Grimoires ~ Owen Davies
Umberto Eco verwees in Zo makkelijk kom je niet van boeken af meermaals naar zijn verzameling magische boeken. Hij wil vooral boeken bezitten waar hij geen woord van gelooft. En daardoor besefte ik wel erg weinig te weten van dit genre; wat daarin de belangrijkste titels waren; en hoe wijd die ooit zijn verbreid.
Grimoires van de Britse historicus Owen Davies kon wat van die leemte in kennis opvullen. En tegelijkertijd ook weer niet. Wat toch vooral aan het soort boeken ligt. Grimoires zijn doorgaans mengelingen van toverspreuken, bezweringen, natuurgeheimen, en overgeleverde wijsheden.
Maar, wat eeuwen in het geheim wordt doorgegeven, laat weinig sporen na in de officiële geschiedschrijving. Toch zijn dit soort boeken er altijd geweest. Net als ze overal meereisden, naar welke gebieden de Europeanen ook koloniseerden.
Daarbij komt nog dat alle wetenschappen van het moment alle magische denken uit hun verleden zo goed mogelijk proberen te verdoezelen. Over de astronomie wordt zelden verteld dat kennis van de sterren en planeten allereerst diende om horoscopen te kunnen opstellen. Newton is een vader van de moderne natuurwetenschappen, maar was ook een alchemist, en een occultist.
Nadeel van Grimoires is dat Davies vooral óver deze magische boeken schrijft, welke versies er bestaat, door wie ze mogelijk bedacht zijn, dat ze vaak dezelfde truc gebruiken om meer te lijken — de auteursnaam op het titelblad was altijd een bekende naam — en hoe en wanneer de teksten ergens opdoken. Knap dat hij al die gegevens bij elkaar heeft weten te sprokkelen. Jammer alleen dat de informatie over al die boeken het zicht belemmert op waarvoor deze stonden.
Ik heb geen weet hoe normaal duivelaanbidding was, om maar éen dwarsstraat op te noemen. En hoewel het antwoord op zo’n vraag onmogelijk te geven zal zijn — mede omdat er bijna overal in Europa nogal wat ‘heksen’ verbrand zijn om niets — was iets meer aan kader prettig geweest. Maar, daar heeft Davies weer andere boeken over geschreven.
Nu blijft vooral het woord grimoire hangen, als algemene aanduiding voor een magisch boek. En ook het gegeven dat er nog altijd nieuwe verschijnen. Maar slechts op het moment van schrijven heb ik nog voorbeelden van zulke boeken paraat. Nu ja, en de wetenschap dat een grimoire als Het zesde en zevende boek van Mozes mede de grondslag vormde voor het Rastafari-geloof, en ook in West-Afrika invloed had; net als na de oorlog in West-Duitsland.
Enfin, is er de anekdote nog dat Davies de laatste jaren nogal wat e-mail kreeg van meisjes die magische spreuken wilden leren van hem; daartoe geïnspireerd door TV-series als Buffy the Vampire Slayer.
RSS feeds