Wer ist ein Schriftsteller? ~ Martin Walser

► door: A.IJ. van den Berg

Nederlanders, en Vlamingen ongetwijfeld ook, zijn principieel beter in Duits dan in Engels. Simpelweg omdat de talen zo veel op elkaar lijken. Punt is alleen dat de hele cultuur dit gegeven ontkent, Angelsaksische media-uitingen domineren, en desgevraagd vrijwel iedereen zal zeggen veel beter in Engels te zijn.

In Nederland zijn er ook al decennia nauwelijks mensen te vinden die Duits willen studeren, terwijl het land toch wel gewoon de belangrijkste handelspartner is.

Ik groeide op met kindertelevisie op de Pruus, en heb misschien daarom altijd ook Duits gelezen. En hoewel ik zo tot mijn plezier grote literaire en filosofische meesterwerken in de oorspronkelijke taal heb mogen doornemen, zijn er altijd Duitstalige auteurs geweest die voor mij onleesbaar bleven. Zodat er uiteindelijk maar een gering lijstje Duitstalige schrijvers is dat me boeit.

Bij het gezelschap te vermijden auteurs moet nu Martin Walser worden gevoegd. Ik kende zijn werk alleen van reputatie, besloot daarom met iets simpels te beginnen, een bundeltje met wat redes en essays, en kwam daar niet goed doorheen.

Walser schreef me telkens te indirect over zijn onderwerpen. Wat op zich het probleem niet is, want ook door strijklicht kan iets er ineens heel anders uitzien. Maar Walser pakte zijn mededelingen me daarbij telkens wat te veel in. Hij ging me ook wat te makkelijk de ijle hoogten van de abstracte redenatie in, waarin sommige woorden ineens meer lijken dan ze zijn.

En dan is het in het Duits, en opmerkelijk genoeg voor mij in het Duits alleen, zo dat óf ik die manier van schrijven geweldig vind, óf er naar kijk als een koe naar een onweer.

Dan ook, wordt het vrij simpel. Of een schrijver heeft iets dat de moeite waard is om moeite voor te doen. Of een schrijver ontbeert dit, en dan is het snel over.

Dit bundeltje was een soort Duitse schuimtaart, zonder smaak.