Kaplan ~ Leon de Winter

► door: A.IJ. van den Berg

Ik moet onder de indruk geweest zijn van deze roman, anders had ik de pocket niet gekocht toen. Maar nu lukt het me niet heel goed meer in te voelen waarom dan toch. Kaplan is het boek van een schmierende schrijver, die ineens alle conventies los wil laten die hem in zijn eerdere werk nog zo ten dienste stonden. Het verhaal schiet alle kanten op. Figuren worden even opgevoerd, en net zo makkelijk een pagina verder weer afgedankt.

Er vallen namelijk nogal wat doden in dit boek. Zo veel doden zelfs, dat het belachelijk wordt.

Tuurlijk, een fictieschrijver probeert de emoties van zijn lezers te manipuleren, dat is zijn goed recht. Maar te vaak wordt daarbij naar loodzware middelen gegrepen. Ik ben als lezer inmiddels op het punt beland dat voor mij iedere dode in een boek een zwaktebod is.

Dood, of de Tweede Wereldoorlog, danwel elk ander groot leed wordt mij te vaak ingezet om wat in een roman verteld wordt belangrijk te maken. Zonder dat het daarmee belangrijk is. Daardoor knapt er tegenwoordig iets bij mij tijdens het lezen. Is er direct geen ‘uitstel van het ongeloof’ meer, en realiseer ik me hoe zeer de auteur leuk wat verhaaltjes bij elkaar heeft verzonnen.

Leon de Winter heeft voor Kaplan heel wat bij elkaar zitten te verzinnen, onder meer over het leven van een 38-jarige Joodse schrijver met een zeker succes. Alleen gaat het meeste daarvan bij mij nauwelijks opgemerkt voorbij, omdat De Winter heeft nagelaten zo in zijn personages te investeren dat ze mensen voor mij werden.

Het lijkt me eerder een grabbelton aan dramatische verwikkelingen dan een roman dit boek. Een verzameling overspannen plotjes met enorme emoties die als hard schetterende fanfare na fanfare de lezer uiteindelijk met ongevoeligheid slaan.

Dat de schrijver in het boek een alwetende verteller inzet, ergerde mij ook al niet weinig.

Enfin, het is dat ik snel kan lezen, anders had ik me nog over de tijdverspilling beklaagd ook.

Leon de Winter, Kaplan
464 pagina’s
Uitgeverij De Bezige Bij 1989, eerste druk 1986


[x]


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden