boeklog iv: bekentenissen van een onbevoegd recensent
De besprekingen op mijn boeklog zijn geen echte recensies. Daarvoor zijn ze niet alleen veel te snel geschreven, maar geef ik ook te weinig feitelijke informatie over de schrijver. Of over hoe het boek zich verhoudt tot de rest van zijn oeuvre, de canon, danwel wat er verder zoal verschenen is dit jaar.
Daarmee zou het bijhouden van de site ook ineens werk worden.
Bovendien is het schrijven van zo’n klassieke recensie inhoudelijk niet zo vreselijk boeiend. Dat kan ik grotendeels wel op routine, helaas. Er zijn gewoon receptjes voor, met alle noodzakelijk ingrediënten op een rijtje vermeldt. Nee, interessant is nu juist om te peilen wat een boek precies met mij doet. Vandaar ook dat ik mijn boeklog een experiment heb genoemd.
Of laat ik het anders zeggen.
Ooit heb ik les gehad in het recenseren van literatuur. Mijn Alma mater nodigt nog elk jaar een literair criticus uit voor gastcolleges. Dit heet dan een meesterklas, terwijl ik me van meesterklassen toch voorstel dat de leerlingen al enige vakbekwaamheid in het métier bezitten. Die hadden we niet.
Omdat iedereen elkaars recensies te lezen kreeg, werd vooral zichtbaar hoe veel moeite de meesten hadden om een beetje leesbaar al die verplichte informatie over boek en schrijver in een stukje te krijgen. Daar had ik nu net geen problemen me; bij mij speelde veeleer dat ik te veel kennis bij de lezer veronderstelde, en nooit echt een oordeel durfde uit te spreken.
Maar de grootste les van die collegereeks was wel dat ik merkte dat mijn meest persoonlijke recensie verreweg de beste was. Over Gesloten huis van Nicolaas Matsier ging die, en misschien moet ik dit boek weer eens herlezen om mijn huidige impressies aan die van toen te spiegelen.
Matsier schreef over de herinneringen die opkwamen bij het leegruimen van het ouderlijk huis. En ik legde in mijn recensie daarentegen de nadruk op de onbetrouwbaarheid van het geheugen.
Juist zo’n dialoog met een schrijver blijk ik interessant te vinden. Daarom zijn de beste recensenten voor mij ook niet de literatuurwetenschappers, of de diegenen die iedere week de krantenbijlagen vol plempen, maar auteurs die persoonlijk op het werk van een ander reageren.
En weliswaar heb ik wel boeken op mijn naam staan, maar daar is geen fictie onder. Dus oordeel ik op mijn boeklog meestal over de inspanningen van anderen zonder zelf hun gang gegaan te zijn. Dat maakt me een onbevoegde recensent, volgens mijn eigen ideaal.
Maar altijd wel nog een lezer.
* Nu ik dan toch mijn boeklog publiekelijk onder de aandacht breng,
leek het me nodig daarbij enige begeleidende woorden te schrijven.
Eerdere afleveringen staan hier:
- bekentenissen van een verwende lezer
- bekentenissen van een snelle lezer
- bekentenissen van een kritische lezer
[x]#1118 fan dinsdag 8 maart 2005 @ 00:00:07
mIKe op 8 maart 2005 @ 10:57:10
Als ik me goed herinner experimenteerde U ergens vorig jaar met het geheugen door zelf diep te graven. Uw empirisme boeit.
Misschien is het omdat ik op eenzelfde manier met boeken pleeg om te gaan (op zoek naar de, of eigenlijk een dialoog), waardoor ik Uw experiment zo weet te waarderen. Misschien ook omdat Uw dialoog met de schrijver weer op zichzelf staat en een andere, of volgende dialoog (met de recensent) de ruimte laat. Hoe dan ook, ik ben het hartgrondig met U eens dat men aan een ‘echte recensie’ niet zoveel heeft.
Alleen die snelheid van U, hè? Dat zeikt me nog steeds af.