Heeft het weblog zijn beste tijd inmiddels al een paar jaar achter zich? Er zijn verschijnselen genoeg die daar op wijzen.
De meeste Nederlandse weblogpioniers poepen hoogstens nog keuteltjes via de berichtendienst Twitter. De anonieme massa is inmiddels verhuisd naar Hyves, en Facebook — en gebruikt die gesloten netwerken om bekenden over hun kat te vertellen, of wat ze op hun vakantie doen. Plus, wat eind december 2009 de prijzen pakte bij de recentste Dutch Bloggies-verkiezingen was slechts zelden nog het werk van een enthousiaste eenling; maar doorgaans het resultaat van een zakenplan; en daarmee vaak niet meer dan een wat andere invulling van gekende marketingmethoden.
Of, directer nog, om me tot boeklog te beperken, de bezoekeraantallen hier uit de jaren 2007-2008 worden lang niet meer gehaald. Terwijl deze website nu toch meer biedt, en beter in elkaar steekt.
Nu is het logisch dat weinig online hetzelfde blijft. Het internet is een jong medium, dat de hele tijd verandert; zelfs al blijft een grote constante dat er online zo makkelijk contacten met anderen gelegd kunnen worden.
Ik ging voor het eerst online in 1987 — ruim voor er commercieel internet was in Nederland. Fanatiek werd ik in 1992, na de ontdekking dat er zo veel gelijkgezinde zielen online waren te vinden, waarmee in nieuwsgroepen te discussiëren viel. In 1996 kwam daar de directe communicatie via ICQ bij.
Dit zou allemaal volkomen oninteressant zijn, ware het niet dat die ervaringen me wat blasé maakten over de opkomst van het weblog in Nederland. Natuurlijk, ik las toen alles wat er online kwam. En ik reageerde vlijtig overal. Maar dat deed ik elders al jaren.
En ik hoefde ook niet per se zelf een weblog. Zelfs al kwam mijn eamelje.net er nog betrekkelijk vroeg, in 2001. Alleen was dat allereerst toch om te kijken wat met die nieuwe blogsoftware mogelijk werd; niet om mijzelf nu eens flink online te gaan uiten. Daartoe had ik die eerdere podia al gebruikt.
Ook had ik al zo veel mensen via internet leren kennen, dat me vrij duidelijk was wat de meeste van die vriendschappen uiteindelijk weinig opleverden. Dus zelfs al was er een paar keer de verleiding om weblogmeetings te bezoeken, in de jaren 2001-2004, ik bleef thuis.
Toch lijkt het of ik overal ben bij geweest. Dat was het voornaamste wat me opviel aan het boek Bloghelden van Frank Meeuwsen. Daarin is de opkomst beschreven van het fenomeen weblog in Nederland. Van de eerste prille pogingen in 1999 gaat het verhaal tot en met de duidelijke verzakelijking van de jaren 2005-2006.
Ik heb alle beschreven evenementen gezien en gehoord, en ben daarmee nauwelijks te verrassen door de verhalen van getuigen die er dichterbij stonden. Tegelijk maakt me dit heel dankbaar voor de moeite die Frank Meeuwsen heeft gedaan om deze geschiedenis op te tekenen. Wat ooit normaal was, is gemakkelijk te vergeten. En op internet lijkt tien jaar terug soms al gelijk te staan aan het beschrijven van een vorig geologisch tijdperk.
Zelfs al denk ik ook dat de uiteindelijke geschiedenis van internet die van de verschillende platforms en technieken zal blijken te zijn. En het weblog lijkt me slechts een fase in de ontwikkeling van het content management systeem (CMS). Waar bedrijven en massamedia aanvankelijk kozen voor gespecialiseerde, of op maat gemaakte, en dus peperdure software om hun websites te maken, kon dat allemaal veel simpeler, en gratis, zo is gebleken. Weblogs, en hun enthousiaste makers, waren even een opvallend belangrijke schakel in deze ontwikkeling. Waarbij opmerkelijk genoeg mensen zelfs in hun eentje een verschil konden maken.
Enkele van die Nederlandse pioniers zijn voor Bloghelden geïnterviewd, en ook is er aandacht voor wat bij de Vlamingen plaatsvond. Al liepen die wat achter alles aan.
Mij viel daarbij op dat ik die eerste beschreven periode verreweg het interessantst vind. Omdat er toen wel het idee was dat er iets moest, en niemand nog heel duidelijke plannen had.
Tijdens de tweede fase hadden weblogs al bewezen van betekenis te kunnen zijn. Dus toen ontstonden wat mij betreft de extremen, zoals de shockblogs, en de commerciële weblogs; die me ook veel minder boeien. Waarschijnlijk puur omdat de kwaliteiten van deze websites voor mij niet zo heel interessante kwaliteiten zijn. Wat maakt het uit wie als eerste uitgelekte foto’s uit het blootblad Playboy kan tonen, als dat hele blad me al niet interesseert; of noem de onzin maar op waarmee weblogs de belangstelling van massamedia hebben gehaald.
Meeuwsen besteedt in zijn boek ook vrij uitgebreid aandacht aan randverschijnselen, zoals de e-zines over het webloggen, of de schoonheidswedstrijden. En wat mij betreft krijgt een prijs als de Dutch Bloggies toch te veel aandacht in het boek; al was de auteur jaren persoonlijk betrokken bij dat initiatief; en had hij er ook wel iets over te schrijven.
Ondertussen heeft mijn hoogsteigen boeklog voor mij al jaren terug iets aangetoond dat me slecht aan weblogs bevalt. Die zijn nog altijd strikt gericht op de directe actualiteit. Waardoor zaken als archivering, en de ontsluiting van ouder materiaal een probleem wordt, en nog altijd blijft. Alles wat deze website op dit gebied doet, heb ik zelf moeten coderen, om archieven naar wens te krijgen. Omdat ik vind dat alle boeklogjes even belangrijk zijn; ook al zijn er soms aanmerkelijke kwaliteitsverschillen tussen mijn bijdragen hier.
Boeklog heeft me wel duidelijk gemaakt hoe belangrijk het is om een weblog bij te houden, zonder dat dit een bijzondere inspanning kost. Ik lees, en schrijf daarover mijn gedachten op. Maar dit gebeurde ook al zonder weblogsoftware, internet, of een publiek.
Als het nog eens kiezen wordt wat ik blijf bijhouden, dan lijkt me de toekomst van boeklog ook zekerder dan die van eamelje.net.
** aan bloghelden is een gelijknamige website gewijd
Frank Meeuwsen, Bloghelden
224 pagina’s
AW Bruna, 2010
extra, de schrijver over het boek:
RSS feeds