg, on 22 june: ‘what you will wake up to if we vote to Leave…’

Quote of the Day | 0630

the most striking thing about any of these biases is that they are already in place long before we understand the first thing about economics or geopolitics. This was shown in a 2009 paper published in the prestigious journal Science, a paper that should be required reading just before election day each year. Show kids pairs of faces of candidates from various obscure elections. Tell them that they are about to take a long journey by boat; which of these two people would they want as their captain? And kids, ages 5 through 13, picked the winner a boggling 71% of the time.

Robert M. Sapolsky, We’re rarely rational when we vote because we’re rarely rational, period

Quote of the Day | 0706

times of broad-based economic progress also tended to lead to moral progress, to “greater opportunity, tolerance of diversity, social mobility, commitment to fairness, and dedication to democracy”. Reverse the economic gains and the moral gains may also evaporate.

Tim Harford, “We’re all winners or losers now”

The Report of the Iraq Inquiry
Report of a Committee of Privy Counsellors

[…] toch is The Report of the Iraq Inquiry niet helemaal een overbodig stuk, dat net als de studie van de Commissie Davids wel spoedig ergens in een la zal belanden om er nooit meer uit te komen. Zo hebben de onderzoekers de correspondentie weten te verkrijgen die er was tussen Blair en Bush. En die maakt onder meer duidelijk dat er al in 2002 besloten was tot invasie. Tony Blair zou de Amerikaanse president in alles volgen: […]

boeklog 17 vii 2016

Citaat van de dag | 0719

Losse databases en systemen zijn aan elkaar gekoppeld. Informatie stroomt van de ene database naar de andere, van het ene overheidsorgaan naar het volgende.

Niemand is verantwoordelijk voor het geheel aan datastromen. Er is geen enkel overzicht, geen overkoepelende visie, te weinig transparantie en veel te weinig mogelijkheden voor burgers om grip te krijgen op hun privégegevens. En bij het verzamelen en koppelen van informatie worden fouten gemaakt. Fouten mét consequenties.

‘Deze wetenschappers luiden de noodklok: Big Data heeft een tegenmacht nodig’

Quote of the Day | 0729

At a General Election, you may express your frustration, your anger against the most recent in a long line of power-holders and promise-givers. But the price you pay for this emotional relief is merely to invite Her Majesty’s Opposition, an inseparable part of the political establishment, to enter ministerial offices as Her Majesty’s Government. In this endless game of musical chairs, you come nowhere near to expressing the total, comprehensive nature of your dissent.

Zygmunt Bauman in: ‘AFTER BREXIT, WHAT NEXT?’

Citaat van de dag | 0801

Met cynisme concludeerde Kohnstamm ‘dat het kennelijk politiek lonender is om privacybeperkende maatregelen af te kondigen dan om als bestuurder effectief orde op zaken te stellen bij organisaties als politie, justitie, inlichtingen- en veiligheidsdiensten.’

Jacob Kohnstamm in: ”Misschien moeten we het woord privacy niet meer gebruiken’, zegt de man die er toezicht op hield’

Citaat van de dag | 0817

Natuurlijk doen ‘feiten’ er toe, en natuurlijk moeten de leugens van Trump, de Brexiteers, de anti-TTIP’ers of de EU-haters worden ontmaskerd. Maar goede, evenwichtige, democratie dienende journalistiek mag niet selectief zijn in zijn ‘lies bashing’. Ook het establishment grossiert in verdraaiingen, halfwaarheden en leugens. Dat ze de uitkomst zijn van econometrische modellen, hun auteurs een doctorstitel dragen en hun rapporten scheefhangen van de voetnoten is irrelevant. Ons-soort-‘feiten’ zijn geen spat harder dan dat-soort-‘feiten’.

Ewald van Engelen, ‘Ons-soort-feiten’

Citaat van de dag

Alle middenpartijen – van GroenLinks tot VVD, van ChristenUnie tot D66 – dragen verantwoordelijkheid voor het zoenoffer dat honderdduizenden Nederlanders hebben moeten plengen op het altaar van de begrotingsfetisj. Denk dus nooit meer dat deze partijen uw welbevinden belangrijker vinden dan het begrotingstekort. En vergeet nooit meer dat zij u rücksichtslos in het ravijn zullen duwen als de balans erom vraagt. Het is de reductio ad absurdum van het boekhouden dat in het postideologische Nederland voor politiek doorgaat:[…]

Ewald Engelen, ‘De burger als stelpost’

Quote of the Day | 1005

most people possess almost no useful information about policies and their implications, have little desire to improve their state of knowledge, and have a deep aversion to political disagreement. We base our political decisions on who we are rather than what we think. In other words, we act politically – not as individual, rational beings but as members of social groups, expressing a social identity. We seek out the political parties that seem to correspond best to our culture, with little regard to whether their policies support our interests. We remain loyal to political parties long after they have ceased to serve us.

George Monbiot, ‘Lies, fearmongering and fables: that’s our democracy’

Citaat van de dag | 1008

Waarheid is een kwaliteitsstempel. Streven naar waarheid betekent onderkennen dat de ene uitspraak meer waar is dan de andere. Als we de waarde van waarheid in ere herstellen, komen we niet meer weg met het gemakkelijke relativisme van ‘jij jouw waarheid, ik de mijne’. De waarde van waarheid houdt in dat ik ongelijk kan hebben en jij gelijk. Het betekent dat we met elkaar in debat moeten om hiërarchie aan te brengen in meer en minder waar. En dat staat op gespannen voet met gelijkheid, een centraal uitgangspunt van onze samenleving.

Kees Kraaijeveld, ‘We zijn de waarheid uit het oog verloren’

Citaat van de dag | 1014

Zachte normen en intrinsieke motivatie zijn het bindmiddel van de maatschappij. Financialisering ondermijnt dat middel en dat is het probleem. Telkens weer wordt de zachte norm van intrinsieke motivatie weggedrukt door een harde financiële norm. Dat leidt tot gedragsproblemen. Geld maakt het mogelijk appels met peren te vergelijken, en dat is precies wat het opleggen van financiële normen in de hand werkt. Als een ziekenhuis minder rendement maakt dan een autodealer moet er wel iets mis zijn in het ziekenhuis. Financiële en andere kwantitatieve normen en targets leiden ook tot futiel gedrag – verpleegkundigen die stappen tellen, wetenschappers die citaties turven, scholen die boven aan lijstjes moeten staan. Alles bij elkaar een zeer hoge prijs voor de veronderstelde voordelen.

Dirk Bezemer, ‘Te veel geld’

Quote of the Day | 1026

[…] it will not end with Trump, however badly he may lose the election. Yes, he is a shallow, mendacious, boorish and extremely dangerous man. But those traits ensure that he is not an outsider but the perfect representation of his caste, the caste that runs the global economy and governs our politics. He is our system, stripped of its pretences.

George Monbiot, ‘Donald Trump is no outsider: he mirrors our political culture’

Citaat van de dag | 1109

Na de vuilste campagne in de recente geschiedenis mag een kandidaat die van beledigen, incompetentie en misprijzen van de rechtsstaat zijn handelsmerk heeft gemaakt zich de leider van Amerika noemen.

Dit is een van die gebeurtenissen die de wereldgeschiedenis veranderen. Dit is het einde van de klassieke representatieve democratie van de voorbije twee eeuwen. Dit bewijst eens te meer dat verkiezingen niet automatisch een cultuur van democratische waarden garanderen.

David van Reybrouck, ‘Wakker worden in een nieuwe wereldorde’

Quote of the Day | 1113

We all seek a sense of what it would be like to be fully connected to something. We all have a sense of what really living, and not just existing, would be. We know that there’s a level of life that’s rare to attain. And whether we attain that or not can be a source of deep satisfaction or shame to us.

Charles Taylor in: ‘How to Restore Your Faith in Demcracy’

Citaat van de dag | 1115

Zelf bezoek ik al jaren een electoraal gemiddelde wijk in Woerden. Ja, daar heb je woede. Niet de mediagenieke woede van de televisie. Machteloze, onhandige woede is het: mensen die boos zijn omdat bijvoorbeeld het lokale ziekenhuis sluit – en dan machteloos de schouders ophalen.

Zou de publieke omroep deze onspectaculaire woede op televisie brengen, dan weet je wat er gebeurt: kelderende kijkcijfers. Vandaar dat we op televisie al jaren de Wilderswoede zien: verbaal begaafde klagers zonder belangstelling voor oplossingen.

Tom-Jan Meeus,‘Publieke omroep: doe normaal, man’

Quote of the Day | 1116

[…]

• Putting one’s children into senior positions of a government is the behavior of a banana republic, not a constitutional democracy with strong institutions. This is not normal.
• For a president who ran on his business acumen to refuse to disclose his taxes to the public, which in turn denies anyone the ability to see if financial conflicts of interest are driving his policy decisions, is not normal.
• Asking if he can decline the President’s salary, so as to avoid paying taxes, is not normal.
• Owing hundreds of millions of dollars in business debt to a foreign bank and refusing to fully divest yourself from those finances is not normal.

[…]

Joshua Foust, ‘This Is Not Normal’

Quote of the Day | 1126

[…] the incompetence will also be smothered by the functional capacity of the American state, which was designed to absorb large amounts of ineffective government in order to forestall the possibility of really bad people being able to govern effectively. In a country that has seen more bad presidents than good ones, Trump isn’t such an outlier. Not even if he is the nastiest of them all.

David Runciman, Is this how democracy ends?

Citaat van de dag | 1210

willen jullie meer of minder fictie in de politiek?

Tom-Jan Meeus, ‘Ofwel: mag het in de campagne ook nog gaan over échte politiek?’

Citaat van de dag | 1212

Het maakt dus uit. En dat het uitmaakt moeten ook journalisten zich realiseren: een te eenzijdige aandacht voor bepaalde onderwerpen en politici, het versimpelen van de verkiezingen tot een tweestrijd en teveel aandacht voor en over-interpretatie van opiniepeilingen kunnen de uitkomst van deze verkiezingen sterk sturen.

Rens Vliegenthart, ‘Journalisten kunnen grote invloed op verkiezingsuitslag hebben’

Citaat van de dag | 1225

waar politici, vooral degenen die de bestaande orde aanvallen, ‘de media’ agressiever bekritiseren, hebben zijzelf minder te duchten van diezelfde media. Mediakritiek is een vrijwel risicoloos onderdeel van hun politiek: de lulletjes van het schoolplein uitlachen.

Tom-Jan Meeuse, in: ‘Waarom de politiek vaak afglijdt naar platte propaganda’

Citaat van de dag | 0118

Ieder jaar begrijp ik minder van het publieke debat.

Ewald Engelen, in: ‘Afleiden’

Quote of the Day | 0121

That’s how you will govern. Properly, effectively. Why, if the economy goes bad, or promised laws aren’t passed, or a war breaks out, why spend time and money and precious energy dealing with those things? Isn’t it more efficient to persuade people that they aren’t happening? Think what money that would save, putting dollars back in the pocket of every American. You will do a deal with the American people, a great big beautiful deal, the ultimate deal, and they will absolutely love it. What you’ve done is started a revolution, a movement. You’ve taught people to believe not what is empirically true but what is emotionally true, which is a better truth. You’ve set free the credulity of the people.

Armando Ianucci, in: ‘An open letter to the new president’

Quote of the Day | 0122

SPIEGEL: Are parties becoming unnecessary?

Applebaum: No, but we have the wrong parties. The old battle between Christian Democrats and Social Democrats is now meaningless, not least because the social structures that underlay those parties, the church and the unions, have faded away. Nationalists and populists understood this change earlier; now the rest of the political world needs to understand that the political lines have been redrawn and it’s time to change.

Anne Applebaum, in: ‘Protest Is Insufficient’

Citaat van de dag | 0124

Het klopt dat ik niet lang geleden verklaard heb dat de VVD nooit met de PVV samen zal regeren. Maar maak u zich geen zorgen of illusies. Vier jaar geleden beloofde ik dat er geen extra geld naar de Grieken zou gaan, en niemand lijkt zich te herinneren wat ik met die belofte heb gedaan. Mijn woord is in verkiezingstijd niets waard.

‘Mark Rutte’, in: Aan bijna alle Nederlanders

Quote of the Day | 0130

2. The regime’s main organizational goal right now is to transfer all effective power to a tight inner circle, eliminating any possible checks from either the Federal bureaucracy, Congress, or the Courts. Departments are being reorganized or purged to effect this.
3. The inner circle is actively probing the means by which they can seize unchallenged power; yesterday’s moves should be read as the first part of that.

Yonathan Zunger, Trial balloon for a coup

Quote of the Day | 0206

The politician creates a powerful, huge, heavy, and unstoppable Monster Truck of a government. Then supporters of that politician become shocked and weepy when another politician, whom they detest, gets behind the wheel, turns the truck around, and runs them over.

P.J. O’Rourke, The Revolt Against the Elites

Citaat van de dag | 0209

Cummings, een ervaren campaigner, zegt dat een rationele discussie over politiek onderwerpen vooral onder hoger opgeleiden nauwelijks zin heeft, omdat ze hun standpunt al hebben laten bepalen door hun sociale groep.

Syp Wynia, Waarom hogeropgeleiden modieuze kuddedieren zijn

Citaat van de dag | 0218

Dit raakt aan een telkens terugkerende tekortkoming van Nederlandse campagnes. In de laatste weken gaan zij bijna alleen nog over standpunten en CPB-doorrekeningen, afgewisseld met interviews in de Linda en andere trivia.

Zelden of nooit draaien ze hier om een cruciaal aspect van democratie: hebben partijen en leiders het vermogen hun standpunten in daden om te zetten? Kúnnen ze iets, behalve praten?

Tom-Jan Meeus, ‘Hoe Trump het amateurisme van Wilders’ partij op de agenda zet’

Citaat van de dag | 0223

‘En als ik u goed proef denkt u in uw hart ‘de overheid kan nog steeds niet lezen en schrijven.’

Alberts (lacht): Een beetje wel, ja.

‘U bent in hart en nieren toch een ambtenaar gebleven.’

Alberts: Jaja. Jazeker.

‘Betekent dat nou ook, dat u, wanneer ik u vraag op welke politieke partij u stemt, dat u dat niet wilt zeggen?’

Alberts: Eh, nou, ik stem op ’t ogenblik uit principe op geen enkele partij meer. Aangezien ik ze een gevaar vind voor de staat, stem ik niet meer op ze. […]

Wim Noordhoek in gesprek met A. Alberts.

Citaat van de dag | 0224

De voorbeelden van zulk misbruik van de wet door overheden zijn talrijk in mijn praktijk: het niet overmaken van door de rechter bepaalde onkostenvergoedingen, vertragen, niet motiveren, terzijde schuiven van adviezen van bezwaarcommissies. Wat mij blijft shockeren is de minachting voor de wet die juist bestuurders uitstralen die horen te waken over de rechtsorde.

Brenno de Winter, in: ‘Openbaarheid bestuur: pak obstructie door overheid aan’

Citaat van de dag | 0228

De leugen wordt in de politiek niet alleen als nooduitgang gebruikt, maar als vanzelfsprekend politiek instrument. Dat is niet normaal.

Bas Haan, in: Zijn onthullingen zorgden voor de val van vier VVD-kopstukken

Quote of the Day | 0321

Any democracy must debate the big political issues: how much we protect the vulnerable, the appropriate size of the state, the importance of individual freedom. But technical matters are different. How safe is the MMR vaccine? Are humans changing the climate? Does fiscal stimulus work with interest rates at the zero lower bound? Once these questions become chew toys for political attack dogs, there’s no easy way out.

It is better to keep such topics away from politics as much as possible. Complex problems cannot just be wished away.

Tim Harford, in: ‘Some things are best left to the technocrats’

Citaat van de dag | 0327

Meuwese verbaasde zich bij zijn onderzoek over het gebrek aan wetenschappelijke reflectie op dienstplicht door de staatsrechtgeleerden. Waar haalde de staat eigenlijk het recht vandaan voor zo’n zware ingreep in het leven van de burger? Een maatschappelijke legitimatie was makkelijk te vinden (militaire noodzaak), maar juridisch? Waarmee is dienstplicht te vergelijken? Dichterbij dan de belastingplicht kwam men niet – dienstplicht als een vorm van ‘belasting in natura’, te voldoen in tijd in plaats van met geld. Wie niet in dienst gaat zou je extra kunnen belasten. „Maar ook dan is het moeilijk te vergelijken – de kern is de plicht te doden en het accepteren van de eigen dood’. Juridisch nogal uniek.

De juridische onzin van de dienstplicht

Citaat van de dag | 0418

Zodra het gaat om ernstiger onderwerpen dan de verkeerssnelheid vormt dit nieuwe bestuurlijke model zelfs een echte dreiging. Een politiek gevaar. Moxie Marlinspike, de man achter encryptiesysteem Signal, constateert dat straffen volstrekt willekeurig worden uitgedeeld als de strafwet onoverzichtelijk is en burgers daarnaast 24 uur per dag worden gemonitord via telefoons en sensoren. In zo’n model is iedereen wel ooit ergens in overtreding, en dus kan de macht naar believen straffen, „net zo goed als wanneer er geen regels zijn”.

Maxim Februari, ‘Digitaal toezicht op vage regels is bloedlink’

Citaat van de dag | 0921

Wie zich afvraagt waarom mensen afhaken hoeft niet verder te zoeken. Politiek is keuzes maken en die verantwoorden. Begrijpelijk en transparant. Niet afschuiven. Wie dat systematisch niet doet, vraagt om cynisme.

Marc Chavennes, ‘Steeds meer belastinggeld wordt buiten het zicht van de Tweede Kamer uitgegeven’

Citaat van de dag | 1004

En hoewel al die wetten er gekomen zijn omdat men graag goed wilde doen, zijn er twee grote problemen. Ten eerste is het zelden hard te maken dat de inbreuk op uw privacy ook daadwerkelijk leidt tot verbetering van de situatie of bijvoorbeeld een hogere pakkans.

Ten tweede is er nooit een echte afweging gemaakt of de inbreuk op uw privacy wel opweegt tegen het resultaat (proportionaliteitsbeginsel).

En daarnaast is er al helemaal niet goed gekeken naar wat het effect is van het “stapelen” van al deze privacy-inbreuken.

Steeph, ‘Privacy – death by a thousand cuts’

Citaat van de dag | 1010

we leven in een tijd waarin de oppositiecultuur floreert. Niet het nieuws is nog beeldbepalend, dat zijn de reacties op het nieuws. In discussies scoort vooral verzet. Verzet tegen de ander, de ander verdacht maken, de ander aanvallen op zijn andersheid: zo worden debatten gevoerd en gewonnen.

Tom-Jan Meeus, ‘Als we állemaal naar de oppositie verlangen’

Citaat van de dag | 1104

Door het belang van onderzoeksjournalistiek te benadrukken, wordt het steeds normaler dat er ook journalistiek bestaat waaraan geen onderzoek voorafgaat. Het definiëren van het een – onderzoeksjournalistiek – definieert automatisch het andere: de niet-onderzoeksjournalistiek. Dat is de betonrot van de journalistiek. Want journalistiek zonder onderzoek bestaat niet, althans zou niet mogen bestaan. […]

Het accepteren van journalistiek zonder onderzoek verheft journalistiek als doorgeefluik van meningen tot norm. Het resultaat daarvan is vervlakking van de journalistiek in het algemeen. Feitenvrije journalistiek.[…]

Bas Haan, ‘Niks #ophef! Laat journalistiek zich aan feiten houden’

Citaat van de dag | 1115

de Nederlandse elite beseft te weinig dat ze ‘iemands’ elite is. Ze staan niet ten dienste van een abstract systeem, zoals de markt, maar moeten opkomen voor iemands belang: een publiek belang. Wie zo hoog in de boom zit heeft de dure plicht om ons te vertellen wat hij ziet, en op ons af ziet komen. Wanneer we de elite oproepen om aan het werk te gaan, bedoelen we dus beslist niet efficiënter werken. Liever wat minder efficiënt, wat minder loyaal: dwarser, vervelender, knorriger. Schop eens herrie, schrijf eens een stuk in de krant. Kijk eens om je heen, of er in die ivoren toren van je toevallig ook een noodklok hangt.

Thomas Muntz en Jeroen Trommelen,
MONDIGE BELEIDSMAKERS OF PASSIEVE TOEZICHTHOUDERS?

Lobbyland
Ariejan Korteweg & Eline Huisman

[…] Het duidelijkst wordt het eeuwige kennistekort zichtbaar in de Tweede Kamer — waar vooral de oppositie nogal eens op informatie leunen moet van een lobbyist. Zo’n Kamerlid heeft een enorme kennisachterstand ten opzichte van het kabinet, wat kan steunen op alle ambtenaren bij de ministeries. Zo’n parlementariër heeft hoogstens éen fractiemedewerker om te helpen bij alle uitzoekwerk. […]

boeklog 1 xii 2017

Citaat van de dag | 1202

De nominaties laten ook de dataverslaving van uitvoeringsinstanties zien. Met name de Belastingdienst bietst als een ware verslaafde naar gevoelige data bij NS, autoleasebedrijven, parkeerautomaten, crèches en minstens 180 (!) andere databronnen. Bovendien onthulde tv-programma Zembla dat de Belastingdienst door bestuurlijk wanbeleid te weinig goede inspecteurs in dienst heeft en daarom externe consultants inhuurt die onze datadossiers elders onderzoeken – onrechtmatig en onveilig.

Axel Arnbak, ‘Big Brother Awards verklaren vertrouwensbreuk burger en politiek’

Ziet ook het boeklogje over Klont van Maxim Februari.

Citaat van de dag | 1209

Wat al die ‘verplaatsingen’ met elkaar gemeen hebben is dat ze verantwoordelijkheidsrelaties onontwarbaar hebben gemaakt en dat ze stelselmatig de politieke verantwoordelijkheid hebben zoekgemaakt. Dat ondergraaft de democratie op den duur meer dan wat ook. Het probleem is groter en bedreigender dan de staatscommissie wil doen geloven.

J. Th. J. van den Berg, ‘Zoekgemaakte verantwoordelijkheid’

Quote of the Day | 1218

[…] in public life — as in our own families, and jobs — there are very few big ideas and simple solutions. I felt that politics at its best is a practical activity, not an ideology — a continual exercise of compassion, and grip, and competence, trying as best as you can to do a dozen small things for each problem in turn.

Yet every democracy in the world votes for people who promise so much more.

Rory Stewart, Politics: A Dozen Small Things

Quote of the Day | 1219

The Netherlands, for example, is almost a banana republic. We are by now the most important tax haven, worse than Luxemburg. And this has been done under all major parties. Thus, I think one of the reasons why this is not a big issue is because most people do not believe that anyone is going to do something about this. They do not think the social-democratic party is actually going to do something about it, they do not think that the right is going to do something about it. If anyone is going to do something about it, it is the radical right, because they hate the global elite.

Cas Mudde, in: “The European Union is a victim of its own success”

Wet van de dag | 0115

Een goede democratie berust op een radicaal open debat, waarin zin van onzin wordt onderscheiden en de beste argumenten komen bovendrijven.

Geerten Waling, ‘In een democratie moet het debat onstuimig gevoerd kunnen worden, minister Ollongren’

Citaat van de dag | 0117

De toepassing van SyRI betekent een schending van fundamentele rechten, waaronder het recht op een eerlijk proces. Het algemeen belang van fraudebestrijding kan dat niet rechtvaardigen. Gevoelige gegevens worden door de overheid gebruikt voor andere doeleinden dan waarvoor deze zijn verzameld, zonder enige vorm van onafhankelijk toezicht. Er zijn onvoldoende waarborgen om te voorkomen dat de risicoprofielen die SyRI over burgers maakt, worden ingezet in andere domeinen. Deze ‘black box’ levert grote risico’s op voor de democratische rechtsstaat. De informatiemacht van de overheid wordt op ondoorzichtige wijze uitgebreid en de vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers wordt ondermijnd. Burgers worden bij voorbaat verdacht en vrijwel alle informatie die ze delen met de overheid kan zonder verdachtmaking of concrete aanleiding tegen hen worden gebruikt.

NGO’s starten rechtszaak tegen de Staat over risicoprofilering van Nederlandse burgers

Quote of the Day | 0126

Companies earn their profits by exploiting their environment. Mining and oil companies exploit the physical environment; social media companies exploit the social environment. This is particularly nefarious because social media companies influence how people think and behave without them even being aware of it. This has far-reaching adverse consequences on the functioning of democracy, particularly on the integrity of elections.

George Soros, Remarks delivered at the World Economic Forum

Citaat van de dag | 0131

Hoewel, ‘links’? Het laatste wat je van de politiek correcte voorlieden in de laatste decennia van de eeuw kunt zeggen, is dat ze links waren. Links is: tegenspraak leveren. Zij verboden tegenspraak. Links is: opkomen voor de zwakken. Zij keken de andere kant op terwijl zwakken werden vertrapt en hielden berichten daarover onder de pet. Dat links nu de rekening krijgt gepresenteerd, komt niet door zijn linkse ideologie, noch door het ideologisch reveil van rechts. Het komt in de eerste plaats doordat links op belangrijke punten zijn eigen ideologie verloochende.

Herman Vujisje, ‘Zwartepieten met links en rechts’

Quote of the Day | 0207

extreme capitalism has blown apart the American mind—Americans cannot think anymore about what it means to act for anything but aggressive self interest, even when it destroys their very own lives, by making them less trusting, democratic, safe, sane, and humane.

Umair Haque, Why America Doesn’t Make Leaders Anymore

Quote of the Day | 0208

only one part of the political spectrum – the far right – is really the target for extremist, sensational and conspiratorial content. Over social media, moderates and centrists tend not to be as susceptible.

Cas Mudde, Why the hysteria around the ‘fake news epidemic’ is a distraction

Quote of the Day | 0301

If professional politicians have an unearned advantage over others when it comes to attracting public attention, there is a danger that politics comes to attract people who only want public attention – such as Johnson – and others who only know how to exploit it, such as Rees-Mogg.

William Davies, What are they after?

Stemming
Overwegingen | week 11

How many Brexiters does it take to change a lightbulb?

One to promise everyone a brighter future and the rest to screw it up.

(Courtesy of a distinguished Tory anti-Brexiter!)

— Andrew Adonis (@Andrew_Adonis) March 11, 2018

Er bestaat online een stemwijzer voor mijn woongemeente. Dat scheelt. Want ik had werkelijk geen idee waarover men zich hier ter plaatse in het bijzonder druk maakt. Wat zou er ook kunnen spelen, aan ruimtelijke ordening, of aan subsidies voor cultuur?

Nu ja, de Koopzondag. Die kwestie sleept al even aan. Alleen al omdat in alle omringende gemeenten ondertussen de supermarkten gewoon alle dagen van de week open zijn, en de andere winkels ook nog éen zondag in de maand.

Al te schokkende of principiële keuzes legde de stemwijzer me evenwel niet voor. Het is niet heel moeilijk om als fietser wat meer vrij liggende fietspaden te wensen. Al zou aanzienlijk strengere handhaving van de maximumsnelheid, helemaal in 30 km/uur-zones, me heel wat liever zijn.

Alleen gaat de gemeente daar nu net niet over.

Toen ik een journalistje in opleiding was, diende ik nogal wat te schrijven over de toen ras naderende Provinciale Staten-verkiezingen. Doel was heel basale voorlichting. Het lezerspubliek hoorde meer te weten over wat de Provincie precies allemaal deed dan er waarschijnlijk was aan algemene kennis.

Daartoe praatte ik dan met een reeks mannen, en een enkele vrouw, die bij de provincie in dienst waren, over wat zij zoal deden van dag tot dag.

Zo’n serie verhalen zou ik eigenlijk ook weleens over de gemeente willen lezen — hoeft dat niet eens mijn gemeente te zijn. Want weliswaar heb ik als pril journalistje ook raadsvergaderingen verslagen, heel veel sjoege van wat lokale overheden nu precies doen, is er niet — helemaal niet als het gaat om de onderwerpen waar de plaatselijke politiek niets over te zeggen heeft; de taken die vanuit het Rijk zijn opgelegd.

Marcel van Roosmalen ging eens in zijn gemeente met de lijsttrekkers praten, en ontdekte daarbij dat iedereen eigenlijk hetzelfde vond. Ongetwijfeld zullen de raadsvergaderingen er eindeloos duren; het narcisme van het kleine verschil is in zulke gevallen groot.

Toch, pas als democratie zo tergend saai is, deugt deze.

Tweet of the Day | 0321

Prof. Van Eijk over de sleepnetbepaling: de tekst had ook vervangen kunnen worden door de tekst 'alles mag'. #radar #sleepwet

— Bits of Freedom (@bitsoffreedom) March 5, 2018

Sleepnetwet
Overwegingen | week 12

Het beste aan die onverwacht gunstige uitslag van het referendum woensdag zal zijn dat er voor het eerst iets van bewustzijn lijkt te bestaan over privacy in Nederland. Helemaal bij de jongeren; die stemden massaal tegen.

Voor het eerst weer sinds de protesten tegen de volkstelling begin jaren zeventig dan.

Privacy is geen simpel onderwerp. En mij intrigeert het toch, al vijfentwintig jaar inmiddels. Niet eens alleen uit de elementaire wens gewoon met rust gelaten te willen worden. Door wie dan ook. Maar inmiddels juist omdat privacy-vraagstukken nogal principiële kanten hebben.

Want, is dit de samenleving waarin wij willen leven? Waarin bedrijven online momenteel ons gedrag zo goed in data hebben weten te vangen, dat ze in staat zijn om dat gedrag stiekem bij te sturen — door ons enkel gekleurde informatie voor te zetten online?

Bescherming tegen de gulzigheid waarmee de Facebooks van deze wereld ons in kaart brengen, en manipuleren, moet dan van de overheid komen. Alleen heeft die er zelf ook zo’n vervelend handje van om databases aan te leggen over ons; zonder zich te bekommeren over de kwaliteit van de opgenomen informatie.

Ik schreef daar al zo veel vaker over.

Dus zie ik ook dat de machtsgreep in de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), die het de geheime diensten mogelijk maakt het internetverkeer van iedereen op te slaan, past in een patroon; en daarmee eerder een symptoom is, dan een nu even bestreden kwaal.

Toen in 2005 werd aangekondigd dat de vingerafdrukken die iedereen moest afstaan voor een nieuw paspoort, of een ID-kaart, ook centraal zouden worden gaan opgeslagen, duurde het wel erg lang voor anderen dan ik daar het probleem van inzagen. Alleen al omdat geen publiek medium er over berichtte.

Zo zou het ook tien jaar duren voordat duidelijk werd dat zeker een kwart van de afgenomen vingerafdrukken nooit correct was vastgelegd.

Was er ondertussen ook de verplichte dataretentie nog, die het de telecombedrijven en internetproviders verplichtte om alle metadata vast te leggen over ons communicatiegedrag. Het Europees Hof moest er aan te pas komen om uit te leggen dat dit tegen alle privacy-regels inging. Onze politici was dat tien jaar lang niet aan het verstand te peuteren geweest.

In de aanloop naar het referendum zag ik op TV zowel onze minister-president als de minister van Binnenlandse Zaken aantoonbaar liegen over de Wiv — anders dan zij beweerden hadden de geheime diensten de bevoegdheid al om kabels af te tappen; voorwaarde was alleen dat dit gericht moest gebeuren, en niet willekeurig zoals nu ineens mag.

En als politici zeggen: vertrouw ons toch vooral. De Nederlandse overheid heeft het beste met u voor. Dan moeten ze zeker niet zo makkelijk aantoonbaar gaan liegen. Want dan kan ik dezulken echt geen tel meer serieus nemen. Dan zijn het domweg bullshitters.

Geen is trouwens ooit in staat gebleken om uit te leggen waarom grondrechten er zo weinig toe doen. Of om te verklaren hoe de Nederlandse overheid als enige in de wereld in staat is om eenvoudige statistische wetten te weerleggen. De wereld wordt er niet veiliger van door zonder benul nog meer data vast te leggen. Daar neemt het tal valse positieve meldingen hoogstens sterker van toe.

Dus weet je ook: omdat basale kennis over dataverzamelingen er nooit toe heeft gedaan, er zal niets met de uitslag van dit referendum gaan gebeuren.

Ziet ook het dossier privacy op boeklog.

Tweet van de dag | 0327

2015: Honderden mensen, organisaties en bedrijven delen hun kritiek op de Wiv tijdens de consultatiefase. De regering legt het commentaar naast zich neer. pic.twitter.com/xGKL8fzH9S

— Bits of Freedom (@bitsoffreedom) March 27, 2018

2017: Honderdduizenden mensen zetten een handtekening met het verzoek om een referendum te organiseren over deze wet. De regering reageert laconiek. pic.twitter.com/riHD0HRUKC

— Bits of Freedom (@bitsoffreedom) March 27, 2018

De regering wordt door de referendumwet gedwongen om te luisteren en de wet te heroverwegen. Deze wet moet verbeterd worden. Dit zijn de vijf weeffouten die eruit moeten: https://t.co/AAo0XtERrY pic.twitter.com/cYZ35q9sgC

— Bits of Freedom (@bitsoffreedom) March 27, 2018

Quote of the Day | 0329

It is high time that journalists and politicians stop treating the radical right electorate as the whole population and start to address all issues that concern all Dutch citizens. While this does include immigration and security, at least as important are much-less discussed issues like education, health care, housing and unemployment.

All these issues should receive significant media coverage and should be debated in a constructive manner, rather than in an intentionally polarized setting.

Cas Mudde, ‘Dutch local elections: The ghost of Pim Fortuyn’

Quote of the Day | 0402

there can be no democracy without the exercise of reason, and there can be no democracy without that minimum of civility that declines the tiara of infallibility and is willing to acknowledge that the “other” just may have a point.

George Weigel, ‘Democracy and Its Discontents’

Citaat van de dag | 0405

Wie de macht controleert moet zich ervan bewust zijn dat iedere actie een reactie tot gevolg heeft. Niets menselijks is een overheid vreemd in de reactie op de journalistiek die wordt bedreven. Technische beveiligingsmaatregelen kunnen helpen de impact van weerstand te verkleinen. Maar wanneer de overheid besluit serieus geld in weerstand te steken dan wordt verdedigen lastiger en soms zelfs onmogelijk. De enige remedie is dan nog een gezond en kloppend ecosysteem waarbij media vrij zijn om voluit onderzoek te kunnen doen en zodoende de macht te controleren.

Brenno de Winter, in: ‘Op de radar van de overheid’

Citaat van de dag | 0413

Overheidsbestuur zoals wij dat kennen, is ‘verslaafd’ aan regels door de zekerheid die zij lijken te bieden. Zekerheid voor de wetgever die zijn verantwoordelijkheid laat zien; zekerheid voor uitvoerende diensten die daarmee weten geen fouten te maken of willekeur te plegen; zekerheid voor de rechter die zich voor zijn oordeel daarop beroept; zekerheid voor burgers en ondernemingen die weten waar zij aan toe zijn. Alleen bij snel toenemende complexiteit dreigt de zekerheid in haar tegendeel te verkeren. De wetgever weet niet wat het effect is van zijn interventie; uitvoerende diensten weten niet meer aan welke regel zij zich moeten houden; de rechtspraak wordt steeds wisselender. Maar de burger wordt nog steeds geacht de wet te kennen. Wat de uitkomst van alle onzekerheid ook is, hij had het moeten weten.

in: ‘Jaarverslag van de Raad van State over 2017’

Citaat van de dag | 0425

In feite dienen Europese en Nederlandse beleidsbepalers en toezichthouders in alle uithoeken van de maatschappij zich veel explicieter te gaan verhouden tot onze data-gedreven wereld. Niet alleen omdat verantwoord gebruik van data in die uithoeken veel economische en maatschappelijke waarde kan creëren, maar vooral omdat Amerikaanse en Chinese algoritmen onze manier van leven in gevaar kunnen brengen.

Axel Arnbak, ‘Veranker Europese waarden in technologie van de toekomst’

Tweet of the Day | 0512

The most alarming thing to me about living through an illegitimate proto-fascist coup of American democracy is how mundane it is.

I still have to pay rent on time. There's still baseball on TV.

But everything is… wrong. Like an Instagram filter over every second of every day.

— Patrick S. Tomlinson (@stealthygeek) May 11, 2018

Quote of the Day | 0516

her larger lesson concerned what it meant to do political things with words. It probably sounds silly now, but up until that point I had not understood what it meant to wield language strategically. I had understood language as an instrument of expression, of explanation and of description. I had known, of course, that language could be used to make an argument. My professors in the Brown English department had worked hard to convince me that language could even betray arguments their users had not intended. But what I learned at the Center was something different. The paragraph, the sentence, even the individual word revealed themselves as potential foot soldiers in the battle for public opinion and political power. It was imperative to always be pushing forward, onto new ground. There was no other goal besides winning.

Jon Baskin, Tired of Winning:
D.C. think tanks, NYC magazines & the search for public intellect

Citaat van de dag | 0521

Mudde vindt dat hij veel minder gevraagd zou moeten worden als expert: ‘Ik analyseer enkel de symptomen en de partijpolitiek. Waarom niet meer experten bevragen over ongelijkheid? Radicaal rechts bepaalt waar we het over hebben: immigratie en islam. Dit zouden de thema’s zijn waar de mensen het meest van wakker liggen. Als je er de hele tijd over spreekt, dan is dat zeker zo. De mainstream media hebben de kiezers van radicaal rechts aanvaard als “het volk”.’

Cas Mudde, in: ‘In 2019 wordt radicaal rechts mainstream’

Quote of the Day | 0523

three discrepant data realms are developing in data protection and privacy – a US one, a Chinese one and an EU one. There is no very effective global governance, whether via the WTO or other global forum, which prevents those players going their own ways, or radically constrains their room for manoeuvre. The result is that the UK, recognising that it has no practical choice in its own commercial interest but to deliver long term convergence with one of these three regimes, is formally indicating that it intends to stay aligned with the EU model.

Understandably, from outside, it is concerned that it has become voiceless in the data realm on the global stage by becoming voiceless on the European one. And its paper therefore makes a case for why we should still be somehow involved in setting policy for the bloc.

But why exactly should the EU permit an exiting member of the club to co-decide the rules of the club? And indeed, how can it, when the UK will not be in the Council or the European Parliament when future legislation is decided?

Sir IvanRogers, ‘The real post-Brexit options’

Citaat van de dag | 0609

Het discours van de middenpartijen is al zover naar rechts opgeschoven dat er niet zo gek veel ruimte meer is ter rechterzijde. Dat wordt meer en meer het probleem van, laten we zeggen, de opportunistische politieke elite. Het probleem dus van politici als Mark Rutte en Sebastian Kurz [de christen-democratische bondskanselier van Oostenrijk].

Cas Mudde, in: ‘De politieke elite is zelf bijna radicaal-rechts’

Citaat van de dag | 0625

Wetgeving is ‘uit’.

Bert van den Braak
onderzoeker Parlementair Documentatie Centrum

Tweet of the Day | 0626

White people, journalists who insist on civility- you seem to think civility is a common ground you share with opponents like Trump et al. Here's a clue – whenever you offer these assholes middle ground, they will invade that space & then claim you never gave them ground at all.

— Rin Chupeco (@RinChupeco) June 26, 2018

Tweet of the Day | 0628

What would happen to political journalism if everyone finally realized that no one with power cares when you point out their hypocrisy

— Julia Carrie Wong (@juliacarriew) June 28, 2018

Quote of the Day | 0629

The invincibly ignorant and the intellectual huckster have every right to express their opinions, but their right to free speech is not the right to an audience.

Bryan W. Van Norden, in The New York Times

Quote of the Day | 0701

democracy, science, and journalism — are three valuable institutions that have made life in this country far better than it would be without them. They are worth defending, and worth keeping free of corruption.

We can look back over history to see how, in different places and different times, each of these pillars cracked and sometimes even fell. We should not be smug when we look back at these episodes. We should not be so arrogant as to believe we are so much smarter or nobler that we’re immune from these disasters.

Carl Zimmer, ‘Let’s Not Lose Our Minds’

Quote of the Day | 0712

Has any country ever gone into international treaty negotiations hoping to emerge with a status greatly inferior to the one it already enjoys? What do we want? National humiliation. When do we want it? Now.

Fontana O’Toole, ‘Britain has gone to huge trouble to humiliate itself’

Citaat van de dag | 0811

Zoals marketeers snoepjes op de juiste hoogte in de schappen plaatsen, zo doen bullshitters dat met hun beweringen. Die plek in het schap is niet waar of onwaar: ze is effectief. De kiezers worden niet in een bullshitverhaal meegenomen omdat het klopt. De grote vraag is: waarom dan wel? Hoe verklaren we de aantrekkingskracht van bullshit, en de straffeloosheid ervan?

Dirk Bezemer, ‘Minder bullshit graag’

Citaat van de dag | 0901

De industrie die net zolang schaal vergroot tot elke menselijke maat verdwenen is en zich dan vertwijfeld afvraagt waar in vredesnaam het vertrouwen van de burger gebleven is. Zelfs als die bedrijven zich goed gedragen, dan nog moet je in een democratie zorgen dat de machtsverhoudingen enigszins acceptabel blijven. Niemand zou zoveel macht mogen verzamelen dat ze een belastingmaatregel kunnen kopen.

Rosanne Hertzberger, ‘Geef de macht aan het volk, niet aan Shell’

Quote of the Day | 0902

* There’s a difference between doing journalism and doing politics. But this does not release journalists from the requirement to show good political judgment. Maybe the problem with participating in welcome culture was not the sentiment, refugees welcome, but the illusion that it could ever be that simple. That was not good judgment.

Jay Rosen, ‘Letter to the German Press’

Citaat van de dag | 0904

Ook het CBS maakte daarvan een spectaculair geval mee. In mei stelden de statistici de investeringen in vaste activa met 19 miljard euro naar boven bij (op een totaal van 136 miljard) omdat een transactie binnen één multinational bij nader inzien geen aankoop van merknamen was maar van onderzoek (R&D). Een papieren post, aan de bedrijvigheid veranderde in Nederland niks. „Het is een voorbeeld van hoe moeilijk globalisering is om te meten,” zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS.

Marike Stellinga, ‘Welke econoom begrijpt het wel?’

Quote of the Day | 0905

But the layering of it: it was hard to pay attention to while the Education Department was trying to destroy education and undermine Title IX protections when the Housing Department was trying to destroy public housing while the Environmental Protection Agency aggressively pursued the opposite of protection for the environment while the Secretary of the Interior tried to destroy public lands and attack endangered species, and the Department of Transportation was attacking vehicle efficiency standards that served everyone’s interest.

Rebecca Solnit, ‘Why the President Must Be Impeached’

De ontmanteling van de democratie
Marcel ten Hooven

[…] En die parlementaire journalistiek, en hun nogal principiële problemen, is toch ook nogal een factor in een democratie; door Ten Hooven voor het gemak genegeerd in het boek. De pretentie van die beroepsgroep was altijd de waakhond te zijn van de democratie. Maar meer dan hijgend in een roedel achter de ontwikkelingen aan hobbelen zie ik deze lieden nog altijd niet presteren. Bovendien, Geert Wilders is groot gemaakt door dezulken. Net als Donald Trump in de VS. Hun megafoon versterkt nogal eens het verkeerde geluid honderdvoudig. […]

boeklog 10 ix 2018

Citaat van de dag | 0919

Of het nu om de opkomst bij verkiezingen gaat, om de tevredenheid met het functioneren van de democratie, om de congruentie tussen kiezers en gekozenen qua Links-Rechts oriëntatie of ten aanzien van afzonderlijke concrete politieke kwesties als inkomensnivellering, Europese integratie, of minderhedenbeleid: er waren geen aanwijzingen voor een groeiende kloof, niet tussen Kamerleden en kiezers in het algemeen, en ook niet tussen Kamerleden en lager opgeleide kiezers. Dat neemt het probleem van de vergeten niche in de kiezersmarkt niet weg, maar relativeert haar wel.

Rudy Andeweg, ‘Kiezers, Kamerleden, en de kloof’

Tweet of the Day | 0921

When I was young and foolish, I believed that there were lots of bad ideas out there, but not that many truly horrible people. But it turns out that these horrible people not only exist, they run (much of) the world

— Paul Krugman (@paulkrugman) September 21, 2018

Haagse invloeden
Tom-Jan Meeus

[…] Nederland is volgens Meeus, en hij niet alleen, bijna onregeerbaar geworden. Zodra politici het eigen ego vooropstellen, wordt elk compromis te makkelijk als een verlies gezien; in plaats van nog de hoogste vorm van beschaving te zijn in een democratie die altijd door coalities wordt geregeerd. […]

boeklog 22 ix 2018

Citaat van de dag | 0926

Ik zou hun als voorbeeld de kwestie-Irak voorleggen, waar ik zelf middenin zat en zag hoe het spel helemaal niet democratisch werd gespeeld.

Dat het helemaal niet om de argumenten ging, maar doelredeneringen het laatste woord hadden en tunnelvisies en persoonlijke carrièreplanning in de uiteindelijke ‘democratische’ besluitvorming om de VS politiek – en dus ook moreel – te steunen de doorslag gaven. Waarbij leugens, onwaarheden en misleiding, en niet bepaald een open en transparante uitwisseling van argumenten, als strategische beleidsinstrumenten werden ingezet.

Hans Siepel, ‘Baudet heeft helemaal gelijk: open debat is afwezig’

Citaat van de dag | 0929

mensen die door bezuinigingen geraakt worden, zijn niet per se anti-immigratie of anti-elite. Ze verliezen alleen hun vertrouwen in de staat en politici – ‘het systeem’ – als blijkt dat nieuwkomers moeten mee-eten uit hun krimpende ruif, terwijl grote bedrijven bevoordeeld worden met, bijvoorbeeld, afschaffing van de dividendbelasting.

Merkwaardig hè, dat je populisten nodig hebt om dit aan de kaak te stellen.

Caroline Gruyters, “Door de ‘bedroom tax’ schoot UKIP omhoog”

Quote of the Day | 1004

No matter how and when the Trump presidency ends, the specter of illiberalism will continue to haunt American politics. A highly politicized judiciary will remain, in which close Supreme Court decisions will be viewed by many as of dubious legitimacy, and future judicial appointments will be fiercely contested. The racial division, cultural conflict, and political polarization Trump has encouraged and intensified will be difficult to heal. Gerrymandering, voter suppression, and uncontrolled campaign spending will continue to result in elections skewed in an unrepresentative and undemocratic direction. Growing income disparity will be extremely difficult to halt, much less reverse.

Christopher R. Browning, ‘The Suffocation of Democracy’

Citaat van de dag | 1010

De laatste maanden hebben journalisten en wetenschappers een enorme berg documenten boven tafel gekregen die een onthutsend beeld schetsen van de staat van de Nederlandse democratie. Bestuursvoorzitters die de deur van ministers en parlementariërs platlopen; ministeries die heuse bidboeken opstellen om Unilever naar Nederland te halen; ambtenaren die het dividendprobleem van de Britse aandeelhouders van Shell oplossen door het bedrijf zijn dividenden via een brievenbusmaatschappij op Jersey te laten uitkeren; en lakeien op de ministeries van EZ en Financiën die de sporen ervan vervolgens met grote potten verf in de opgevraagde documenten weglakken om hun politieke bazen uit de wind te houden. Er is maar één woord voor: corruptie.

Ewald van Engelen, ‘Corruptie’

Citaat van de dag | 1023

België, Luxemburg, Nederland, Ierland en het Verenigd Koninkrijk fungeren als belastingparadijzen voor het grootkapitaal. De gaten die dat in de schatkist geslagen heeft, zijn deels opgevangen door de lastendruk op de factor ‘arbeid’ te verhogen. Vandaag betaalt de werknemer niet alleen steeds meer belastingen, hij krijgt er ook steeds minder voor terug. Onze zorg, onderwijs, kinder- en ouderenopvang wordt duurder, maar de kwaliteit ervan slechter. Overheidsdiensten zijn sleets geworden. En dat komt door dat verschil in mobiliteit.

Ewald Engelen, in: ‘Het is klasse, suffie, niet identiteit’

Citaat van de dag | 1106

‘De bange burger bestaat niet. Negentig procent is niet bang. Maar de communicatie nú is alleen maar geruststellend. Bedóéld geruststellend. Je moet het vaccin vooral nemen, dan is er niks aan de hand. Waar ik voor pleit is: wees transparant over mogelijke bijwerkingen en leg de samenleving uit dat het niet alleen in het belang is van de eigen kinderen maar ook voor de rest van de samenleving. Een beroep doen op het algemeen belang, dat durft de overheid bijna niet. De overheid heeft zó weinig vertrouwen in ons, dat ze denken dat wij alleen maar egocentrische, egoïstische domoren zijn. En zo worden we ook behandeld. Dat roept juist weerstand op.’

Hoogleraar Ira Helsoot, in: ‘De overheid behandelt burgers als egoïstische domoren’

Tweet of the Day | 1130

With today's news on a Deutsche Bank money-laundering investigation piling on top of recent news about Danske et al, it's worth remarking how huge a theme corruption is today, compared to say 15 years ago. Why is that? /1 https://t.co/q8rGEAN5hf

— Matt Steinglass (@mattsteinglass) November 29, 2018

Quote of the Day | 1208

We live in a modern ghost story. We are haunted by our past behaviour played back to us through the machines in its comparison to millions of other people’s behaviour. We are guided and nudged and shaped by that. It’s benign in a way and it’s an alternative to the old kind of politics. But it locks us into a static world because it’s always looking to the past. It can never imagine something new. It can’t imagine a future that hasn’t already existed. And it’s led to a sense of atrophy and repetition. It’s “Groundhog Day”. And because it doesn’t allow mass politics to challenge power, it has allowed corruption to carry on without it really being challenged properly.

Adam Curtis, ‘The antidote to civilisational collapse’

Citaat van de dag | 1209

Zou het openbaar bestuur nu alsjeblieft willen vaststellen dat de reputatie van de overheid als neutraal, onpartijdig en legitiem gezag door de plee gaat als je burgers op zo’n onheuse manier met een strafblad opzadelt?

Folkert Jensma, ‘Geen lek, maar gapend gat in de rechtsstaat’

Quote of the Day | 1230

If you can’t have second thoughts, you don’t have democracy.

Fintan O’Toole, in: ‘Brexit is full of hysterical self-pity’

Tweet of the Day | 0102

11. Britain is fast becoming the King Lear of the diplomatic world, rampaging insanely around the stage & blaming everyone else for the loss of his kingdom. For "How sharper than a serpent's tooth it is to have a thankless Commonwealth/Continent!"

— Robert Saunders (@redhistorian) December 31, 2018

Citaat van de dag | 0129

Ministeries en ministers werden ineens ‘merken’, die ‘geladen’ moesten worden. Het draaide niet meer om de waarheid en het algemeen belang, maar om regie op een positieve beeldvorming, waarbij nagenoeg alles geoorloofd werd. Inclusief het onder druk zetten van wetenschappelijke medewerkers.

Als gevolg van deze beleidskeuze gingen bewindspersonen en ambtsdragers ineens ook heel anders praten, als een soort reclamezuil.

Hans Siepel, ‘Schade door overheidscommunicatie is groot’

Quote of the Day | 0220

It’s easy to be dismayed by such naysaying, particularly when it comes from people and institutions who are purportedly friendly to progressive causes. We mustn’t. On the contrary, I’ve come to believe that real change—dare we call it revolution?—will inevitably be ignored, denigrated, and ridiculed right up to the moment it happens. And maybe, just maybe, it is happening.

Douglas Rushkoff, ‘Their Ridicule Means We Are Winning’

Citaat van de dag | 0428

een mediacultuur die politiek in campagnes vervormt tot louter pretenties, die praten beloont en presteren negeert, ontdoet zich van een elementaire taak: de controle op de (potentiële) macht.

Tom-Jan Meeus, ‘Hoe de crisis in FVD bewijst dat media in campagnetijd hun taken verzaken’