Great Unraveling ~ Paul Krugman

► door: A.IJ. van den Berg

Paul Krugman werd in het jaar 2000 door de The New York Times aangetrokken als columnist. De bedoeling was dat hij over internationale economische ontwikkelingen zou schrijven. Maar de praktijk pakte anders uit. Eerst waren er de grote bedrijfsschandalen in de VS, toen bleek de regering Bush een totaal leugenachtig beleid te voeren.

Tot Krugman’s grote ontsteltenis waren de media totaal onkritisch over dit nieuws. Hij was gewend te denken in zwart-wit termen, zoals wetenschappers onderling doen. Iets is mogelijk, of niet. En zo niet, dan wordt het daarmee onzin. Maar de massamedia namen kritiekloos alle retoriek van bewindsvoerders over, vaak in een laffe poging om zich als neutrale boodschapper te positioneren.

Dit maakte dat Krugman op een gegeven moment zeker wist wat de media zouden schrijven als de regering Bush zou beweren dat de aarde plat is.

Shape of the Earth: Views Differ

Nogal wat journalisten waren woedend om deze aantijging. Maar soms gaat het niet aan om objectief te willen blijven. Dan blijven namelijk leugens onbestraft.

The Great Unraveling is een boek over economie. Na 2003 zou Krugman ook erg kritisch schrijven over de Amerikaanse inval in Irak, maar de columns over dat aspect van het beleid zijn buiten het boek gelaten. Dit maakt deze bundel artikelen soms wat al te binnenlands Amerikaans. Bovendien zijn we een aantal jaren verder, en is alle drukte over sommige onderwerpen achterhaald.

Toch is dit in een aantal opzichten een goed boek. Krugman doet namelijk steeds zijn best om het publiek te tonen waar zij op moet letten, om niet in alle holle propaganda te trappen. Dit maakt het in sommige opzichten ook een leerboek voor kritischer journalistiek. Zij het dat Krugman zich aanmerkelijk kritischer toont over wat er op de beurs gebeurt dan de meeste zakenrubrieken in de media zijn. De beurswaarde van een bedrijf is namelijk heel tamelijk eenvoudig oneindig te vergroten, zoals het grote tal schandalen wel verduidelijkt. Heel verontrustend daaraan blijkt ook te zijn dat elk bedrijf zich op een andere manier beter had voorgedaan dan het was, en dat talloze toeleveranciers en betrokkenen kalmpjes de leugen meespeelden.