Carried Away ~ Rachel Bowlby
De drie titels die ik eerder boeklogde over supermarkten bezaten éen groot nadeel. Die boeken waren geschreven door mannen. En helaas is daar, heel generaliserend, toch over te zeggen dat die meer geïntrigeerd zijn door de wetenschap van het boodschappen doen, dan door de aard van het boodschappen halen.
Tegenover alle economische beschouwingen moest dus zeker een cultuurstudie staan. Zeker nadat enkele boeken van Ileen Montijn al iets in deze richting brachten, maar toch niet genoeg.
En Rachel Bowlby biedt cultuur. Naast ook ervaring. Van hoe de supermarkt als decor wordt gebruikt in de roman, gaat het over hoe het is om in de rij bij Ikea te staan, in het weekend. Als de computerkassa’s uitvallen, en alles met de hand moet worden afgerekend. En waarom niemand dan klagend zonder aankopen wegloopt.
Rode lijn in het boek is de geschiedenis van de winkel in de twintigste eeuw. En, de invloed daarvan op andere terreinen; waarvan me verbaasde dat dit er zo veel waren. Want, toen winkels steeds meer ingepakte spullen van elders gingen verkopen, werd verpakking ineens belangrijk. Net als reclame.
En, de plaats waar de winkels komen, bepaalt hoe levend dorpen en steden blijven. Massale zaken aan de rand van een plaats zuigen gauw alle vitaliteit uit de eigenlijke centra weg.
Daarnaast bracht Bowlby toch ook wel kennis die ik al elders had opgedaan. Bijvoorbeeld dat de juiste routering in supermarkten een wetenschap is; zodat klanten altijd meer zien, en dus kopen, dan ze zich hadden voorgenomen.
Dus was het vooral de mix van alle elementen, die een vaak prettig onvoorspelbaar, en soms bijna amusant boek opleverden. Waarbij Bowlby zelfs al voorspelt dat door e-commerce een vroegere fase uit de detailhandel terugkomt — die waarin mensen niet meer zelf naar de winkels trekken, maar de leverancier gewoon weer aanbelt thuis.
Dat scheelt in elk geval auto’s op de weg. En, zoals Bowlby signaleert aan de hand van een citaat van Simone de Beauvoir, vroeger was boodschappen doen zowat het enige uitje voor de huisvrouw. Een moment ook om sociale contacten te leggen of te onderhouden.
Tegenwoordig is winkelen al gauw een corvee, dat het best maar zo gedachteloos als mogelijk kan worden uitgevoerd.
RSS feeds