Nederland
Elke zelfbewuste burger hoort te weten dat blatant nationalisme een vrij recente uitvinding is, vind ik. Pas in de negentiende eeuw werd hier een glorieus nationaal verleden bedacht, omdat de Nederlanden pas onder de Fransen voor het eerst éen staat werden met een centraal gezag.
De nationale geschiedenis begon toen ineens met de Batavieren die de Rijn af kwamen zakken, en hier bleven. Dat de Batavieren niet spontaan uit lucht ontstaan zijn, deed er daarbij niet toe.
Zelfbewuste burgers doen er daarom goed aan om te beseffen dat de geschiedenis uit meer bestaat dan gebeurtenissen alleen. Wanneer een verandering plaatsvond, of een beslissing viel, wordt er namelijk vaak getracht te bewijzen dat de genomen besluiten de enig mogelijk juiste besluiten waren. O glorie. De geschiedenis wordt altijd geschreven door de overwinnaars. Lees Hobsbawm maar. Zijn Invention of Tradition heet niet voor niets zo als boek.
Maar, geschiedenis is tegenwoordig handel, nu elke negorij zijn eigen historische canon opstelt, en uitgevers zien een nieuwe markt ontstaan.
Het tijdschrift Elsevier wil daarom dat wij ons afvragen wie we zijn, wat ons samenhoudt, en waardoor wij ons met elkaar verbonden voelen. Om antwoorden op al die vragen te formuleren is dit blad uitgegeven. Dat bevat grotendeels vaderlandsche geschiedenis van het gekende soort, zoals er om het jaar wel ergens wordt uitgebracht.
Paternalistische geschiedschrijving vind ik het, omdat vooral feiten worden aangedragen, die onomstotelijk lijken. Over oorlogen gaat het, en politiek. ‘Twee hoeraatjes voor de monarchie’. Over die eeuwige strijd tegen het water.
Terloops worden ook ergens de vijf meest typisch Nederlandse toneelstukken, romans, en kinderboeken benoemd. Zonder een redelijke verantwoording waarom nu juist die toch gekozen. Lezer, neem dit nu maar aan. Dit hebben wijzere mensen dan u bent besloten. U hoeft dit slechts kritiekloos te slikken om nog zelfbewuster te worden.
En voort maar weer. Elsevier houdt de vaart d’r ook in. Als iets op éen pagina behandeld kon worden, gebeurde het niet op twee. Maar niets van wat ik, als historicus met een academische graad, nu interessant aan de geschiedenis vind, komt langs.
Bijna alles van wat wij nu normaal vinden, is nog meer heel kort zo. Zoals de dwang om mee te moeten treuren, als elf verwende miljonairs van een stel andere miljonairs verliezen in een potje voetbal om een cupje.
Ik bedoel, het is prettig dat Rembrandt van Rijn in Leiden en Amsterdam schilderde vier eeuwen geleden, omdat er daarom redelijk dichtbij nog vrij veel werk van hem bekeken kan worden. Maar ben ik een beter mens omdat zijn naam over de hele wereld bekend is?
Waarom wordt mij die emotie dan toch telkens weer aangepraat?
RSS feeds