it is dochs oars, sûnt 2001

Men are in terminal trouble

Tell me in simple terms, I plead, why the male Y chromosome is deteriorating.

‘Basically,’ he says, taking a deep breath, ‘the Y chromosome is a male signifier. It evolves quite rapidly, but downhill. We now have the human DNA sequence and the surprise is to find that most of it is not functional. It’s either decayed, or it’s simply redundant. That’s true for the entire human chromosome sequence. If you look at the Y, though, that truth is multiplied maybe 30 times. It’s only got 20 genes on it, most of which are employed keeping the cell it’s in alive.’

the future is female

The Panda’s Thumb

Stephen Jay Gould famously wrote an essay about why a Panda looks to have six fingers, but hasn’t. But The Panda’s Thumb is more than just the titel of that essay. Right now, it also is a weblog for the defenders of the integrity of science.

Which is even interesting for people from countries where creationism and intelligent design are considered to be ridiculous by most. Although, in the Netherlands evolution theory isn’t a subject on the central final exams, as our Christian schools might object to that. And because it isn’t a subject for the exams, it also isn’t taught very often in our secondary education either.

Dawkins on evolution

Frequently asked questions

A Modest Proposal

I am writing you with much concern after having read of your hearing to decide whether the alternative theory of Intelligent Design should be taught along with the theory of Evolution. I think we can all agree that it is important for students to hear multiple viewpoints so they can choose for themselves the theory that makes the most sense to them. I am concerned, however, that students will only hear one theory of Intelligent Design.

Let us remember that there are multiple theories of Intelligent Design. I and many others around the world are of the strong belief that the universe was created by a Flying Spaghetti Monster. It was He who created all that we see and all that we feel […]

Open letter to the Kansas School Board

Intelligently designed, for the wrong era

Because our brain evolved during a time of ice, flood and famine, we have a catastrophic brain. The way the brain works is looking for what’s wrong. The problem is, that worked in the Pleistocene era. It favoured you, but it doesn’t work in the modern world.

Martin Seligman, authentic happiness explained

Short [Science debates]

• A Skeptical Look at Evolutionary Psychology;
• A review of Adapting Minds;
• Why Intelligent Design will win;

Ik liep dus ik ben

De theorie is al heel oud. Lees éen van de vele lyrische boeken die er over hardlopen geschreven zijn, en het idee duikt daar tien tegen éen in op. De mens zou gemaakt zijn om hard te lopen. Erfenisje uit de tijd dat die nog op de savannes leefde, en op zijn gemakje achter prooidieren aanjoeg. Uithoudingsvermogen, dat hebben we. Uren op een heel matig tempo voortgaan, daar zijn we goed in. Sprinten lukt ons als soort niet; bijna alle landdieren zijn sneller.

Tegenwoordig zijn er dan ook archeologische bewijzen voor die theorie. Plus de uitleg waarom we gebouwd zijn zoals we gebouwd zijn. Met dat platte gezicht, dat zweten, en meer nog van die dingen.

Zo zouden we zonder dat hardlopen nooit billen hebben gehad. Kijk maar naar het gebrek aan kont bij de andere primaten. Want, bilspieren zorgen voor een noodzakelijk evenwicht, bij het hardlopen.

Maar, zo bedenk ik me. Er is ook een biologische theorie die stelt dat vrouwen tegenwoordig borsten hebben als substituut voor de rondingen van die billen. Toen het favoriete standje van de mens veranderde, miste die mensman blijkbaar de prikkel van dat ronde in zijn gezichtveld. Dus is die man zijn partner gaan selecteren op rondborstigheid.

Fijn toch, dat de evolutieleer alles mee helpt verklaren. Survival of the tittest.

Dus. Terugredenerend, hebben wij mensen de vrouwenborst dus te danken aan ons verleden als hardlopers, en ook weer niet. Want, hardlopen is niet fijn voor iemand met borsten. De sportbeha werd pas onlangs uitgevonden.

Hoeveel duizenden jaren zitten er eigenlijk tussen de Venus van Willendorf en die joggende Homo Erectus?

Scientific breakthrough of 2005

Is the growing evidence of evolution in action, according to the editors of Science. However:

Ironically, also this year, some segments of American society fought to dilute the teaching of even the basic facts of evolution.

Debat

Het publieke debat in Nederland is de laatste decennia gelukkig vrij gebleven van discussies over de doodstraf. Al vrees ik dat dit niet zo blijven zal. Als een paar grootbekken maar lang genoeg schreeuwen, zijn er altijd wel media die denken dat ze werkelijk iets te zeggen hebben.

Nederland heeft ook geen debatcultuur, al was het maar omdat iedereen meteen op de man gaat spelen.

En helaas, ik moet ook even op de man spelen nu. Omdat de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen dit jaar enige discussiebijeenkomsten zal organiseren over het thema geloof en wetenschap.

Dit is een werkelijk volkomen overbodige reeks debatten. God speelt geen rol meer in de wetenschap sinds ergens driekwart van de 19e eeuw. Toen durfden de wetenschappers eindelijk te stellen dat wat zij vonden ook zonder God’s inbreng te verklaren was.

Maar goed, zo’n ontwikkeling gaat in golven. De gedachte dat de menselijke geest alles zou kunnen verklaren, leidde indertijd ook tot overmatig optimisme in het eigen kunnen. Dat idee werd pas iets ingetoomd door het vergaan van de onzinkbare Titanic, en smoorde helemaal in de bloeddoortrokken modder van de loopgraven in de Grote Oorlog.

Tegenwoordig leven we met een herlevend godsdienstfundamentalisme. En een variant daarvan leidt in de VS tot de merkwaardige stelling dat er een ontwerp aan alles ten grondslag ligt. Dat idee heet Intelligent Design, en is op de keper beschouwd volkomen anthropocentrische relikitsch.

Daniel C. Dennett zei trouwens laatst tegen Der Spiegel nog aardige dingen over de mechanismen achter dat geloof in een ontwerper.

Omdat dit idee onder exacte wetenschappers hier totaal niet leeft, is het merkwaardig om er debatten over te willen organiseren. Want, eigenlijk is er in Nederland maar éen gerespecteerd iemand die openlijk wat God in de wetenschap terug wil stoppen. En dat is niet eens onderwijsminister Van der Hoeven. Nee, dat is ene Cees Dekker. Die het respect misbruikt dat hij afdwong voor zijn werk in de moleculaire biofysica, om aandacht te vragen voor de relikul die hij gelooft.

Dat mijnheer Dekker hier schijnbaar in gebed wordt afgebeeld, is overigens toeval. Hij vouwde zijn handen nu eenmaal vaak zo, afgelopen zondag in het TV-programma Buitenhof [uitzending staat online].

Maar het was jammer dat wetenschappers doorgaans te beleefd zijn om te weigeren aan zo’n discussie mee te doen. En het is heel doortrapt van de televisiemakers om net te doen of zo’n gesprek als dit tussen twee gelijkwaardige partijen plaatsvindt.

Er is simpelweg geen debat mogelijk met mensen die zeker weten dat God de waarheid is. Die zijn nu eenmaal ongevoelig voor welke argumentatie ook, omdat zij al zeker weten. Terwijl wetenschap ermee begint te aanvaarden dat er altijd betere argumenten mogelijk kunnen zijn dan jij nu weet. Hoe moeilijk dat ook is.

En God beschikte een worm
Cees Dekker e.a.

[…] Vrijwel alle argumenten van de creationisten, of de aanhangers van het intelligent design, zijn me bekend.

Cees Dekker voegt er geen nieuwe inzichten aan toe. Integendeel, juist zijn stuk vond ik opvallend slecht geïnformeerd. Wat er vooral uit zijn woorden opklonk, was een oppervlakkig heppie-de-peppie christendom. Dekker toont zich bijzonder blij uitverkoren te zijn. […]

boeklog 366

Freedom evolves
Daniel Dennett

[…] Nee, ik lees Dennett graag. Maar dan vooral om de grote hoeveelheid wetenschappelijke informatie in de zijlijn van zijn betoog. Zelden om zijn centrale thema’s. […]
 
 
 

boeklog 412

En toch beweegt het me

De EO pakt uit deze zomer met de TV-serie Galileo over de rol die wetenschap in ons leven gaat spelen. Of ook weer helemaal niet. Want weerman Reinier van den Berg wil vooral laten zien dat geloof en wetenschap heel goed bij elkaar passen.

Volgende week dinsdag al komt mijn grote inspirator Cees Dekker bij hem in het programma. TV wordt werkelijk te vaak gemaakt vanuit het misverstand dat iemand die toevallig goed is in het ene, ook verstandige dingen zegt over al het andere.

Van een EO-uitzending is te verwachten dat er kritiekloos getracht wordt ideeën uit de bronstijd aannemelijk te maken. Ditmaal werd daarbij gekozen om met het onderzoek naar celveroudering te illusteren hoe die mannen in dat bijbelboek Genesis toch zo oud konden worden.

De exegese van dit moment is dus blijkbaar dat Adam [950 jaar] of Methusalem [969 jaar] vegetariërs waren, die veel vrije antioxidanten nuttigden tegen het roesten van hun cellen.

Arme Abel trouwens. Het hoeden van een kudde schapen wordt wel een erg overbodige bezigheid als iedereen verder strikt vegetarisch eet. Of moesten ze toen ook al aan landschapsbeheer doen? Hopelijk komt de EO daar nog op terug. Losse eindjes moeten worden afgewerkt.

Om haar te beschermen

Frans de Waal, die van de apies, heeft natuurlijk ook een evolutionaire verklaring voor de burqah en de kuisheidsgordel.

De Waal: […] The development of family entities has another, more important consequence. It enables men to cooperate far more effectively. Instead of constantly competing for the women with other men, each man essentially has a partner assigned to him, one with whom he can establish a family.

SPIEGEL: He forces her to stay at home, while he goes out into the world with his buddies to build bridges and land on the moon?

De Waal: Something like that. But there is still one problem. In this type of system, it becomes extremely important for a man that his wife not have sex with anyone else, which would mean that he ends up having to raise someone else’s offspring.

Why do our eyes show so much white?

Ask a simple question, and stumble upon the controversial topic of the evolution of cooperation.

Steve Jones

Het is niet mijn gewoonte om al iets te schrijven over boeken die ik nog aan het lezen ben. Maar daarop moet toch eens een uitzondering worden gemaakt. Ik vorder langzaam in het geweldige Y van de bioloog Steve Jones, dat erover gaat wat het betekent om een man te zijn.

Steve Jones is een soort overtreffende trap van Midas Dekkers: geestig en slim, maar ook nog eens verrassend goed geïnformeerd.

Zelden heb ik zo gelachen als toen hij het onderwerp besnijdenis behandelde, en daarin terloops meldde dat de heilige Theresa van Avila de voorhuid van Jezus als trouwring had. En hoewel Jones het besnijden een oplossing noemt op zoek naar een probleem, meldt hij dan ook weer hoe nuttig dat afgesneden velletje zijn kan voor anderen. Voorhuidjes zijn op kweek te zetten, en leveren dan vellen huid op ten grootte van enige voetbalvelden. Omdat baby’s nog geen eigen immuunsysteem hebben, zijn die lappen huid heel goed geschikt om te transplanteren op brandwondslachtoffers.

Enfin.

Via de website die aan Y gewijd is, belandde ik in dit interview met Edge, waarin Jones zich in 1999 al helder uitsprak tegen Intelligent Design.

Not until the 60s did hard-line creationism come back to life, and mainly in the States. Why that should be isn’t clear to me at all. It has a political agenda in that most creationists are on the right, and wish to believe that there is a conspiracy by the left against them. If people of liberal persuasion believe in evolution then evolution must be wrong. But of course science, any science, isn’t like that; it doesn’t matter who believes in it, what matters is if it’s true or not.

meer Steve Jones op boeklog

PvdD

Was algemeen bekend dat mevrouw Thieme van de dierenpartij een recent bekeerde zevendedagadventiste is? Die de evolutietheorie ‘niet neutraal’ acht? Wat dan meestal verwijst naar onwetenschappelijk religeneuzel? Enfin [jpg].

The Least We Can Do is Wave at Each Other

This study suggests that the step of speech may have been built on mental attributes that were acquired millions of years ago when the ancestors of apes and men began to wave meaningfully at each other.

‘The Evolution of Language‘, in: The Economist

Evolution in a Test Tube

In the past century scientists have gathered a wealth of evidence about the power of natural selection. But much of that evidence has been indirect. Natural selection is a process that takes place over many generations, that may affect thousands or millions of individuals, and that may be shaped by many different conditions. To document it scientists have searched for historical fingerprints. They study fossils, for example, or compare the DNA of related species.

In the late 1980s a few scientists began experimenting with microbes, hoping to observe natural selection in something closer to real time.

Fast-Reproducing Microbes Provide a Window on Natural Selection

Hoe relikitsch iedereen dom houdt

Het is nieuws van het type ‘de paus is Katholiek’, maar Gerdien de Jong valt te prijzen omdat ze de Britse versies van David Attenborough’s werk nu eens heeft vergeleken met wat de reli-knutselaars bij de EO ervan overlaten.

Enfin, de evolutietheorie wordt hier al ook niet geëxamineerd in het voortgezet onderwijs, omdat zij die zich door God uitverkoren weten niet gekwetst mogen worden in hun wanen. En leerstof die niet geëxamineerd wordt, zal ook in de lessen niet aan bod komen.

Nu bestaan er geen christelijke kinderen, noch Joodse kinderen, of moslimkinderen. Maar ze hebben wel ouders die er alles aan doen om ze te indoctrineren. Erg is dat nog altijd iedereen daar de gevolgen van dragen moet.

Hoe relikitsch iedereen dom houdt | 2

Een ander vervolg, ditmaal over het nieuws dat de EO biologieprogramma’s aankoopt om te verkwezelen, zonder dat te melden.

evolutie.blog.com meldt dat David Attenborough het toch spijtig vindt dat zijn documentaries verknipt worden. Zie ook hier.

Morris

Eén van de problemen met de evolutieleer is dat daarmee lang niet alles verklaard kan worden. Zo bestaat al heel lang de vraag hoe homosexualiteit bij mensen evolutionair dan te duiden is.

Al geldt hierbij ook dat de meeste bestrijders van de evolutieleer zo homofoob zijn, dat ze niet kunnen zien hoe leuk het is om eens subtiel kritiek te leveren op iets waar zij tegen zijn.

Desmond Morris heeft opnieuw een boek uitgebracht met “Naakt” in de titel, waarin hij nu eens een poging doet homosexualiteit te verklaren. En, hoewel ik normaal weinig tegen heb op het populariseren van wetenschap, kan het toch te vaak echt niet wat hij schrijft.

Overwegingen | 0601

De laatste twee etappes van de Giro d’Italia vielen tegen — of althans, na vrijdag was er nog gerede hoop dat de klassementsrenners echt wilden strijden om de eerste plaats, maar bij die hoop bleef het;

Luc Sante schreef over de boekcollectie die zijn leven overnam:

Many books are screwy, a great many are dull, some are irredeemable, and there are way too many of them, probably, in the world. I hate all the fetishistic twaddle about books promoted by the chain stores and the book clubs, which make books seem as cozy and unthreatening as teacups, instead of the often disputatious and sometimes frightening things they are. I recognize that we now have many ways to convey, store, and reproduce the sorts of matter that formerly were monopolized by books. I like to think that I’m no bookworm, egghead, four-eyed paleface library rat. I often engage in activities that have no reference to the printed words. I realize that books are not the entire world, even if they sometimes seem to contain it. But I need the stupid things.

Steve Jones schrijft dat Darwin’s gevaarlijke idee over de evolutie misschien aan tafel ontstond:

He scarcely noticed the finches and lumped their corpses together into a jumbled mass. In fact, the local tortoises were more important. On the island of James he “lived entirely on tortoise meat . . . the young tortoises make excellent soup.” In those lumbering creatures, Darwin saw, without realizing it at the time, his first hint of evolution, for animals from James were subtly distinct from those on Indefatigable and Albemarle nearby. In a rare conjunction of taxonomy with gastronomy, he noted that the James specimens were “rounder, blacker, and had a better taste when cooked” — which at the time seemed little more than a curiosity but was in fact his introduction to the biology of change.

Steve Jones,en Darwin, op boeklog;

The Atlantic heeft zijn schrijversinterviews vrij online gezet, en ontsloten;

In het bloed
Steve Jones

Is er iets tegen om embryo’s te screenen op ernstige erfelijke ziekten? Behalve dan dat er misschien ethische bezwaren tegenin te brengen zijn, waaruit dan politiek gewin gehaald kan worden?

De cruciale vraag in deze lijkt mij of het evolutionair nut had dat de ziektes van Huntington en Duchenne, en die erfelijke vorm van borstkanker, hebben kunnen voortleven tot nu toe. Als mensen daar steeds zo abnormaal jong aan sterven, hoe komt het dan dat de betreffende genen nu nog altijd in omloop zijn?

Toelichting: in Afrika komt de ziekte sikkelcelanemie voor, die recessief overgeorven wordt. Heterozygote dragers van het gen worden niet ziek, maar hebben wel een natuurlijke afweer tegen malaria. Dat is een groot evolutionair voordeel. Al hebben de stakkers die het gen van beide ouders erven vervolgens wel enorme pech.

Of, met andere woorden, zijn er bezwaren aan te voeren tegen het verdwijnen van kwalijke genen uit de totale genenpool van de mensheid? Kan de mens er in het algemeen vatbaarder voor andere fatale ziekten door worden?

Het probleem bij al deze kwesties is helaas dat een zuivere discussie hierover onmogelijk zal zijn. Deels kleeft er een historische smet op, maar ook zijn er nog opvallend veel politici die op basis van inzichten uit de bronstijd zeker weten wat leven is, en wat niet. [En daarmee oordelen wat goed leven is].

Ergerlijk eigenlijk, dat zo wezenlijke problemen nooit bespreekbaar zullen worden hier, door het monopolie van wat christenpolitici op wat die als waarheid zien. Terwijl juist die hele vraag over wat aanleg is, en wat opvoeding, zulke grote maatschappelijke gevolgen heeft.

In Nederland is armoede ook opvallend vaak erfelijk, hoewel geen enkel gen daar een rol bij speelt.

boeklog 1012: Steve Jones, In the Blood

Overwegingen | 0622

Eén opmerking over die politieke wens om de gloeilamp af te schaffen. Die spaarlampen gaan bij mij veel minder lang mee dan opgegeven. Korter zelfs als de ouderwetse gloeilamp;
En kapotte spaarlampen kunnen niet in de vullisbak. Daar zit kwikdamp in, wat het daarmee chemisch afval maakt;

Het verhaal is bekend. Als Charles Darwin zijn evolutietheorie niet had geschreven, had een ander wel iets vergelijkbaars gepubliceerd;
En toch vond ik het artikel daarover in The Observer boeiend. Al was dat vooral door de ingekleurde foto, die Darwin haast tot tijdgenoot maakt;

The Blind Watchmaker
Richard Dawkins

[…] Bovendien is de evolutietheorie de laatste jaren opvallend vaak in het nieuws geweest. Meestal omdat een gristen, of een groep gristenen, het wereldbeeld van wat nomadische bronstijdvolkjes hoger acht dan de wereldwijde wetenschappelijke consensus van het moment, en de media vervolgens helaas menen daar aandacht aan te moeten besteden. […]

boeklog 1117

Overwegingen | 1008

Nagekomen mededeling van maandag:
Ik heb niet vreselijk veel met voetbal, maar winkelen in de buurtsuper wordt echt een heel stuk aangenamer, als iedereen er binnen vrolijk praat over hoe sportclub Heerenveen zondag de godenzonen van Ajax wegspeelde;
Toch blief ik nog steeds geen Heerenveen-zegels bij de boodschappen;
En evenmin lijkt me het wat overdreven gepromote Heerenveen-bier in blik erg smakelijk;

In tijden van crisis leert men zijn leiders kennen;
En het spijt me dat mijn wantrouwen jegens hen maar niet slinkt;
Doen ze een keer iets, getuigt het nog weer van veel te weinig visie;
Is zo’n Europese Economische Unie in het geheel niets waard omdat het blinde eigenbelang bij de lidstaten voor gaat;

Spijtig trouwens dat de media op het moment terugschrikken voor het gebruik van het woord ‘bankroet’;
Terwijl er toch duidelijk iets gebroken is [rota], en geen tafel [banca] overeind blijft als maar 8% van de poten van zichzelf is, en de rest telkens geleend moet worden;

En ja, taal is in deze zaken heel belangrijk. Cruciaal:

The fact that the language being used to respond to the financial crisis emphasizes fear is a second reason to question how much America will change. FDR was a president who somehow managed to instill hope in dreadful times. These days, our leaders instill dread in relatively good times. Many have already noticed how the financial crisis is being “sold” with the same techniques as the war in Iraq. The consequences are also likely to be similar: cynicism toward politics, constant lying and manipulation, scare-tactics that appeal to emotions rather than facts on the ground.

Alan Wolfe

Ondertussen meldt Steve Jones dat het met de evolutie van de mens wel zo’n beetje afgelopen is;
Beter dan nu wordt het niet meer;

Help.

Overwegingen | 1114

Zweefblad Quest liet een enquête houden naar hoe gelovig de gemiddelde Nederlander is;
Het gaat te ver dit onderzoek een soort collectieve intelligentietest te noemen, maar daar leek het wel op;
Niet dat het iemand zou mogen verbazen hoe gelovig de meeste Nederlanders zichzelf zullen noemen. De meeste mensen zijn al niet nieuwsgierig naar de verklaring voor heel alledaagse verschijnselen in de wereld om hen heen; laat staan dat er interesse is voor de soms zo ingewikkelde uitleg van nog veel abstractere zaken;
En al helemaal onmogelijk is het gegeven dat wetenschappers met theorieën werken, en niet met waarheid;

Een opvallende uitkomst uit de Quest-test is dat 41% van de Nederlanders de evolutietheorie zou afwijzen;
Nu is het helaas speculeren wat de vraagstelling was, in dit geval. Want, met enquêtes is nu eenmaal alles te bewijzen door de vragen gericht te stellen. Helemaal door een opbouwende reeks vragen te verzinnen, en de inleidende vragen vervolgens weg te laten in de eindrapportage;
Ik kan vermoedelijk wel een enquête verzinnen waarin 41% van de Nederlanders de zwaartekracht afwijst;

Alles gaat er maar vervelend van hangen, ja, op den duur;

Nu raakt zo’n Quest-enquête wel aan verschillende thema’s op mijn weblogs. Mijn opmerkingen op boeklog telkens dat al die strijders tegen het georganiseerde religie te weinig oog hebben voor de puur psychologische behoefte bij zovelen aan geloof;
Of anders wel de natuurlijke neiging van mensen om in verhalen te denken;
Of de vraag: wat moeten ze dan leren, op school?

En dan is er nog de pure weerstand die ik oproep door zoiets onnozels als een boeklog bij te houden, omdat sommigen dat alleen al interpreteren als opschepperij;
Maar nee, boeklog en eamelje.net illustreren hopelijk dat ik zo nieuwsgierig als mogelijk probeer te blijven;
Wat nog een strijd is, omdat ik niet denk in een maatschappij te leven die heel veel prijs stelt op onbevangenheid, of mensen die maar door blijven vragen naar het waarom — dat werd me op school al vroeg ingepeperd;

Tegen de verspreiding van het christen-fundamentalistisch gedachtegoed door de media

Het komende jaar is al benoemd tot het jaar voor van alles. En vooral de keuze om te vieren dat Charles Darwin in 1809 geboren werd, zorgt nu reeds voor rumoer. Dat is op zich aardig, omdat er voor mij als wetenschapshistoricus geen aandacht genoeg kan gaan naar de wetenschapsgeschiedenis. Alleen gaat aandacht in Nederland altijd gepaard met een tenenkrommende mediadomheid.

Zo is hier wel vaker geconstateerd dat mediaredacties er een handje van discussies te organiseren die helemaal geen discussie zijn, doordat zij iemand met een absoluut en onwrikbaar minderheidsstandpunt paren aan een ander die de absolute wereldwijde wetenschappelijke consensus moet verdedigen. Alsof hun beider posities ook maar een moment gelijkwaardig zouden zijn. Helaas was Midas Dekkers afgelopen donderdag de oetlul die wel even namens de gehele biologie in discussie wilde treden met de gristenfundi die Noach’s Ark heeft nagebouwd.

Maar hoe moet er dan omgegaan worden met het offensief dat het Darwin-jaar ongetwijfeld zal veroorzaken aan tegengeluiden? Als de media straks de verspreiding van het christen-fundamentalistische gedachtegoed gaan bevorderen, door de vertegenwoordigers daarvan overdreven aandacht, en dus status, te schenken?

Alle geloof is bijgeloof. En goed, onze drang om genoegen te nemen met bijgeloof kan evolutionair verklaard worden. Onze hardware is zo. De mens kon nu eenmaal overleven door alle indrukken van buiten meteen te wegen, zo goed mogelijk van een verklaring te voorzien; en daar naar te handelen.

In het radioprogramma OBA Live van 21 november hadden de wetenschapsfilosofen Herman de Regt en Hans Dooremalen een aardig gesprek over dit soort mechanismen. Quote [1:32 minuut]:

Nu was er afgelopen week rumoer om de organisatie Creatie.info, die om geld bedelt om komend jaar huis-aan-huis een folder te verspreiden waarin de evolutietheorie onderuit wordt gehaald. Deze folder staat al online, en ik was eventjes van plan hier punt voor punt na te lopen waarin die leugenachtig, eenzijdig, of domweg fout is.

Maar door dit te doen maak ik dezelfde fout als al de mediaredacties. Door het onbenul van Creatie.info aan te tonen, maak ik de organisatie veel te belangrijk. En tegelijk mag de stuitende arrogantie van deze mensen, om enkele geopenbaarde inzichten van wat bronstijdnomaden te plaatsen boven alle consensus in de wetenschap, ook niet ongestraft blijven.

Het Darwin-jaar komt met dus al meteen met duivelse dilemma’s.

Overwegingen | 0206

‘Hiep hiep hoera’ betekent: komop, laten we wat Joden vermoorden;
Volgens 19e-eeuwse Duitsers, en de American Heritage Dictionary;
Maar haalden wij ‘hoera’ niet uit het Engels? Door die zeeoorlogen? Bleddy hurrah?

Sprekend over de 19e eeuw, lang geleden schreef ik een afstudeerscriptie geschiedenis over een uitgever die graag een populair-wetenschappelijke reeks boeken wilde uitgeven over de natuur;
Ter meerdere glorie van God;
Natuurstudie was namelijk nuttig. Het boek der natuur was de tweede openbaring Gods, en door studie daarvan werd Zijn grootheid benadrukt;

Probleem was alleen dat ene Charles Darwin net een werk had geschreven over de ontwikkeling van het leven, waaruit bleek dat God niet per se nodig was als verklaring voor wat gebeurde;
En mede daarom kregen verschillende auteurs van die populair-wetenschappelijke boekenreeks in Nederland fikse ruzie met elkaar, en met de uitgever;
Waar nu net de lol in zat voor mijn scriptie;

Enfin, wat opvalt aan de tournure van EO’s Andries Knevel, of de even vreselijke Cees Dekker, om Genesis 1 voortaan niet meer letterlijk te nemen, is dat zij precies dezelfde argumenten gebruiken als zo veel gelovigen rond 1850 al hadden uitgevonden;
Zes dagen voor God zijn niet hetzelfde als zes aardse dagen voor ons, en die onzin;
Knevel en Dekker zijn geestelijk dus inmiddels in 1850 aangeland;

Opmerkelijk aan de weerstand tegen evolutie als verklaring is trouwens niet dat mensen de theorie verwerpen, maar dat alle weerstand al volkomen weg was begin twintigste eeuw;
Ook in de kerken;
En dat het idee hoe God de enige verklaring is, zich vervolgens weer verspreid heeft, vanuit fundamentalistische enclaves in de VS;

Overwegingen | 0210

Kindjes ondervoed omdat hun ouders denken gezond bezig te zijn;
Oftewel: de gezondheidsmafia maakt slachtoffers door alleen in versimpelde termen over voedsel te praten [zie gisteren];

Geen idee waarom een initiatief als het weblog de Dagelijkse Standaard overal aandacht moet trekken;
Een aantal zich ‘rechts’ noemende heren claimt daarop een geluid te laten horen dat reguliere media in Nederland niet brengen;
Maar wat stellen zij daar tegenover?
Wat voorspelbare en oppervlakkige opinies;

Opinies zijn oninteressant, heren van de Dagelijkse Standaard. Dodelijk oninteressant;
Opinies zijn niets meer dan een illustratie van dodelijke gemakzucht;
Opinies zoals u die geeft, brengen niets meer dan het holle gebral van het overspannen eigen gelijk;
Pas als u feiten onthult die niemand anders kent, pas als u achtergronden biedt bij actuele ontwikkelingen die deze in een heel nieuw licht plaatsen, pas dan, en niet eerder, bent u een noodzakelijke en hoogst gewenste aanvulling op het medialandschap in Nederland;

Wedden dat u dat werk er niet voor over zult hebben?

Ondertussen begint het Darwin-jaar nu al genoeg informatie op te leveren om elke week een pagina te vullen met alleen maar verwijzingen;
Dit artikel was aardig: gedachten van hedendaagse biologen over de leemten in de evolutietheorie;

Het wordt misschien ook weer eens tijd de aardigste links te publiceren die de laatste dagen nog weer zijn gewijd aan John Updike;

Een in al zijn simplisme fascinerende theorette over waarom de regering Bush deed zoals die deed;
Een dochter van Cheney had voor haar eindscriptie ontdekt dat een president vrijwel alles mag – mits er een oorlog gevoerd wordt;

Darwin-dag

Darwin-dag was gisteren, om te herdenken dat Charles Darwin 200 jaar geleden werd geboren. Ik heb daar toen nauwelijks aandacht aan besteed, in de hoop dat er nog vele nieuwe rijkdommen online zouden worden gezet. Maar dit viel wat tegen. Desalniettemin:

nederlands
het Volkskrant-dossier over Darwin
het Trouw-dossier over Darwin

Darwin actueel
Eén op de drie studenten in Wageningen — nochtans een universiteit waar het biologische leven bestudeerd wordt — is niet overtuigd van evolutie [waarom staat het themanummer van het universiteitsblad trouwens niet online?];
Eén op de vier Amerikanen gelooft in de evolutietheorie, een ander kwart weet zeker dat God een hand in alles had;

alle werken van Darwin online
The Complete Work of Charles Darwin Online

Darwin’s betekenis besproken
BBC 4 Radioprogramma ‘In Our Time’ wijdde er een vierdelige serie aan;
Richard Dawkins over de gemene tactieken van de Darwin-ontkenners;
The Monthly Review over wat Darwin tegen ‘Intelligent Design’ had te zeggen;
Pravda vindt Darwin niets vergeleken met de bescheiden monnik Mendel;

de gids tegen Darwin, die gristenfundamentalisten eerdaags bij u thuis bezorgen
Evolutie of Schepping? Wat geloof jij?

Darwin op boeklog
Telkens behandeld door Steve Jones;

Darwin eerder op eamelje.net
Beginnend in 2002

Parasitaire fenomenen | 0429

Nu de WHO het aantal doden aan de Mexicaanse varkensgriep drastisch naar beneden heeft bijgesteld — het zijn er ‘slechts’ zeven — bij mij meteen de onbeantwoordbare vraag hoeveel extra doden het nu massaal genuttigde geneesmiddel Tamiflu veroorzaakt;
Er zijn bijwerkingen;
Omdat er altijd bijwerkingen zijn;

Een media zonder hype, is als een hype zonder media;

Maar welk fenomeen parasiteert er nu op welk?

Merkwaardig jubileum, dankzij de dwang van het ronde getal:
Vandaag heeft de beveiliging achter mijn boeklog het duizendste spam-commentaar afgevangen;
Gelukkig is dat filter zo goed dat ik de ongewenste reclame doorgaans niet eens zie;

eamelje.net is in de loop der jaren tienduizenden keren, zo niet honderdduizenden keren, bestookt met spam — wat me vooral erg dankbaar maakt voor de huidige mogelijkheden tot beveiliging;

Ondertussen heeft mijn e-mail al een week minstens twee uur vertraging;
Nu moet die ook via Los Angeles, maar dat kost normaal niet meer dan een paar tellen;
Zit de FBI zeker weer mee te lezen;
Een slechte grap, ik geef het toe, maar wat moet je anders?

Steve Jones, de geneticus, schrijft interessante boeken. En toch heb ik moeite met zijn artikel over dat de evolutie van de mens op dit moment afgelopen zou zijn;
Niet eens door wat twee andere wetenschappers betogen in The 10.000 Year Explosion;
Maar gewoon, om zaken als de Mexicaanse varkensgriep. Want, stel dat het werkelijk tot een pandemie was gekomen, en miljoenen hadden daarbij het loodje gelegd. Dan kan het toch zo zijn dat overleefden beschermd zijn door een genetische toevalligheid?

Zoals ook degenen die de pest overleefden in de Middeleeuwen vaak een specifiek gen gemeen hadden;
Dat is dan toch evolutie in een pure vorm?

Jones gelooft misschien niet in pandemieën;
Wat wellicht erg verstandig is, van hem;

Hoera, we hebben er weer éen

Wat maakte ons tot mens? In dit Darwin-jaar is die evolutie al verklaard vanuit eten koken, onze vaardigheid tot hardlopen natuurlijk, en nu omdat wij verhalen vertellen.

Ach.

Quote of the Day | 0624

If consciousness, that strange bundle of reason, memory, language and the emotions, is not a product of evolution, then how did we acquire it? But if it is a product of evolution, the question is the same: how did we acquire it, and how did we then become conscious that we had acquired it? This is the sort of question that could worry you to death. This last evolutionary invention is another terminally perplexing topic. Death pays, so handsomely that some bacteria actually choose suicide. Death may seem a cruel cosmic joke, says Lane, but ageing is mirthless.

Tim Radford,‘Ten steps to life as we know it’

The Language of the Genes
Steve Jones

[…] Ieder mens zou op zijn minst de kern moeten begrijpen van wat Jones in dit boek aanvoert, over genen, en over hun blijvende noodzaak tot evolutie. Want dat is waarschijnlijk de belangrijkste kennis die het oplevert. Hoe fnuikend het uiteindelijk voor een soort of plant is als er geen vreemde genen meer mixen, door sex, maar alles steeds met hetzelfde beperkte genmateriaal moet gebeuren. […]

boeklog 14 ix 2009

A Devil’s Chaplain
Richard Dawkins

Ik lees weleens een boek, maar zelden een boek dat pas verschenen is. Daardoor kan ik dus nooit ergens over mee praten. En dat bevalt me wel. Behalve vorige week dan. Toen ik in een discussie verzeilde over de nieuwste van Richard Dawkins. The Greatest Show on Earth.

Mijn gesprekspartners waren nogal enthousiast over éen metafoor van Dawkins, omdat deze in het boek de domheid van de aanhangers van het ‘intelligent design’ vergelijkt met die van Holocaust-ontkenners. En ik deelde dat enthousiasme niet erg, zelfs al is de evolutietheorie niet af te doen als zo maar een mening.

Nu wordt The Greatest Show on Earth me op het moment al aangeboden voor nog maar € 9, dus aanschaf zal nog weleens volgen. Maar dat Dawkins die Holocaust-metafoor gebruikt, was me bekend zonder het boek te hoeven lezen. Hij deed dit al vele jaren eerder. En hij is er niet eens origineel mee. Ook advocaten van de ACLU en andere burgerrechtenorganisaties in de VS hebben deze vergelijking regelmatig getrokken in zaken die voor de rechter kwamen daar. Dit maakt het meteen begrijpelijker dat dergelijk grof geschut wordt ingezet, gezien de betekenis die alle openbaringen uit de Bijbel nog altijd hebben in het land.

Maar zoals ik al eerder schreef, helaas maakt die attentie voor de Amerikaanse markt, dat Dawkins wat makkelijk naar de roeptoeter grijpt, en drammerig wordt. Daardoor is hij vaak niet zo heel erg leesbaar meer. Terwijl ik hem toch al sinds de jaren tachtig volg, en veel verschuldigd ben.

Eens per jaar een boek van hem lezen, is inmiddels meer dan genoeg. En dan hoeft dat niet eens zijn nieuwste te zijn, gezien de vele overlappingen in Dawkin’s oeuvre, en de grote aandacht voor diens activiteiten in de massamedia. Ik las ditmaal A Devil’s Chaplain, en had daar om verschillende redenen wat gemengde gevoelens bij.

boeklog 24 ix 2009

Quote of the Day | 0519

“Many biologists, including sociobiologists, argue that morality is a biologically determined trait,” Ayala told PhysOrg.com. “Most philosophers and theologians see morality as a product of cultural evolution and/or religious faith. I distinguish between the ‘capacity for ethics,’ which is biologically determined as a result of biological evolution; and the ‘moral codes’ or ethical norms, which are largely outcomes of cultural evolution, including religious beliefs.”

Francisco Ayala, as quoted by PhysOrg.com

Overwegingen | 1106

Door alle soesa om de dode Mulisch, ben ik deze week juist Hermans gaan lezen;
Wat dan weer kwam door dat beroemde dubbelgesprek uit 1969;

Mulisch zei daar later over dat Hermans per se wilde winnen;

Die opmerking is nog een graad dommer dan wat hij zoal in dat dubbelgesprek zei;
Omdat hieruit bleek dat hij fundamenteel niet snapte waar Hermans zijn waarheden op trachtte te baseren, anders dan hijzelf;
Zelfs ruim nadat hij daar op was gewezen;

Frans de Waal oogstte kritiek op zijn hier eerder gelinkte beschouwing over evolutie en moraal, en biedt een repliek;

Ik moet nog eens iets uitvinden om discussies die op boeklog lopen automatisch aan te vullen met het materiaal dat ik hier publiceer;
Al was het maar voor mijn eigen dossiervorming;

Een oplossing, die WordPress biedt sinds versie 3.0, is om beide sites vanuit éen backoffice te beheren;
Maar is er daarmee ook een derde site mee te maken, die alleen ik kan inzien?

Quote of the Day | 1204

When underwater, the animals pushed water past their gills while simultaneously pushing the glottis down. We descendants of these animals were left with vestiges of their history, including the hiccup. In hiccupping, we use ancient muscles to quickly close the glottis while sucking in (albeit air, not water). Hiccups no longer serve a function, but they persist without causing us harm—aside from frustration and occasional embarrassment.

Rob Dunn. ‘The Top Ten Daily Consequences of Having Evolved’

Koken
Richard Wrangham

[…] De mens is de aap met de kleine mond, schrijft Wrangham. En dit is voor hem het voornaamste bewijs dat wij al heel lang koken. We zijn er evolutionair op aangepast eenvoudig verwerkbaar voedsel te eten. […]
 
 

boeklog 22 xii 2010

Quote of the Day | 0126

The biggest problem with 3D, though, is the “convergence/focus” issue. A couple of the other issues — darkness and “smallness” — are at least theoretically solvable. But the deeper problem is that the audience must focus their eyes at the plane of the screen — say it is 80 feet away. This is constant no matter what.

But their eyes must converge at perhaps 10 feet away, then 60 feet, then 120 feet, and so on, depending on what the illusion is. So 3D films require us to focus at one distance and converge at another. And 600 million years of evolution has never presented this problem before.

Walter Murch, quoted by Roger Ebert in:
Why 3D doesn’t work and never will. Case closed.

Quote of the Day | 0310

The earliest human ancestors probably had sensory whiskers, penile spines and small brains, Kingsley said. Evolutionary events to remove the whiskers and spines and enlarge the brain probably took place after humans and chimpanzees split apart as separate species (Some 5 million to 7 million years ago), but before Neanderthals and humans diverged (about 600,000 years ago)

Elizabeth Landau, ‘How the human penis lost its spines’

Quote of the Day | 0425

the bacteria that inhabit our intestines, have a significant impact on brain development and subsequent adult behavior.

Robert Martone, ‘The Neuroscience of the Gut’

Quote of the Day | 0616

Although new fossil and archaeological evidence continues to mount, the driving force in understanding human evolution today, as Chris Stringer emphasises, is genomic. It is now possible to compare the genomes of Neanderthals with modern humans and with chimpanzees. This work will go on for many years – the genome consists of 3bn letters, any one of which might mutate – but already dramatic results are emerging.

Peter Forbes, ‘The Origin of Our Species by Chris Stinger’

Quote of the Day | 0627

many of the most creative people in a range of fields are introverts who are comfortable working in solitary conditions in which they can focus attention inward. Steve Wozniak, the engineer who founded Apple with Steve Jobs, is a prime example: Mr. Wozniak describes his creative process as an exercise in solitude. “Most inventors and engineers I’ve met are like me,” he writes in “iWoz,” his autobiography. “They’re shy and they live in their heads. They’re almost like artists. In fact, the very best of them are artists. And artists work best alone … Not on a committee. Not on a team.”

Susan Cain, ‘Is Shyness an Evolutionary Tactic?’