Arctisch dagboek ~ Jelle Brandt Corstius

David Sedaris heeft zich er nog eens om moeten verdedigen. De humoristische verhalen waarin hijzelf de hoofdrol speelt, heten altijd essays. Blijkbaar om aan te geven dat ze ‘echt gebeurd’ zijn. Alleen leidde dit tot het verwijt dat Sedaris er toch ook dingen bij verzonnen had; om zijn wederwaardigheden vertelbaar te maken.

Bij Bob den Uyl daarentegen heten de reisverhalen met hemzelf in de narrige hoofdrol gewoon verhaal. Al kan het best zijn dat uitgevers er inmiddels een ander label op plakken, gezien Sedaris.

Arctisch dagboek van Jelle Brandt Corstius is een tragikomisch reisverhaal dat volkomen in de traditie staat die Bob den Uyl hier vestigde. Tegelijk werd het boek wel uitgebracht als hét essay van de Boekenweek; waar dat in eerdere jaren nog weleens echt beschouwingen waren.

En maakt dit dan uit?

Wat mij betreft niet. Elke schrijver moet vooral doen zoals hij of zij goeddunkt.

Op boeklog label ik deze uitgave alleen niet als ‘essay’ — want weliswaar is de persoonlijke beleving van auteurs in essays zeker van belang, dit genre teksten krijgt voor mij toch echt allereerst betekenis door het behandelde onderwerp.

Mijn boekhouding moet kloppen ook.

En wat Jelle Brandt Corstius beschrijft over een cruise boven de poolcirkel, op een drijvend bejaardentehuis, gaat allereerst over Jelle Brandt Corstius.

Wat op zich zeker nog informatief is. Zo lijdt hij in het dagelijkse bestaan er nogal onder dat mensen hem telkens voor een ander iemand aan zien. Een man bekend van TV. Parallelle Jelle. Waarbij ze ervan uitgaan dat hij is zoals die ander. Eeuwig belangstellend. Spontaan. Een mensenmens. Terwijl Jelle Brandt Corstius in werkelijkheid liever alleen is, en de typische eigenschap vertoont van het introverte mensentype altijd bang te zijn de ander te vervelen.

Dus is het ramp voor hem om in te schepen op een cruise. Eens zo’n boot vaart, is daar niet meer vanaf te stappen. En eenmaal aan boord is hij nooit meer alleen. Tenzij in zijn hut. En dat is een donker hol zonder patrijspoorten.

Brandt Corstius liet zich verleiden om mee te varen, omdat hij in ruil voor het geven van wat lezingen gratis de Noordkaap zou kunnen bezoeken, en nog zo wat anders onbereikbare plaatsen.

Dat was een fout besluit. Maar achteraf leverde dit toch iets op waar om te lachen viel. Later. En zijn de meest memorabele reizen niet die met behoorlijke ontberingen?

Jelle Brandt Corstius, Arctisch dagboek
62 pagina’s
Stichting CPNB, 2014