Month in the Country ~ J.L. Carr
Een korte roman is A Month in the Country van J.L. Carr. Alleen pakt het boek terloops enkele heel grote thema’s aan. Zonder dat de tekst daar al te rechtstreeks over gaat.
En daarmee laat dit boek zien dat het wel degelijk mogelijk is om in fictie de perfectie te benaderen. In een roman dan zelfs nog.
Carr houdt namelijk alles zo goed op toon. Wat kan omdat hij zijn lezers voor intelligent genoeg houdt om niet alles te hoeven uitspreken aan hen.
Nu kende ik deze toon al wat van de latere verfilming. A Month in the Country bracht als film ooit een prettige afsluiting van de avond. Ik vond wat ik gezien had wonderbaarlijk mooi. Terwijl er toch amper iets gebeurd was in beeld.
A Month in the Country biedt het verhaal van een jonge man die in 1920, dus relatief kort na de Eerste Wereldoorlog, in een Noord-Engels plattelandskerkje een fresco onder de witkalk vandaan moest peuteren.
Fresco’s in kerkjes tonen doorgaans een lijdende Jezus. En dit exemplaar uit de 14e eeuw torste wel heel zichtbaar alle wereldleed.
En dan staat dat wegkrabben van alle plamuur waarschijnlijk ook voor wat de hoofdpersoon nodig heeft, na wat hij voor de mensheid heeft doorstaan. De man verkalkte door de oorlog — zijn kruisgang heette Passchendaele — al heeft hij er ook zichtbaar een zenuwtic aan over gehouden in zijn gezicht. En nu moest hij zien dat belemmerende pantser kwijt te raken.
Daarbij zou bijvoorbeeld liefde een medicijn kunnen zijn. Maar zijn vrouw verliet hem nu net.
De roman geeft dan een paar weken van een hete augustus in dat leven van deze man. In een schijnbaar vijandige omgeving, het platteland, die vervolgens veel vriendelijker blijkt te zijn dan ooit gedacht.
Er dienen zich zelfs momenten aan waarop de jonge man beslissen moest om buitenstaander te zijn, en zo meteen weer weg te trekken, of om te blijven.
Is er ook nog een mede-veteraan van buiten in het dorp, die zo zijn eigen redenen heeft om de oorlog te willen vergeten. Een archeoloog, die de laatste wens van een oude dame moest uitvoeren om een dode voorouder te vinden die niet in gewijde grond mocht worden begraven.
En dan is het een oude toneelwet dat je in een stuk beter twee gekken kunt hebben dan éen, want dan kunnen ze met elkaar praten, en commentaar hebben op alles om hen heen. Alleen zou dat nooit een wet zijn geworden als dit procédé niet ook zo vreselijk effectief was geweest.
Enfin, op deze manier analyseren hoe de schrijver bereikte wat hij heeft bereikt met zijn roman, zegt nog zo weinig. Een kookboek biedt ook niet automatisch de handleiding tot het perfecte maal.
Aan verhaal is er alleen niet zo gek veel in A Month in the Country, en toch wil ik proberen te grijpen wat er dan was dat er heel even was.
* de o zo roezige verfilming van A Month in the Country is gemakkelijk te vinden online. Ongetwijfeld zonder toestemming van de makers.
RSS feeds