Information ~ James Gleick

Meest teleurstellende boek van 2011? Waarschijnlijk toch The Information van James Gleick. Al heeft teleurstelling altijd meer met verwachting te maken, die niet wordt waargemaakt, dan dat dit gevoel een waardeoordeel uitspreekt. Dit is vast voor vrijwel iedereen een prachtboek. Alleen was het dat niet voor mij.

Maar zelden waren de loftuitingen groter bij de critici over een boek. En geen enkele keer duurde het wachten op een pakje zo lang, als nadat ik dit boek besteld had online.

En had ik verder niet nog meer boeken van Gleick in huis? En had zijn boek over de chaostheorie niet een verpletterende indruk gemaakt indertijd?

The Information doet wat de titel belooft. James Gleick bekijkt de immense vloed aan informatie die er tegenwoordig beschikbaar is, en leent daarbij tal van theorieën, uit de meest onverwachte wetenschappen, om daarbij iets nuttigs te zeggen.

En wie dan de geschiedenis bekijkt, moet wel tot de conclusie komen dat er altijd geklaagd is over de te grote hoeveelheid aan informatie in omloop.

Toch is er te manoeuvreren door alle ruis. Want behalve informatie, is er ook kennis, en daarmee betekenis.

Dus komt het erop aan om de verbanden te vinden — iets waarin Gleick overigens niet slaagt. En mij ook haast een wonder had geleken, was het hem wel gelukt.

Dit boek was het aardigst als het dicht bij de feiten blijft. Bijvoorbeeld als de recente geschiedenis beschreven wordt, over wat er zoal nodig was om de communicatierevolutie te laten beginnen.

The Information is voorbeeldig om ontwikkelingen te beschrijven als de opkomst van Wikipedia. Als het onmogelijke gebeurt, en vrijwilligers om niet een veel actuelere encyclopedie weten te maken dan alle naslagwerken die tot nu toe bestonden.

Alleen was me meer beloofd dan een aardig overzichtswerk over ontwikkelingen waarvan ik de meeste allang kende. De valstrik was dat ik dacht dat The Information van alles zou bevatten dat me interesseerde, en me toen van alles gaf dat me zelf al was opgevallen.

James Gleick, The Information
A History
A Theory
A Flood
526 pagina’s
Pantheon Books, 2011

Steeds sneller ~ James Gleick

Dit boek duurt wat te lang. Op pagina tweehonderd is de kern van het verhaal wel voldoende geïllustreerd, maar dan worden er nog eens honderd aan toegevoegd. En nu vraag ik me af of de schrijver dit bewust heeft gedaan.

We leven steeds sneller, zo stelt James Gleick, die journalist voor de New York Times is. En hij weet heel overtuigend duidelijk te maken waar we allemaal geen geduld meer voor hebben. Het lezen van boeken, bijvoorbeeld. Dat doet niemand meer.

Maar zou hij het zijne daarom extra lang hebben gemaakt?

Toch is mijn bezwaar wat merkwaardig. Want, dit is wel een prachtig boek. En Gleick lukt het heel goed om drooghumoristisch de onzin te laten zien, van onze drang naar efficiëntie. Gaat het mij dan werkelijk alleen nog om de kern van zijn boodschap, en niet meer om het exposé? Zoals Gleick beweert?

Voort maar weer.

Tegelijkertijd. We zeggen dan wel het zo vreselijk druk te hebben, maar de files zijn nog nooit langer geweest dan nu. Hoe snel rijdt zijn auto nu gemiddeld door een stad heen? En hoeveel harder is dat als een bejaarde op een fiets kan?

Hoe komt het dat de tijd dat we televisie kijken alleen maar toeneemt, met de jaren?

Enfin, waar ik mee zeggen wil dat dit moment, zo aan het begin van januari, een goede gelegenheid was om over het verstrijken van de tijd na te denken. Een heel jaar is net niets meer. En dat dit boek me daarbij nog even wat extra onderwerpen meegaf, om over te peinzen.

wordt vervolgd

James Gleick, Steeds sneller
De permanente jacht naar tijdwinst
en de roep om onthaasting
332 pagina’s
Uitgeverij Anthos © 2000
Vertaling van Faster. The Acceleration of Just About Everything © 1999