Lompe leeuw ~ Binnert de Beaufort

Er bestaan grote overeenkomsten tussen het boek van de toen 43-jarige Herman Vuijsje over de verslonzing van Nederland, en dit, van de op dat moment 35-jarige Binnert de Beaufort. Ook al zit er bijna twintig jaar tussen de uitgaven van beide. De schrijvers walgen van het gedrag dat zij telkens waarnemen in de grootstad Amsterdam, en veralgemeniseren dit tot een vervloeking van alle Nederlanders.

Vuijsje bleef wel wat abstracter en afstandelijker, zijn achtergrond als socioloog indachtig.

Beaufort is journalistieker, beschrijft daardoor meer verschijnselen, en wordt ook persoonlijker.

Zo komt de lezer onder meer te weten dat hij boodschappen doet bij Albert Heijn — in sommige delen van de Randstad trouwens een onontkoombare winkel — zelfs als het er stinkt. Verder belt ook hij weleens in het openbaar vervoer, ondanks zijn irritatie als anderen dit doen. Graag gaat hij uit eten, terwijl hij vrijwel alle horeca-personeel horkerigheid verwijt, en de kwaliteit van het voedsel hier evenmin overhoudt.

Aardigst aan dit boek is nog dat Beaufort in enkele hoofdstukjes, die veelal bestaan uit een litanie van eigen waarnemingen, ter besluit een praktijkdeskundige aan het woord laat. Na de klachten over de jungle die het Nederlandse open vervoer is, mag bijvoorbeeld oud-directeur Tesla uitleggen waarom het Gemeentelijk Vervoerbedrijf in Amsterdam zo’n wanhopigmakend beroerd marcherende onderneming was. Gaan de klachten over het onnozelmakende egalitarisme op de Nederlandse scholen, komt een mevrouw aan het woord die bij de beruchtste instelling voor hoger onderwijs werkt; niet toevallig grotendeels in Amsterdam gevestigd.

Merkwaardig is dan weer het slot. Want, waar daarvoor het gebrek aan een behoorlijke opvoeding sinds eind jaren zestig als verklaring dient voor de onbeschoftheid van de doorsnee Nederlander, gaat Beaufort toch nog even na of er niet ook iets in de volksaard zit.

Nagaan of het meeste van wat hij signaleert misschien niet vooral grootstedelijke ergernissen zijn, was evenwel te veel gevraagd.

Buiten Amsterdam begint nu eenmaal de poesta, waar alles nog veel vreselijker is.

Binnert de Beaufort, De lompe leeuw
Waarom Nederlanders zo onbeschoft zijn
172 pagina’s
Prometheus, 2006