Barrel Fever ~ David Sedaris

Alle boeken van Sedaris zijn beter dan deze. Alleen staat in Barrel Fever het verhaal waarmee deze schrijver mij het meeste plezier bezorgd heeft. Ook al heet dat verhaal volgens Sedaris zelf een essay, omdat het volkomen autobiografisch zou zijn.

Maar wat Sedaris’ essays noemt, zijn voor mij prachtige verhalen. Wat hij verhalen noemt, vind ik veel minder van kwaliteit. Alleen zo bezien is zijn onderscheid nuttig.

Ik constateer simpelweg dat als Sedaris gebeurtenissen op zijn eigen leven baseert, die al bizar genoeg zijn om leuke verhalen op te leveren. Is die beperking er niet dan lijkt de auteur de vrijheid niet aan te kunnen. Dan zit er geen vanzelfsprekende balans in zijn vertellingen, wat meestal tot nogal vermoeiende overstatements leidt.

Toch is dit boek de moeite waard omdat de ‘SantaLand Diaries’ erin staan afgedrukt. Sedaris vertelt daarin over zijn baantje als hulpje van de kerstman, tijdens de eindejaarsdrukte in het warenhuis Macy’s. Dat verhaal hoort voor mij meer bij de Kerst dan een boom met kaarsjes of een vreetpartij met kalkoen.

Al geef ik meteen toe, nog leuker dan om dat verhaal te lezen, is om het Sedaris te horen voordragen; met zijn vreemde hoge stem.

David Sedaris, Barrel Fever
Stories and essays
196 pagina’s
Little, Brown and Company, 1994

Dress Your Family in Corduroy and Denim ~ David Sedaris

The latest Sedaris collection. That in itself was reason enough to buy it. Some stories in his previous books made me laugh out loud, and there are not many writers around capable of achieving that.

However, knowing his earlier work, I am also familiar with this themes and hang-ups. And I already got to know his family, which he writes extensively about in this book. They have become a familiar cast of characters.

So, while I was reading the templates behind the stories were visible, and the fun to be had was only in the newly worked out details. And something else: I’d already read most of the stories collected here online. Like his take on Sinterklaas [pdf].

Which leads me to the conclusion I really read this book as if I had been watching the rerun of a favourite sitcom late at night. There was enough enjoyment in it to stay put and finish it immediately, but somehow it left me feeling rather empty afterwards.

[the sleeve photograph of the book was done by an “oote boe”, oddly enough]

David Sedaris, Dress Your Family in Corduroy and Denim
241 pages
Bay Back Books, 2004

Me Talk Pretty One Day ~ David Sedaris

Nog leuker dan het lezen van David Sedaris boeken is het herlezen daarvan. Merkwaardig toch.

Dit ligt natuurlijk aan mij. Ik houd niet erg van leedvermaak, en Sedaris doet zichzelf nogal eens leed aan in zijn verhalen. Blijkbaar heb ik de geruststelling nodig dat alles toch goed komt aan het eind om te durven lachen.

Wat bij herlezing van deze bundel opvalt, is hoezeer de verhalen over zijn Franse taallessen in mijn herinnering zijn blijven hangen. Al vraag ik me nog steeds af of die zinnetjes wel kloppen die hij voor het effect verengelst heeft. Is bijvoorbeeld de titel Me talk pretty one day ter herleiden tot vermangeld Frans? Moi parle beau un jour?

Enfin.

Dit was het eerste boek dat ik ooit van Sedaris las, en in die zin zal ik er altijd een zwak voor houden. Maar het is wel een maatstaf geworden, waarmee ik ook zijn andere boeken beoordeel. En dan moet gezegd dat deze toch wel erg goed is, en eigenlijk geen zwakke verhalen kent.

David Sedaris, Me Talk Pretty One Day
272 pagina’s
Abacus © 2000

Naked ~ David Sedaris

Boeken waarop groot staat aangegeven dat ze grappig zijn, lukt het bijna nooit om die belofte waar te maken. Maar David Sedaris is echt onbedaarlijk humoristisch op papier.

[Al lukt het zijn audioboeken misschien nog beter een lach op te roepen, omdat hij daarin zelf voorleest met een nogal karakteristieke snerpstem en dictie. De enige leuke kerstactiviteit die ik ken is: Sedaris zijn “Santaland diaries” horen voorlezen. Of dat zelf doen.]

Maar wat is er dan zo grappig aan Sedaris?

Op het oog gebruikt hij een oude verteltruc, door zichzelf als onnozeler af te schilderen dan-ie is. Of, onnozeler is het woord niet. Vreemder. Met meer tics dan een normaal mens kan hebben. En zijn familie is ook al zo merkwaardig.

Maar toch werkt dat iedere keer weer. Het idee achter het titelverhaal uit deze bundel is bijna pijnlijk niet-leuk: man die zich voor zijn eigen lichaam schaamt, bezoekt een nudistencamping. En toch weet hij van dat verhaal iets te maken, dat én grappig is, én ook zijn ontroerende momenten heeft.

Sedaris is éen van de weinigen die me in bijna alles wat hij doet aan het lachen maken kan. Zeldzaam, dat.

David Sedaris, Naked
291 pagina’s
Little, Brown and Company, 1997

Squirrel Seeks Chipmunk ~ David Sedaris

Ik had niet zo veel zin in dit boek. Sedaris kan leuk schrijven, heel leuk soms, maar dan moet hij wel zelf de hoofdpersoon in zijn verhalen zijn.

Nu goed, die persoonlijke stukken heten dan essays, volgens de logica van de schrijver. Waardoor hij ook weleens is aangevallen op de waarachtigheid van wat hij vertelde.

De verhalen die ook David Sedaris verhalen noemt, zijn altijd minder. Daarin valt ineens op hoe vaak de auteur gezochte situaties opzoekt — die met hemzelf in de hoofdrol nog net wel geloofwaardig worden.

Een paar van de dierenverhalen uit Squirrel Seeks Chipmunk kende ik bovendien, uit een verzamelbundel. Ook had ik hem er online eens éen of twee horen voorlezen.

En toen werd dit boek aangeboden voor zeer weinig, in de januariuitverkoop van een internetboekhandel. En werd dat toch maar gekocht, om de serie compleet te houden. En bleek de uitgave in elk geval heel mooi verzorgd te zijn. Mooi papier, prettige illustraties, misschien wat weinig tekst op de pagina, maar ondanks dat een heel fraai boekje.

Dat ik het uiteindelijk toch las, was toeval. Dat er daarop ook nog wel enige jool aan de verhalen viel te beleven, een gelukje. De gimmick om van dieren mensjes te maken, en hen als mensjes te laten handelen, werkte lang niet altijd.

Opvallend genoeg vond ik het openingsverhaal en de slotvertelling de beste van de verzameling. In dat eerste verhaal gebruikt Sedaris een eigenschap van de Baviaan, die zo graag soortgenoten vlooit, om daar een schoonheidsspecialiste van te maken. En dat soort inzichten zag ik te weinig.

Het laatste verhaal is vooral prettig omdat een totaal onaannemelijk gegeven toch aannemelijk wordt gemaakt. Een uil vindt daarin een oplossing voor de luizenplaag die een rinoceros plaagt; die beestjes wonen in zijn anus, en zitten daar vrolijk te zingen.

De rest van de verhalen hadden vaak wat willekeurigs, en kregen iets makkelijks daardoor.

David Sedaris, Squirrel Seeks Chipmunk
A Wicked Bestiary
Illustrations by Ian Falconer
163 pagina’s
Little, Brown, 2010

When You Are Engulfed in Flames ~ David Sedaris

Sedaris werd even terug stevig aangevallen op de waarachtigheid van zijn boeken. Want, weliswaar lees ik When You Are Engulfed in Flames als een bundel verhalen, volgens de auteur zijn het wel degelijk essays. En sommige critici maken er daarom een punt van dat hij al deze autobiografische stukken simpelweg niet zo beleefd kan hebben als er staat.

Tja. Kies je oorlogen met zorg, zou ik zeggen.

De grote kracht van David Sedaris is inmiddels ook zijn grootste zwakte. Dat hij, vaak met zijn vriend Hugh, het middelpunt is geworden van elk verhaal, legt als vanzelf enorme beperkingen op aan de schrijver. Op een gegeven moment raken de gebeurtenissen uit een leven om leuk over te vertellen wel zo’n beetje uitgeput.

Nogal wat verhalen in dit boek zijn ook gewijd aan vrij minieme ervaringen. Zo schreef Sedaris twee verschillende stukken met vergelijkbare anekdotes over een vliegreis met een vervelende medepassagier.

Eén verhaal gaat over een dag waarop het water even werd afgesloten, en Sedaris toch koffie zetten moet.

Hoogtepunt in deze bundel is daarom zonder meer ‘The Smoking Section’, omdat daarin meer dan éen onderwerp speelt. Sedaris stopte met roken, met alle problemen van dien, maar combineerde dit met de afleidingsmanoeuvre om een tijd naar Japan te gaan; waar hij onder meer taallessen nam.

Het zijn ook deze ruim tachtig dagboekachtige pagina’s die deze bundel nog enigszins memorabel maken. Voor de rest woog nogal zwaar mee dat de auteur me sympathiek is door zijn eerdere werk. Hij heeft een groot krediet. En dit boek laat verder zo weinig na, dat dit krediet ook nog wel even zal blijven bestaan.

David Sedaris, When You Are Engulfed in Flames
310 pagina’s
Abacus 2009, oorspronkelijk 2008