Reis door niemandsland ~ Sven Lindqvist
Reisboek en geschiedeniswerk ineen, dat is wat Een reis door niemandsland te bieden heeft. De Zweedse auteur Sven Lindqvist ging naar Australië. Reed daar rond in het midden en de westelijke helft van dat continent. En koppelde wat er te zien was aan wat hij te weten kon komen over het recente lokale verleden.
Daarbij gaat het dan steeds om hoe de blanke nieuwkomers in Australië de oorspronkelijke bevolking genegeerd hebben, zo niet gekleineerd. Of uitgemoord, niet te vergeten.
‘Niemandsland’ is dan ook de term de vanouds gebruikt wordt door kaartenmakers voor de gebieden waar hun opdrachtgevers nog niet aanwezig zijn. Zelfs al woonden daar al andere mensen.
Nadeel van deze onderwerpkeuze is wel dat de kern daarvan bekend mag worden geacht. Verrassend wordt dan enkel nog hoe minderwaardig de Aboriginals behandeld zijn, en tot hoe recent die praktijk nog normaal was. En dan blijkt bijvoorbeeld dat zelfs excuses voor wat er allemaal misdaan is politiek nog steeds gevoelig liggen.
Lindqvist’s rondreis voegde op zich weinig toe aan dat grote verhaal. Hoogstens bood de tocht de auteur een vanzelfsprekend raamwerk om over die geschiedenis te kunnen vertellen. Iets verderop was dan ook weer wat gebeurt, dat even schofterig genoemd kon worden.
Ik houd dan ook betrekkelijk weinig over van dit boek. Op éen verhaal na, over de Arrente-stam. Die hebben eind negentiende eeuw geprobeerd de antropologen Gillen en Spencer uit te leggen hoe zij leefden, en wat daarin belangrijk was.
Het boek dat hierover verscheen, The Native Tribes of Central Australia, was een sensatie indertijd. En Linqvist verbindt hieraan de conclusie dat nu eens niet alleen de antropologen profiteerden van hun studie-onderwerp. Maar dat omgekeerd de Arrente-mannen hen gebruikten om uit de obscuriteit te treden. En zo konden voorkomen dat ze naamloos zouden verdwenen.
RSS feeds