CaMu 1996 ~ Remco Campert & Jan Mulder

Controle van mijn eigen vermoeden leert dat een bundel keuvelcolumns uit het verleden leuker is dan heel recente verzameling. Ineens speelt ook mee dat de wereld in sommige opzichten alweer onherkenbaar veranderd is, nu negen jaar verder.

Jan Mulder heeft het eenmaal over een Nokia-handy. En het is nieuws als De Waag in Amsterdam een plek inricht waar het publiek via het Internet de kranten die online staan kan lezen. Iets anders was er blijkbaar nog niet te doen met dat medium. KPN kondigde aan gratis voicemail te gaan aanbieden. Het wisselgesprek werd ingevoerd.

Maar wat gebeurde er in 1996 in de echte wereld? Bijna is er een Elfstedentocht in het begin van het jaar, Ajax verhuist van De Meer naar de Arena, Sport 7 komt razendsnel op en verdwijnt ook even gauw weer, en bisschop Muskens zegt dat armen best een brood mogen stelen, als ze honger leiden. Onder andere.

Remco Campert kijkt nog naar wielrennen op de Nederlandse televisie in plaats van op de Belg, en smult van de interactie tussen Jean Nelissen en de hem eeuwig pestende Mart Smeets.

Maar goed, even afgezien van het weemakende sentiment dat me overviel, het leek er toch ook op Campert en Mulder toen beter schreven als op het moment. Al kan daarbij meespelen dat het lezen van CaMu 2004 nodig was om me weer aan hun beider stijl gewoon te maken.

Misschien is beter het woord ook niet. Minder constant. Meer dalen, maar daarenbij ook duidelijker pieken. Tegenwoordig lijkt alles evenwichtiger, en daardoor minder verrassend. Campert zal het bekende Kamerlid drs. Mallebrootje niet gauw ‘heikneuter en bosneuker’ meer noemen, zoals in 1996 nog wel gebeurde.

Gelukkig is hij ondertussen ook opgehouden met die tweespraken tussen Rem en Co.

CaMu 1996
Het jaaroverzicht van
Remco Campert en Jan Mulder
314 pagina’s
Uitgeverij De Bezige Bij, 1997

CaMu 1997 ~ Remco Campert & Jan Mulder

Misschien is het heel simpel, en moet ik deze bundels gewoon kopen als investering voor later. Zoals wijn. Zodat ze op dronk kunnen komen. Want, opnieuw moet ik vaststellen een bundel met oude Volkskrant-columns veel leuker te vinden dan éen die net verschenen is en over het afgelopen jaar gaat.

Al mag ik ook niet uitsluiten dat de sleet er bij Remco Campert en Jan Mulder inmiddels een beetje op zit na tien jaar, om de dag een stukje breien.

Deze oude columns lijken speelser; er gebeurt meer in.

En mee speelt ook dat 1997 in sommige opzichten al verre geschiedenis lijkt, wat die op de actualiteit geschreven columns ineens een andere lading geeft. Zo heeft Jan Mulder het nog over zaktelefoons, en is het opmerkelijk dat bij de Elfstedentocht in januari dat jaar de helft van de schaatsers zo’n zaktelefoon meeneemt.

Al zijn de batterijen daarvan snel leeg, vanwege de koude.

Verder… Van Mierlo is nog actief politicus. Evenals Enneüs Heerma. En ene mevrouw Sipkes die veelvuldig terugkomt maar van wie de naam mij helemaal niets zegt. Ik schat haar in als mutsig Groen-linksig.

En Remco Campert wordt onverwacht fel als hem een probleem echt ter harte gaat.

‘Uitgeproduceerde asielzoekers.’ Zo worden mensen genoemd in de bloedeloze taal die gebruikelijk is sinds een bende van omhooggevallen nog nooit aan de buitenlucht blootgestelde kantoorpikken, en -kutten in Nederland de dienst uitmaakt.

Als je er iets van zegt lopen ze paars aan.

Vervelend aan oude bundels als deze is wel dat de datum van publicatie niet bij de afzonderlijke columns staat.

CaMu 1997
Het jaaroverzicht van
Remco Campert & Jan Mulder
312 pagina’s
Uitgeverij De Bezige Bij © 1998

CaMu 1998 ~ Remco Campert & Jan Mulder

Wat gebeurde in 1998 dat nu nog de moeite van het herinneren waard is?

Clinton goochelde met sigaren, en een stagiaire. Moest zich daarover verdedigen, om niet te worden afgezet als president van de VS. Balkenende deed voor eerst van zich spreken, als woordvoerder financiën in de Tweede Kamer. Al was dit alleen om zijn naam, die voor Jan Mulder op een straatnaam in Oude Pekela leek.

Dus heeft zo’n carrière slechts twaalf jaar geduurd — Balkenende is enkele weken terug uitgewuifd. Wie de namen van politici gebruikt in zijn artikelen, is na een decennium verouderd.

Er werd om een wereldkampioenschap gevoetbald. De Olympische Winterspelen vonden plaats in Nagano, en er werd geruzied om een ribbelstrip op de schaatspakken.

En er waren verkiezingen die een tweede kabinet met PvdA en VVD opleverde.

Maar heel memorabel was het verder allemaal niet, wat verder dat jaar gebeurde. Afgaande tenminste op wat Remco Campert en Jan Mulder er over schreven in hun column, linksonder op de voorkant van De Volkskrant.

Dat gaf ze veel ruimte om de eigen stokpaardjes te berijden.

Dat gaf ze ook veel gelegenheid om tijdloze columns te schrijven.

En goed, dan waardeer ik Campert’s pogingen op de korte baan nog altijd wat hoger dan de inspanningen van Jan Mulder. Maar dan gaf zelfs Mulder’s werk me zo af en toe plezier. Al was dit dan misschien omdat ik zijn toon inmiddels beter ken, van de televisie, en dus ook de columns in diens stem kan horen.

Er zit ook nogal een verschil in om te denken dat een columnist meent wat hij schrijft, of te onderkennen dat hij weleens krasse uitspraken doet omdat dit toevallig leuk uitkomt, voor het verhaal.

Remco Campert & Jan Mulder, CaMu 1998
303 pagina’s
De Bezige Bij, 1999

CaMu 2004 ~ Remco Campert & Jan Mulder

Hoewel ik geen abonnee van de Volkskrant meer ben, is het wel prettig de aardigste onderdelen van die krant toch nog eens te kunnen lezen. Al speelde bij de aanschaf van deze bundel mee dat ik er van houd reeksen compleet te hebben.

Jan Mulder en Remco Campert publiceren al sinds 1996 om de beurt een column linksonder op de voorpagina van die krant. In de eerste verzamelbundels daarvan stonden de columns van Campert altijd op de even pagina’s en die van Mulder steeds rechts. En dat was ook wel prettig; het herinnerende aan dat strikte ritme in de krant. Maar nu is die zekerheid losgelaten. Omdat er bijvoorbeeld op tweede paas- en pinksterdag geen krant verschijnt, staan er dan ineens twee columns van Mulder achter elkaar in dit boek, waardoor de schrijvers van kant wisselen. Maar goed, aan hun stijl is ook wel te herkennen wie wat deed, zelfs zonder de namen erbij.

Vorig jaar kwamen beide columnisten zelf ook vrij uitgebreid in het nieuws. Mulder werd door het NOS-journaal manipulatief zo geciteerd dat het leek of hij toenmalig bondscoach Advocaat dood wilde hebben, Campert werd onwel op zijn 75ste verjaardag. Daarnaast weigerde Remco Campert om Theo van Gogh heilig te verklaren direct na de moord, wat ook nog enige ophef veroorzaakte.

Ik teken het maar even aan, tegen het grote vergeten. Al zijn deze columns wat minder direct op de actualiteit geschreven dan die van Komrij. Ook is het eerder gekeuvel wat Campert en Mulder doorgaans produceren, dan echt scherpe reactie. Maar daardoor kan hun werk nog best eens een tijd houdbaar blijven. Al zullen het waarschijnlijk de stukjes zijn die me nu ergeren, de sjablones die de schrijvers weleens inzetten bij gebrek aan inspiratie, die uiteindelijk het best overeind blijven.

Gelukkig komt het losbandige boerengeslacht Kneupma tegenwoordig niet meer langs bij Campert. Maar nu is er weer een voorspelbaar wereldvreemde marktonderzoeker Bamzaai.

Ik merkte bij het lezen van deze bundel dat voorheen ook meespeelde wat mijn eerste reactie op de column was geweest bij het lezen in de dagkrant. Achteraf de verzamelde jaargang doornemen, was steeds lezen en herinneren aan de eerste keer lezen tegelijk. En dat kon nu niet, wat scheelde in het vermaak.

Ditmaal ging het dus alleen om de zinnetjes, waarin Campert zoals gewoonlijk voor mij interessanter was als Mulder. Helemaal perfecte columns zag ik deze keer niet.

CaMu 2004
Het jaaroverzicht van
Remco Campert en Jan Mulder
318 pagina’s
Uitgeverij De Bezige Bij, 2005

CaMu 2005 ~ Remco Campert & Jan Mulder

Waarvoor ruimden de Nederlandse radio en televisie de meeste tijd in tijdens de nieuwsuitzendingen vorig jaar?

Ik weet dat niet goed. Nieuws uit de hele wereld komt bij mij tegenwoordig automatisch binnen via internet. Wat de vaderlandse journalistiek daaruit selecteert ontgaat me. Maar mocht ik later nog eens willen nagaan waar Nederland zich druk op maakte, dan bieden de boekjes met de Volkskrant-columns van Remco Campert en Jan Mulder waarschijnlijk een heel aardig overzicht.

Ter illustratie: in dit deeltje maakte onder meer het referendum over Europa indruk op hen, net als de vogelgriep, en het komende WK voetbal in Duitsland.

Maar dat ‘later’ schrijf ik hier toch met enige nadruk. Want mij valt op dat persoonlijke kroniekjes als deze misschien op de dag zelf in de krant interessant zijn, maar dan snel aan waarde verliezen. Merkwaardig genoeg is een bundel als deze over tien jaar waarschijnlijk beter te lezen dan nu. Misschien ook omdat dan het plezier meespeelt dat een vage herinnering aan iets voor even weer scherper wordt.

Door de jaren heen merk ik steeds vaker de columns van Campert met aandacht te lezen, en die van Jan Mulder al na een paar alinea’s te beëindigen.

Mulder leidt aan voorspelbaarheid.

Daar is soms niets op tegen. Maar voor een columnist lijkt het me een doodzonde.

CaMu 2005
Het jaaroverzicht van Remco Campert & Jan Mulder
316 pagina’s
Uitgeverij De Bezige Bij, 2006