What’s Welsh for Zen ~ Victor Bockris & John Cale
Er schuilt enig gevaar in om een kunstenaar te horen over zijn werk; bijvoorbeeld om een uitleg te krijgen van wat hij er oorspronkelijk mee bedoeld had. Al is het misschien nog erger om critici over zulke bedoelingen te horen orakelen. Maar een werk kan voor mij ook een betekenis krijgen buiten wat de maker of makers er mee wilde, of de uitleggers er in zien.
Toch geloof ik niet dat ik geliefde boeken heb die uit de gratie raakten door een mediaoptreden van de auteur. Omgekeerd heeft het optreden van sommige lieden wel gemaakt dat zij door mij nog onmogelijk serieus te nemen zijn als schrijver — [ik noem slechts een H. Mulisch, of een J. Zwagerman.]
Muzikanten is het wel gelukt om liedjes voor mij te verpesten, door er meer over te vertellen; bijvoorbeeld over wat zij er mee bedoeld hadden. Dus was het met enige schroom dat ik deze autobiografie las van John Cale. Dit is de man die noch ‘Cocain’ schreef, of het nummer ‘After Midnight’. Dit is de Cale van de Velvet Underground, vroeger. Onder meer. Zoals van een reeks albums eind jaren tachtig begin jaren negentig die lang tot mijn favoriete muziek behoorden.
Al gaan er regelmatig vele maanden voorbij dat ik daar niets van afspeel.
Deze autobiografie bevat gelukkig geen enkele zweverigheid, of ander pretentieus gedoe. Hoogstens is het design opvallend te noemen. De bladspiegel is op geen pagina dezelfde, door de excessieve vormgeving, en de talloze foto’s. En het boek meet ook liefst 29,6 bij 20,8 centimeter.
John Cale vertelt in What’s Welsh for Zen gewoon het leven van John Cale tot 1997. Van hoe hij uit een mijnwerkersdorpje in Wales al jong in New York terecht kwam. Van hoe hij Lou Reed leerde kennen, maar nog zo veel meer bekende musici daarvoor. Met welke vrouwen hij iets had, en hoe dit altijd misging.
Tussendoor is er aandacht voor zijn muziek, maar ook weer niet overmatig. Er wordt vooral duidelijk hoe veel moeite het Cale kostte om rond te komen; maar zo is die industrie blijkbaar opgezet. Dat ik hem vrij vaak heb zien optreden, komt ook gewoon omdat optreden tenminste geld binnenbracht.
Opvallend aan deze autobiografie is ook dat anderen zo af en toe hun visie geven op Cale, of de situatie waarin hij verkeerde.
En dan besluit het boek als de opnamen beginnen van een BBC-documentaire, waarvoor John Cale terugreisde naar Wales; om in zijn geboortedorp op het kerkorgel te spelen. De documentaire die uiteindelijk de directe aanleiding was om dit boek te kopen — tegenwoordig is het ook aardig duurder — maar waarvan de herinnering me tegelijk al die tijd weerhield om het te lezen.
Beeld, zelfs half onthouden, is soms krachtiger dan woord.
Net als muziek. Trouwens. Als het woord de muziek niet besmet heeft.
RSS feeds