Werkbare samenleving ~ Peter Drucker
Al van toen Peter Drucker overleed in 2005 was er een wens om boeken van hem te gaan lezen. Ik had hem wel eerder geprobeerd, maar zonder de bagage te hebben om iets aan zijn boeken te hebben. En vervolgens kan een oeuvre ook te groot zijn. Welk boek uit die grote verzameling zou ik dan als eerste moeten kiezen?
Verder woog mee dat Drucker vooral bekend staat als managementsgoeroe. En dat zijn mijn favoriete types niet zo; al was het maar omdat managementtheorieën zo verschrikkelijk modegevoelig zijn; en daarmee al snel vrijwel geheel oninteressant worden.
Dit onbegrip laat vooral zien dat ik weinig van en over Drucker wist. Er gaat namelijk maar een bescheiden tal van zijn teksten direct over leiderschap, en dus over management. Dat is me door dit boek gebleken, dat een vrij systematische bloemlezing biedt uit alles wat Peter Drucker sinds de jaren dertig heeft gepubliceerd; over de samenleving; en daarmee de politiek. Zelf noemde hij zich een ‘sociaal ecoloog’. En naast een bloemlezing is dit boek ook een verzameling van bijna profetische inzichten die allemaal zijn uitgekomen, al was dit niet altijd naar de zin van de schrijver.
Drucker publiceerde al in 1936 een artikel in een Oostenrijks blad dat waarschuwde voor de Endlösung; en hij had de conclusie dat de Nazi’s zo ver zouden gaan in het vernietigen van Joden zelfs jaren al eerder getrokken. Zijn boek The End of Economic Man was het enige politieke traktaat dat de Britse legerofficieren verplicht van Churchill moesten lezen, ter motivatie.
Wat telkens in deze bloemlezing terugkomt, is Drucker’s aandacht voor de menselijke maat. Hij studeerde bijvoorbeeld even economie, bij Keynes in Cambridge, maar vond aan dat vak vervelend dat het telkens over goederen en grondstoffen ging, en nooit over mensen. Dus zelfs als het in dit boek gaat over de opkomst van al die grote organisaties naast de overheid, blijft er aandacht voor wat dit betekent voor het individu.
Ik heb toch zelden meer dat ik blij verrast ben met vrijwel alles in een boek, en dat was nu eens een keer absoluut wel zo. Drucker vindt steeds de juiste afstand en abstractie als het probleem dat hij beschrijft daarom vraagt, zonder dat hij zijn woorden ooit tot theorie versimpelt. Als er iets uit deze eerste geïnformeerde kennismaking opvalt, dan wel dat Drucker heel makkelijk op basis van autoriteit ontzag bij de lezer zou kunnen afdwingen, maar dat hij dit nalaat.
Schrijvers die hun lezers serieus nemen, hebben veel bij me voor.
RSS feeds