Wereldeconomie in deze eeuw ~ John Kenneth Galbraith

► door: A.IJ. van den Berg

Vaak als een schrijver of denker dood gaat, sta ik voor de keuze daar op mijn weblogs melding van te maken, of niet. Meestal gebeurt dat niet, omdat ik doorgaans weinig interessants te melden heb. En soms blijf ik stil omdat me niet recht duidelijk is wat iemands boeken aan mijn denken hebben bijgedragen.

De Amerikaanse econoom John Kenneth Galbraith overleed op 29 april dit jaar. Het was al zeker tien jaar geleden dat ik voor het laatst een boek van hem gelezen had. Bovendien is sindsdien mijn wantrouwen tegenover economen alleen maar gegroeid. Terwijl ik Galbraith toch verstandige woorden vond schrijven, toen.

Maar waarom had hij dan geen navolgers?

Het kwam door dit essay, dat ik toch eens in mijn boekenkast keek welk van de boeken van Galbraith ik herlezen zou. Want ik kreeg ineens te horen: wat die man schreef, zou te provocerend zijn om nog te passen in het huidige zo veel voorzichtiger onderzoeksklimaat.

Dit bleek waar te zijn. Galbraith schrijft doorgaans harde waarheden op. En verpakt als geschiedenis zijn die bijna amusant. Ware het niet dat de domheid van de leiders die hij ontleedt zo veel doden heeft gekost in de Grote Oorlog.

Maar Galbraith beschrijft ook wat er mis gaat in deze tijd, en geeft daar bijna terloops wat redenen voor die zo vanzelf spreken dat ik me haast schaam deze niet eerder zelf gezien te hebben:

[D]at velen (en vooral politiek machtigen) liever een beleid van economische recessie, voortdurende werkloosheid en algemeen lage economische groei nastreven dan een krachtige economische expansie en vooral de maatregelen die daarvoor nodig zijn.

Verder blijft dit een uitermate curieus boek. Galbraith schetst de economische geschiedenis van de twintigste eeuw, neemt daarbij eveneens de ontwikkeling in het denken van economen mee, en vergeet toch ook zijn eigen vaak niet onbeduidende rol niet.

Behalve een helder denker was Galbraith bijvoorbeeld ook de man die aantoonde dat de bombardementen op de Duitse oorlogsindustrie in WOII er alleen maar toe leidde dat de wapenproductie er efficiënter werd. Naast nog zo veel meer.

John Kenneth Galbraith, Wereldeconomie in deze eeuw
Verslag van een ooggetuige
224 pagina’s
Uitgeverij Sesam © 2005
Vertaling van A Journey Through Economic Time: A Firsthand View © 2004


[x]