English Eccentrics ~ Edith Sitwell

De wat stroef lijkende Nederlandse vertaling van English Eccentrics stond prettige lezing altijd in de weg, hoewel de inhoud van het boek me nog steeds interesseerde. Dus wilde ik per se toch eens het Engelstalige origineel lezen. Om daarbij te ontdekken dat het niet aan de vertaling lag dat deze verzameling portretten soms zo ontoegankelijk leek.

Edith Sitwell [1887 – 1964] schreef gemaniëreerd. Wat ongetwijfeld met haar gegoede komaf had te maken, en de tijd waarin ze leefde.

Het origineel had wel als voordeel dat haar subtiele spot en understatements beter overkomen; beide zijn namelijk vrijwel onmogelijk te vertalen. Of hoogstens door te overdrijven wat nu net niet die nadruk moet krijgen.

Wat me in eerste instantie bevreemdde aan het boek, was dat Sitwell vrijwel steeds biografieën navertelde en samenvatte die anderen al eens geschreven hadden. Nu kan dit moeilijk anders bij personages die in de zestiende of zeventiende eeuw leefden. En een goede bronvermelding moet natuurlijk altijd. Maar als het iemand puur om de portretten gaat, betekent dit dat een boek als Brewer’s Rogues, Villains and Eccentrics interessanter is, door zijn meer journalistieke interpretatie van vaak precies dezelfde bronnen als Edith Sitwell gebruikte.

Sitwell heeft vergeleken met de Brewer’s twee voordelen. Ze neemt weleens kenmerkende ontwikkelingen samen, zoals de rage in de achttiende en negentiende eeuw bij edellieden om ‘ornamental hermits’ in dienst te nemen. Dat waren nog interessante betrekkingen ook, met vaak pensioen en al, voor mannen die dan een tijd ongewassen en met lange ongekamde baard in een grot in de tuin moesten wonen. Tuinkabouter was dus ooit een beroep.

En Edith Sitwell biedt van sommige heren — excentrieke dames waren er niet veel — portretten van een aanzienlijke lengte. Interessant als het om de echt kleurrijken onder hen gaat, zoals de vrekken, de viespeuken, of de man die vrijwel zijn hele leven in bad doorbracht. Minder boeiend als ze de blijvende betekenis niet helemaal doorziet van iemands handelen; zoals bij Charles Waterton, die biologen tegenwoordig toch ook zien als de eerste natuurbeschermer.

* ziet ook The Man Who Ate Bluebottles