dit is het dossier:

Stuart Sutherland

© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

 

mei201124

  0

autobiografisch
books in english
psychologie


Breakdown ~ Stuart Sutherland

Misschien is het niet helemaal eerlijk om een boek uit 1976 te lezen, over de stand van zaken in de geestelijke gezondheidszorg. Breakdown werd nadien ook meermaals herzien. Waarvoor de uitvinding van geneesmiddelen als Prozac dan weer verantwoordelijk was, omdat die zulke nuttige effecten leken te hebben, bij zware depressies tenminste. Terwijl Sutherland het in 1976 nog geen moment had over pillen als geneesmiddel bij geestelijk lijden.

En toch.

Breakdown wil twee dingen doen; waarbij beide boekdelen een commentaar op elkaar leveren.

Stuart Sutherland besteedde de eerste tachtig pagina’s aan het beschrijven van zijn eigen depressie. Wat om meerdere redenen interessant is. Sutherland [1927 – 1998] was een gerenommeerd psycholoog, wat hem een iets groter inzicht dan gemiddeld geeft in wat normaal gedrag is. Ten tweede was hij niets ontziend eerlijk over zijn crises, de opnames in een psychiatrisch ziekenhuis, en de kwaliteit van de hulp die hij ontving. Bovendien kon hij schrijven.

Zijn behandeling begon alleen wel met uren psychotherapie door een Freudiaan. Dat sloeg niet zo aan.

Toch wijdde Sutherland vervolgens nog drie hoofdstukken vol eerbied over Freud in het tweede boekgedeelte over de medische stand van zaken in de strijd tegen gekten dan. Hij begint dat boekdeel daar zelfs mee. Want Freud, die godheid, had toch maar mooi gesignaleerd dat er van alles in ons gebeurt waar we ons niet van bewust zijn.

Nu goed, helemaal genezen was hij nog niet op het moment van schrijven — als genezing van depressie ooit al mogelijk is.

Dus was het waarschijnlijk de juiste keuze voor mij om de versie van Breakdown uit de jaren zeventig te lezen. Want, misschien dat de behandelmethoden voor gekten inmiddels beter, maar het zou me evenmin verbazen als we nog net zo blind rondtasten als toen. Punt is alleen: van wat ze nu aan behandelmethoden proberen, is pas over 35 jaar te zeggen wat er onzinnig aan was, en wat niet.

Over deze versie van Breakdown is te zeggen dat die om meer dan éen reden de lezer met stomheid zal slaan.

Stuart Sutherland, Breakdown
A personal crisis and a medical dilemma
276 pagina’s
Weidenfeld and Nicholson, 1976

mei201113

  0

aanbevolen 2011
books in english
kennis
psychologie


Irrationality ~ Stuart Sutherland

Als hier een geweldige eerste zin staat, waardeert u de tekst die volgt hoger dan als ik gewoon maar begin. Een goede eerste indruk kleurt al wat daarop volgt; zelfs als die indruk maar over éen element gaat.

Dit verschijnsel heet het halo-effect. En het werd al in jaren twintig ontdekt. Maar alleen reclamemakers schijnen zich er werkelijk van bewust te zijn, en het ook doelbewust te gebruiken. Breng eerst een mooi mens in beeld, en hup het product heeft ook meteen uitstraling.

Irrationality van Stuart Sutherland [1927 – 1998] staat vol met verhalen over het halo-effect, en alles wat nog meer ons denkvermogen beïnvloedt, of zelfs helemaal uitschakelt. Want, we horen dan wel tot de homo sapiens, maar met de kwaliteit van dat verstand valt het doorgaans nogal tegen.

Nog erger is dat zelfs een grotere kennis over onze irrationaliteit niet per se helpt. Hoewel Ben Goldacre dit een zelfhulpboek voor de denkende mens heeft genoemd, weet hij ook dat zijn gedrag er waarschijnlijk niet door zal veranderen. Een advies van Sutherland aan de lezer is onder meer om kennis op te doen over de waarschijnlijkheidsleer en statistiek. Tegelijk is op boeklog al vaker gesignaleerd dat zelfs statistici problemen hebben met de resultaten van hun leer, omdat iemands inschattingen zo vaak afwijken van het resultaat dat een harde berekening oplevert.

Intuïtie bestaat dan ook niet.

Elk van de 23 korte hoofdstukken van Irrationality wordt overigens afgesloten aanbevelingen van Sutherland. En waar dit toch al een prettig droog humoristisch boek is — hoewel er vreselijk rampen in beschreven worden — zijn zelfs die aanbevelingen nog erg goed.

Alleen het hoofdstuk over paranormale verschijnselen moet het zonder samenvatting doen. Maar dat komt mede omdat Sutherland onder meer moest constateren dat Britse universiteiten bewijzen accepteren dat telepathie bestaat, of een professoraat hebben ingesteld voor parapsychologie. En tegen zulk een geïnstitutionaliseerde domheid staat zelfs de humor machteloos.

Irrationality las als een soort oerboek — een handleiding voor strijders tegen de domheid die vele navolgingen heeft gekregen. Veel van wat Peter Bügel schreef, of Hans van Maanen, lijkt welhaast een uitwerking van onderzoek dat Sutherland al voor hen had gedaan.

Als boeklog ooit nog met een canon komt, over wat een mens gelezen hoort te hebben, om zich staande te kunnen houden in de eenentwintigste eeuw, dan is dit alvast een titel om daarvoor aan te tekenen.

Stuart Sutherland, Irrationality
258 pagina’s
Pinter & Martin 2007, oorspronkelijk 1992