West With the Night ~ Beryl Markham

Soms is het nodig om wat om een boek heen te lezen, voor de waarde begrijpelijk wordt. Zoals ditmaal, bij deze verzameling aan levensschetsen.

De autobiografie die Beryl Markham [1902 — 1986] schreef over haar leven tot en met 1936 deed bij de oorspronkelijke uitgave ook niet zo veel. Al waren er toen al wel bewonderaars, zoals Ernest Hemingway, die vonden dat de schrijfster een jaloersmakend goed boek had geschreven.

Er komen dan ook enkele grote witte jagers voor in de verhalen.

Pas een heruitgave begin jaren tachtig zou dit boek nog eens tot een bestseller maken. Waardoor Beryl Markham, die op dit moment nog leefde, in armoede, in Kenia, ook nog wat geld te besteden kreeg tijdens haar laatste jaren.

Alleen maakt zelfs een summier levensportret als dat op Wikipedia duidelijk dat er wel heel veel niet staat in West With the Night. Dit boek gaat dan nog wel over enkele vriendschappen, alleen nooit over meer dan dat, dus niet over haar relaties, laat staan de sex daarin. Terwijl Beryl Markham toch even iets had met een zoon van de Britse koning; waar ze stiekem nog wat jaargeldjes aan overhield. Afkoopsommen van de toenmalige Queen Mary.

Al vond ik het bij het lezen nog vreemder dat er verder geen enkele vrouw voorkomt in dit boek. Opvallend aan deze autobiografie, met grote stukken over hoe het was om op te groeien in een Britse kolonie in Afrika, is alleen al dat haar moeder geen enkele maal actief voorkomt in het verhaal.

Evenmin is er aandacht voor die andere schrijver in Kenia, Karen Blixen; terwijl beiden toch bevriend zijn geweest. Blixen’s echtgenoot voor een paar jaar, de syfilitische Bror von Blixen-Finecke, daarentegen heeft wel een halve hoofdrol in het boek. Als grote witte jager vanzelfsprekend. En ook omdat hij met haar meevloog op haar uitgebreid beschreven eerste reis naar Europa, die nog een heel gedoe was door alle bureaucratische belemmeringen die de fascistische Italianen opwierpen in Libië.

Anderzijds. Die recordvlucht van haar in 1936, waardoor haar naam in de encyclopedie belandde, toen ze als eerste solo de Atlantische Oceaan vanuit Engeland van oost naar west overvloog, tegen de heersende windstromen in, neemt dan weer amper éen hoofdstukje in beslag aan het slot van het boek. Anderen hadden alleen daar al een heel groot nummer van gemaakt.

Dus wat bood West With the Night me uiteindelijk? Ik vermoed vooral sfeer. Anekdotes allereerst over hoe het was om op te groeien in landelijk Afrika, als dochter van een man die racepaarden trainde en fokte. Zodat zij zelf als zeventien-, achttien-jarige al een zelfstandig trainer kon worden.

Het hoofdstuk waarin ze beschrijft hoe ze als kind nog eens besprongen werd door een leeuw schijnt los nog te zijn bewerkt tot kinderboek.

En, dat vliegen is van centrale betekenis in het boek. Wat misschien ook het interessantst werd om het tijdsbeeld. In een land zonder infrastructuur zijn vliegtuigen nogal belangrijk om ergens snel te kunnen komen; mits er op de grond dan even een landingsstrip wordt vrijgehakt. En weliswaar waren de toestellen inmiddels goed genoeg om niet meer spontaan uit de lucht te vallen, perfect was nog niets. Daarentegen was de vrijheid totaal.

Zelfs bij die recordvlucht in 1936 moest Beryl Markham nog met de hand een benzinetank afsluiten als deze leeg gevlogen was, om daarop pas een andere tank te kunnen inschakelen. En ja, de motor kon daardoor weleens een halve minuut uitvallen. Waarbij het in het eenmotorige toestel dat zij vloog nogal een verschil maakt of die motor vervolgens weer zou aanslaan of niet.

Beryl Markham, West With the Night
294 pagina’s
Martino Publishing 2010, oorspronkelijk 1942

[x]opgenomen in het dossier: mooie kaften