it is dochs oars, sûnt 2001

 
 

The New Yorker besteedde in het Kerstnummer nogal wat aandacht aan de verhalen van Raymond Carver, en de wijzigingen die redacteur Gordon Lish daar in aanbracht. Interessantst vond ik daarbij de zin-tot-zin vergelijking tussen de originele tekst van het verhaal ‘Beginners’, en de versie die uiteindelijk in de boeken kwam.

Vooral pagina 7 is veelzeggend. Lish schrapt enorme stukken uit het midden van het verhaal. Maar wat ik nog opvallender vond, is hoeveel hij er vervolgens zelf bij verzon.

Mede door dit praktijkvoorbeeld zijn mijn gedachten over het probleem toch wat verschoven.

Aanvankelijk vond ik alle drukte van Carver’s weduwe Tess Gallagher wat raar. Het maakte toch niet uit dat een redacteur zich zo intensief met de verhalen van Carver bemoeid had?

Goed, ik heb nogal wat journalistiek bedreven. Mij is het weleens overkomen dat van een zorgvuldig geschreven lang nieuwsbericht in de krant alleen de eerste drie zinnen overbleven, omdat andere actualiteiten belangrijker werden geacht. Maar ook achtergrondverhalen, of interviews zijn weleens ingekort, of voorzien van een kop die te veel provoceerde. Dat zijn de risico’s van het métier. Al werd ik wel degelijk kwaad als een eindredactie door al te gretige inkortacties ineens feitelijke onjuistheden in mijn teksten introduceerde.

Ik heb niets tegen redactie op mijn teksten, mits bij grote wijzigingen daar even contact over is.

Carver had in eerste instantie veel aan de wijzigingen van zijn redacteur te danken. De korte verhalen werden echt beter door de ingrepen. Maar vervolgens maakten beiden een ontwikkeling door. Carver raakte van de drank af en redacteur Lish leek steeds onbescheidener in zijn aanpassingen te worden.

En door de briefwisseling die The New Yorker toont, hel ik ineens geheel naar de kant van de schrijver over. Het lijkt me zijn volste recht om uit te maken hoe zijn werk er uiteindelijk uitziet; zelfs al wordt het daardoor slechter dan het met enige redactie was geweest.

Tegelijk ben ik nog altijd niet van plan die recente uitgave te lezen van de verhalen zoals Carver ze oorspronkelijk bedoeld had. Ik ken de kortere versies namelijk al, en dat zal de waardering van het onbewerkte materiaal altijd belemmeren.