Kennismachine ~ Jan Jacobs

► door: A.IJ. van den Berg

Sommige onderwerpen zakken weg in de belangstelling na jaren. Om daarin ook nooit weer terug te keren. Zoals voor mij dat hele thema kunstmatige intelligentie.

Dit is een bundel krantecolumns van twintig jaar geleden, en dat was toevallig de tijd toen ik me nog wel interesseerde voor de vraag wat de computer ooit zou vermogen. Toen was ik misschien nog even optimistisch als de auteur. Die signaleert in zijn columns hoogstens technische belemmeringen.

Maar zoals met alle technologie is niet belangrijk wat die kan, maar waartoe die wordt ingezet.

Inmiddels is me duidelijk dat de opmars van slimme technologie ook nogal ten koste van persoonlijke vrijheden gaat. En dat dit komt door een blind geloof dat die kunstmatige intelligentie wat vermag.

Alleen kan nog altijd bijna niets van wat al decennia wordt beloofd.

Neem nu die recente rel rond de onbruikbare pasfoto’s voor het nieuwe paspoort. De enige reden dat iedereen nu zo onnozel uniform op de foto moet, is omdat dit ons beter herkenbaar maakt door machines.

Maar machines zijn helemaal niet goed in het herkennen van mensen, en zullen daar altijd fouten in blijven maken, terwijl juist wij er miljoenen jaren op zijn voorbereid om mensen van elkaar te kunnen onderscheiden.

Toch illustreren die pasfoto’s wel een merkwaardig gevolg van technologie. Die dwingt de mens zich altijd maar weer aan te passen aan de beperkingen. Schrijf ik zuchtend op. Want, zelfs al typ ik tegenwoordig redelijk snel. Mijn denken gaat nog altijd veel rapper.

Dat u dit allemaal nog lezen en decoderen moet, is ook al geen garantie dat mijn gedachten goed overkomen.

Enfin, dit boekje was in sommige opzichten heel tijdloos, omdat het de geschiedenis beschrijft van het denken over computerkracht tot dan toe. Maar meer ook niet, en daarmee bij eindjebesluit hopeloos verouderd.