Certain World ~ W.H. Auden

Eén gevolg van de Eerste Wereldoorlog was dat de verheerlijking van geweld in de cultuur plots dubieus werd. Dit, althans, merkte W.H. Auden op. De nutteloze dood van zo veel Britten in de Vlaamse modder maakte dat de generaties daarop zelfs moeite kregen met de beschreven oorlog in klassieke epossen, als Homeros’ Odyssee. Daar waar hun voorvaderen in strijders nog echte helden zagen, werden militairen in de algemene opinie plots allereerst erop uit gestuurde stakkers.

Helaas sprak Auden zich in A Certain World verder zelden zo rechtstreeks uit als in bovenstaand voorbeeld. Dit boek is allereerst een echt ‘Commonplace book’. De samensteller heeft daarin heel uiteenlopende teksten verzameld die voor hem van belang zijn geweest.

W.H. Auden [1907 — 1973] noemde het zelf het boek dat voor hem het dichtst aanschurkte tegen een autobiografie.

En de buitenstaander moet vervolgens maar aannemen dat de zo ongelijksoortige verzameling teksten toch echt opgehangen zijn aan iets gemeenschappelijks. De persoonlijkheid van de samensteller kleurt alle bijdragen. Blijft alleen een vraag wat die persoonlijkheid dan is.

In een bespreking is daarom niet meer weer te geven van A Certain World dan wat impressies.

Zo komen de woorden van Dag Hammerskjold nogal eens terug — wat weer niet vreemd is, voor wie weet dat Auden de hand had in de vertaling van diens zo door mystiek gekleurde boek Merkstenen.

W.H. Auden had sowieso een magischer wereldbeeld dan ik navoelen kan. Talrijk zijn de passages — het boek is alfabetisch ingedeeld op trefwoord — die naar religie verwijzen. A Certain World eindigt zelfs bijna met twee bijzonder lange gedichten over de jongste dag.

Makkelijker te begrijpen aan Auden’s religieuze beleving, is dan weer dat zijn tijd als koorknaapje hem al begrip van taal, klank, en ritme bijbracht ruim voordat hij zelf ging schrijven.

Dat autobiografische gegeven stond dan ook weer in een terzijde, in een boek waarvan de terzijdes me beter zullen bijblijven dan de teksten waar het de samensteller om zal zijn gegaan.

Tegelijk is dit ontegenzeggelijk een zeer rijke verzameling. Poëzie volop — rijmend dan ook nog — waarvan ik het grootste deel in het geheel niet kende.

En, bovenal, toch ook erg Brits is de nadruk op het ridicule, van alles; er prijkt humor volop in deze bundel. En niet eens alleen van aforisten, zoals Kraus, Lichtenberg, of G.K. Chesterton.

Verder biedt het boek opvallend veel aandacht voor natuur; zoals dat een hele reeks landschappen beschreven wordt; allemaal met een eigen trefwoord. En IJsland’s cultuur en natuur blijkt al van betekenis te zijn geweest in Auden’s leven sinds een boek met sagen uit het land uit zijn kindertijd.

En zo groeide tijdens deze bloemlezing vooral een behoefte aan het lezen van een boek uit éen stuk. Zoals bijvoorbeeld nu juist Auden’s klassieke reisverslag over IJsland.

Maar het meest moest ik nadenken over de schaarse uitspraak die de auteur wel op eigen gezag doet. Zoals die opmerking over de weerzin tegen geweld in de cultuur na de Eerste Wereldoorlog. Omdat het zo verleidelijk is zo’n idee om te keren — en te denken dat extreem gewelddadige landen, zoals de VS, zoals bijna alle landen in het Midden-Oosten, domweg nog beschaving missen.

W.H. Auden, A Certain World
A Commonplace Book
452 pagina’s
Faber and faber, 1971

Dyer’s Hand ~ W.H. Auden

Books like this are scarce; there are not many books that grow with me over the years. I have used over a month to reread it again and enjoyed every moment of it.

Having said that, I immediately admit I have not read every essay. There are limits to what I want to know about Shakespeare. He is not a part of my cultural background; there are boundaries a non-native speaker of the English language can never cross.

Best parts of this collection for me are the essays that are not essays anymore, just the best sentences or thoughts out of a larger corpus of articles. Where Auden gets an almost aphoristic quality and reading just one or two of his ideas can be enough food for thought for a day.

Above all, he has such clarifying views on art.

W.H. Auden, The Dyer’s Hand
And Other Essays
528 pages
1st Vintage International © renewed 1988

Forewords and Afterwords ~ W.H. Auden

Auden stierf in 1973. Deze bundel is uit datzelfde jaar, wat ineens de vraag oproept of het een postume uitgave was. Voor dit idee spreekt dat de essays, recensies en boekintroducties in het boek uit een grote spanne tijds dateren. Maar er is tegen in te brengen dat Auden zelf nog de tekstredactie heeft gedaan, en er een introductie door een ander ontbreekt; hoewel de literatuurwetenschapper Edward Mendelson de teksten heeft uitgekozen.

Wat aan de bundel verder opvalt, is de ordening chronologisch op onderwerp; en dus niet in de chronologie van publicatie. Het boek begint met teksten over de oude Grieken, en eindigt zo wat met de bespreking van het boek over migraine van de nog altijd publicerende auteur Oliver Sacks.

De breedheid, en verscheidenheid aan onderwerpen, maakt dit daarom inhoudelijk een onmogelijk te bespreken boek.

Aan Forewords and Afterwords zal wat hetzelfde kleven als aan boeklog, zonder dat ik mij hiermee op dezelfde hoogte als Auden wil plaatsen. Maar de ene keer lees ik hem om mij te informeren over een nieuw onderwerp; en dan zijn de stukken misschien wel telkens te kort. Het volgende moment komt er iets te typisch Brits aan bod dat daarmee voor mij als buitenstaander te particulier wordt. En dan is er nog een klein restje onderwerpen waarover ik toevallig ook wat weet, waardoor het me eindelijk lukt wel iets te vinden van Auden’s inzicht en kennis.

Ondertussen blijft Auden, anders dan ik, eendachtig zijn achtergrond als dichter, een vaak prachtig stilist. Dus zo me iets zal bijblijven van dit enorme mozaïek van een boek, waar ik tijden in heb gelezen, dan zullen dit vooral zinnetjes zijn, en iets van een idee over de man die deze zinnen opschreef.

Dat is overigens indrukwekkend genoeg. Op elke pagina van deze bundel staat wel iets om aan te tekenen, en over na te denken.

The basic stimulus to the intelligence is doubt, a feeling that the meaning of an experience is not self-evident. [51]

Whatever the field under discussion, those who engage in debate must not only believe in each other’s good faith, but also in their capacity to arrive at the truth. [52]

A craftsman knows in advance what the finished result will be, while the artist knows only what it will be when he has finished it. But it is unbecoming in an artist to talk about inspiration; that is the reader’s business. [265]

Machines have no political opinions, but they have profound political effects. They demand a strict regimentation of time, and, by abolishing the need for manual skill, have transformed the majority of the population from workers into laborers. There are, that is to say, fewer and fewer jobs which a man can find a pride and satisfaction in doing well, more and more which have no interest in themselves and can be valued only for the money they provide. [279]

Etcetera.

W.H. Auden, Forewords and Afterwords
529 pagina’s
Faber and Faber, 1973