Vertigo Years ~ Philipp Blom
Ik vond The Vertigo Years meer een knappe geschiedschrijving dan een interessant boek. Blom is er goed in geslaagd een beeld van een wat vergeten periode te geven, door te benadrukken wat er allemaal al speelde tussen 1900 en 1914, dat later in de eeuw nog zo van belang zou worden. Van massavermaak tot massamoord, van emancipatie tot eugenetica, van ontwikkelingen in de kunst tot ideeën over technologie. En noem alles verder maar op.
De evenementiële geschiedenis van die tijd wordt ook prettig vlot afgedaan. Want, hoewel alle hoofdstukken een jaar beslaan in het boek, zijn die toch maar rond de dertig pagina’s lang. En daarbij gebruikt Blom die ruimte telkens meer om een thema uit te diepen, dan om compleet te willen zijn over wat er gebeurde.
Blom heeft verder vele anekdotes opgeduikeld, en dus is dit om te lezen niet zelden een amusant boek.
Toch stond er niets in het boek dat me werkelijk verbaasde. Blom vindt namelijk hetzelfde belangrijk wat al zo veel historici belangrijk vonden. Hij stelde geen bijzondere vragen aan dat verleden. Blom speelt wat mij betreft vals door de geschiedenis te bekijken aan de hand van wat de geschiedenisboekjes inmiddels van betekenis hebben gemaakt.
En hoewel Philipp Blom van zijn lezers vraagt om net te doen of ze niet weten wat er na 1914 gebeurde, vergeet hij daarbij éen ding. Ik weet echt niet hoe de wereld erbij lag in 1900. En Blom informeert me al evenmin over de alledaagsheden van die tijd.
Om nog maar eens te noemen waar het mij om gaat in de geschiedschrijving: wat was toentertijd normaal? Hoe lag de gemiddelde levensverwachting in 1900? Hoeveel mensen woonden er gemiddeld in een huis? Hoeveel steden hadden al een elektriciteitsnet? Blom noemt de uitvinding van elektriciteit wel, maar poneert verder slechts wat reacties van tijdgenoten op dit mirakel. En hoe zat het dan met waterleiding? Riool? Hoeveel kinderen gingen er naar school? Hoeveel naar een universiteit?
Is het waar dat in sommige grote steden zeker 40% van de bevolking aan syfilis leed, voor er werkzame antibiotica was; decennia later in de eeuw?
Ik begrijp heel goed dat dergelijke statistische informatie per land en regio verschilt, en het hoge eisen stelt aan een schrijver om dergelijke harde feiten elegant in een verhaal te weven. Ze geheel negeren is alleen ook weer zo wat. Een tijd beschrijven door alleen maar stil te staan bij ideeën en opvattingen die wij nu nog herkennen, is niet direct altijd het meest informatief om zo’n periode te tekenen.
En daarom noemde ik Blom’s keuzes ook veilig, en niet direct voor mij interessant.
RSS feeds