Polityk yn Fryslân ~ Eelke Lok

Aan de vooravond van de Statenverkiezingen op 7 maart 2007 bracht journalist Eelke Lok een boek uit over zijn ervaringen met de provinciale politiek. Vlotte beschouwingen schrijft hij daarin, waaruit nogal wat relativering spreekt. Als jongmaatje bij de radio raakte Lok nog onder de indruk van alle rituelen van een Statenbijeenkomst. Maar op een gegeven moment kon hij voor de vergadering al voorspellen wat de uitkomst van de discussies zou zijn. Toen werd het tijd met de verslaggeving daar op te houden.

lok_polityk yn fryslan

Maar waarom is de provinciale politiek toch zo vervelend?

Lok’s analyse van dit probleem komt met de ideeën overeen die ik vormde in wat ik aan politieke verslaggeving deed. Voor het grootste gedeelte zijn er maar heel weinig bestuurlijke punten waarover de verschillende politieke partijen in een provincie echt strijd zullen hebben. Desondanks wordt van werkelijk iedere komma in beleidsplannen gewogen of die iets uitmaakt. Daardoor vallen beslissingen soms pas als iedereen al vergeten is wat de aanleiding was om tot een beleidswijziging over te gaan. Bijvoorbeeld.

Organisaties en procedures dijen uit tot ze alle ruimte vullen die er is om ergens aandacht aan te besteden. Als Lok met dit boek éen ding aantoont, dan wel dat er te veel Statenleden zijn, en te veel ambtenaren voor de provincies werken. Dit kan ook omdat er geen externe dwang gevoeld wordt om op tijd kwaliteit af te leveren.

Leve daarom een boek als dit, dat soms bij het cynische af is.

Goed vind ik verder hoe Lok uitlegt over welke thema’s de Friese provinciale politiek telkens weer gaat. En dan vooral dat hij kan aantonen hoe weinig daarin al decennia verandert; op wat details na dan misschien.

Wel ontbreekt wat een eigen visie van Lok op waarvan hij denkt dat dan meer nadruk nodig is. Ja, het kan best af met wat minder gemeenten, maar verder? Al valt te verdedigen dat een beschouwing daarover buiten het bestek van dit boekje valt.

Curieuzer vind ik het enorme aantal namen van Friese politici waarmee Lok zijn beschouwingen heeft gekruid. Het is haast of de uitgever erop speculeert ook een bestseller te hebben als iedereen die genoemd wordt het boekje kopen zal. Toch krijgt bijna niemand een uitgewerkt portret. En Lok geeft ook aan dat er niets met die mensen zelf mis is. Dat maakt de mentale verlamming die toeslaat als die namen in vergadering samenkomen juist zo merkwaardig. Iets meer analyse van wat die groepsprocessen bepaalt, was prettig geweest.

Toch, wat zou ik niet geven voor een boek waarin een insider de Haagse politiek eens afzet tegen bijvoorbeeld de Europese. Dit zal alleen al niet gebeuren omdat de parlementaire verslaggeving in Nederland merkwaardig genoeg het hoogste schijnt te zijn dat iemand in het vak bereiken kan.

Dus maken journalisten te zelden zo de balans op van hun werk als Lok doet in dit boek. Het kost waarschijnlijk ook te veel moeite toe te geven hoe merkwaardig het is jaren van een leven te hebben vergooid aan iets zo saais; van een dermate luttele betekenis. Bovendien is alle relativering een aanval op de beroepsblindheid van de collegajournalisten, en daarmee de mores.

Daarnaast moeten journalisten zorgen politici te vriend te houden; anders willen die niet meer praten. Eelke Lok is nog altijd medepresentator van een talkshow op Omrop Fryslân TV. Benieuwd daarom of dit boekje nog invloed heeft op wie daarin als gast verschijnt. Maar waarschijnlijk zijn politici zo ijdel dat het niets uitmaakt wat degene die ze interviewt echt over hen denkt.

Al hun mediatijd voelt als reclame. En bijten doen journalisten toch nooit hier.

wordt vervolgd

Eelke Lok, Polityk yn Fryslân
128 pagina’s
Steven Sterk Utjouwers, 2007