Atheologie ~ Michel Onfray

Ik moest dit soort boeken maar niet meer lezen.

Niet dat de Franse filosoof Michel Onfray geen helder boek heeft geschreven. Of dat er niets uit te leren zou zijn.

Maar ik weet het nu wel. Niet in detail natuurlijk. Onfray weet me absoluut nog wat aardige feitjes bij te brengen over die drie grote monotheïstische godsdiensten.

Alleen is de kennis nu wel bij mij aanwezig hoezeer religies zichzelf tegenspreken, en logisch inconsequent zijn. Of hoe wreed ze uitpakken. En dit maakt de schrijvers die alleen op hoge toon de fouten in godsdiensten aanwijzen uiteindelijk nogal vervelend, hoe zeer ze ook gelijk mogen hebben.

Bijna net zo vervelend als de gristen is die blij stelt zich uitverkoren te weten, met diens raar antropocentrische wereldbeeld.

Wat ik zoek, is een boek over geloven dat me meer biedt. Waarin psychologisch inzicht nu eens wordt afgewisseld met sociologisch begrip, en kennis van culturen. Religies functioneren nooit in een vacuüm. Bovendien, als ik de geschiedenis bekijk, zie ik hoe de drie grote monotheïstische religies al een kleine twee millennia door machthebbers worden ingezet als controlemechanisme. En dan heb ik het nog niet eens over dat ook gelovigen atheïstisch worden als het om de religie van een ander gaat.

Tegelijkertijd blijken mensen er nogal van te houden om geestelijk geknecht te worden. Daar kan ook ik laatdunkend over doen, maar dat verklaart me niets. Waar komt die grote drang tot onderwerping vandaan?

Is religie altijd nauw verbonden aan groepsdwang?

Zouden mensapen ook goden kunnen verzinnen?

Ik herinner me eigenlijk alleen bij Norbert Elias iets gelezen te hebben over wat maakt dat groepen mensen priesters in hun midden accepteren; ook al zijn die professionele godsdienstbelijders verder niet productief naast dat.

Alleen vrees ik, gezien het geringe tal van atheïstische boeken in Onfray’s literuurlijst, dat het voorlopig ook wel bij Elias’ verrassende kijk op dit onderwerp zal blijven.