Grenzeloos nieuwsgierig ~ Annet Mooij e.a. red.
Een liber amicorum als dit boek is nog net niet als het fotoalbum van een willekeurige bruiloft. Maar een buitenstaander moet toch aardig geïnformeerd zijn, wil zo’n werk zijn waarde helemaal tonen.
Zo ik iets over Abram de Swaan weet, is dat door zijn boeken te lezen, en eens kennis van een interview te nemen. Ook heb ik op enige instellingen voor tertiair onderwijs rondgelopen, en weleens nagedacht over de manier waarop De Swaan wetenschap bedrijft.
Ik vond deze verzamelbundel daarom een rijk boek. De dertig opstellen erin tekenen niet alleen een man, en wat hem in de wereld interesseert, maar ook een tijdperk aan een Nederlandse universiteit. Het boek verscheen bij het afscheid van De Swaan van de UvA.
Goed vind ik ook dat er geen heiligenleven over De Swaan is geschreven. Zo luidt een conclusie ergens toch dat zijn manier van werken misschien wel te uniek was om school te maken. Andere hoogleraren, aan de onderzoekschool die hij hielp opzetten, hebben opvallend veel meer promovendi die het elders tot hoogleraar hebben geschopt.
Zelf formuleerde ook ik al eens een bezwaar tegen De Swaan’s zo gebruikelijke werkwijze. Het is natuurlijk slim om uit te gaan van andermans grondwerk en onderzoek, om daar dan de eigen ideeën uit te destilleren. Maar zo’n aanpak mislukt al in de basis als die wetenschap jaren op de feiten achterloopt, zoals bij de studie naar ontwikkelingen op internet.
Heel veel waarde heeft dit boek daarentegen juist als leeswijzer bij De Swaan’s oeuvre. En in die zin is het spijtig dat ik het in 2008 niet heb gebruikt, toen boeklog een serietje had over wat van zijn boeken.
Want die werken lezen, is éen ding. Te horen krijgen wat er bij het schrijven speelde, of hoe zo’n boek binnen de loopbaan moet worden gezien, is al een tweede. Hoe iemand anders over hetzelfde onderwerp denkt, een derde.
Zo gaat Grenzeloos nieuwsgierig uitgebreid in op De Swaan’s bemoeienissen met de psychotherapie. Daarbij gelukkig tonend dat zijn levendige geest zich niet altijd prettig verhield tot de verder vaak wat stoffige beoefenaren van deze discipline.
Kijk.
RSS feeds