Buiten is het koud en guur ~ Thomas von der Dunk

Ik lees kranten, en van het TV-journaal zie ik ook weleens een flard, maar dat is niet omdat hun behandeling van de actualiteit me nu wezenlijk interesseert. Al hoop ik nog altijd wel geïnformeerd te worden. Voor een deel zal die drang om dagelijks kennis te nemen van het laatste nieuws weinig anders dan een gewoonte zijn.

Maar de massamedia concentreren zich altijd te veel op deelaspecten van een probleem, en hun hijgerigheid begint me steeds meer te storen. Ik wil iets alleen niet benoemd zien, ik wil iets geplaatst zien in een groter geheel. Maar dit kan niet in een paar honderd woorden, en een reportage van een minuut of wat. Dus bieden uiteindelijk alleen tijdschriften, met lange artikelen, en boeken soelaas.

Deze bundel beschouwingen van de cultuurhistoricus Thomas von der Dunk behoort tot het beste wat ik las over de grote ontwikkelingen in Nederland sinds 9/11. Dit komt doordat hij overzicht heeft. Dit komt omdat hij vijanden durft te maken. Von der Dunk’s oordeel over de vaderlandse politiek is zeldzaam hard, en daarmee nogal verfrissend vergeleken met het gezalf en gestrijk van anderen.

Met zijn evenredige vertegenwoordiging zonder enige drempel is ons kiesstelsel er vooral op gericht om pluriform te kunnen praten, niet om daadkrachtig te kunnen besluiten, en dat werkt vervolgens op regeringsniveau door. Ook daar is de macht onduidelijk, en daarmee bij feilen ieders verantwoordelijkheid — zie Srebrenica. [185-186]

Zo deze dikke bundel een centraal thema heeft, dan is dat de weinig vrolijk makende boodschap dat Nederland steeds meer op een angstig konijn lijkt, dat niets beter weet dan stofstijfstil te blijven zitten, in reactie op alle impulsen van buiten.

Vanzelfsprekend dat Von der Dunk zijn conclusies verwoordt met nogal wat aplomb. Maar gezien alle verstarring en het bestuurlijke autisme dat hij signaleert, is dat niet eens raar.

Thomas von der Dunk, Buiten is het koud en guur
Nederland na de aanslagen en de aanslag
424 pagina’s
Van Gennep, 2004

[x]opgenomen in het dossier: democratie?