Stuifzandsamenleving ~ Kees Schuyt

► door: A.IJ. van den Berg

Prettig aan mijn andere weblog is dat ik daar altijd direct kan reageren op het nieuws. Geen redactie weerhoudt me ergens van, en ik hoef nooit te wachten tot de dag dat iemand heeft ingeroosterd dat mijn stukje komen mag.

Elke dag een column schrijven voor een krant, of desnoods een paar keer per week, lijkt me daarom niet vreselijk moeilijk. Er speelt altijd wel wat, mijn belangstelling is breed.

Een veel grotere bewondering heb ik daarom voor de columnisten die maar éen keer in de week iets mogen aanleveren. Helemaal als zij dit voor een krant doen, en niet voor een weekblad. Kies dan maar eens iets uit dat anderen niet ook al behandeld hebben.

Maar de allerhoogste lof bewaar ik voor columnisten die niet alleen de wereld becommentariëren, maar ook tegen de hijgerige actualiteit schrijven van het dagblad waarin zij elke veertien dagen mogen publiceren. Zoals de socioloog Kees Schuyt is gelukt in de Volkskrant.

Er is nogal wat verschil tussen een redactie vol journalisten die kritiekloos de dunspraak van politici accepteren, en een columnist die telkens op zijn manier aantoont dat de media daarmee helpen een totaal abstract geworden werkelijkheid in stand te houden.

Dunspraak is het gebruiken van bekende woorden en begrippen zonder er iets reëels of betekenisvols mee aan te duiden. [30]

Kees Schuyt was bijna alle tijd dat hij de columns in deze bundel schreef een prominent lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). En veel van de thema’s waar die raad onderzoek naar deed, komen in Schuyt’s columns terug. Publieke en private verantwoordelijkheid. Burgerschap. Kennismanagement. Media. Nu zijn ook dit abstracte woorden. Maar goed aan Schuyt’s columns is dat hij toch telkens een vertaalslag naar de lezer maakt, door uit te leggen wat bij die kwesties eigenlijk speelt.

Zo komt hij via verschillende invalshoeken telkens op de vraag terug waarom wij allen zo weinig vertrouwen hebben in onze politici, en waarom dit vaak ook wel terecht is.

kiezers lijken wel stuifzand. Ze waaien, met het geringste zuchtje wind, alle kanten op. [146]

Nee, over journalisten wordt weleens beweerd dat zij in hun werk de geschiedenis in een eerste ruwe versie vastleggen. Geloof daar niets van, Nederlandse journalisten missen daarvoor de afstandelijkheid, en de kennis bovendien.

Wie echt iets wil begrijpen wat er hier speelt sinds 9/11, of de moord op Fortuyn, kan nu nauwelijks al beter terecht dan in een bundel als deze.