Mensheid zij geprezen ~ Arnon Grunberg

► door: A.IJ. van den Berg

In De mensheid zij geprezen neemt een advocaat het woord, om de mens in al zijn kleinheid en onvermogen te verdedigen. Waarop ik me al binnen een paar pagina’s gedwongen voelde om me af te vragen wie deze advocaat dan wel zou kunnen zijn.

Erasmus? Of de duivel, die de zwakheden van de mens als beste kent, omdat hij er altijd zo goed van heeft weten te profiteren? God, of een andere afsplitsing uit de Heilige drieëenheid?

En eigenlijk was het niet goed dat ik me afvroeg wie er toch aan het woord was. Het is dan onmogelijk passief van een tekst te genieten, omdat er naar aanwijzingen gespeurd wordt.

Op pagina 74 was ik vrij zeker van het antwoord, door de passage:

[…] Hoe minder je weet hoe beter het is

Onwetendheid is een zegen voor hen die pech willen regisseren. Ik kan verklappen dat ik een regisseur van de pech ben. Ik help het noodlot een handje, Wie zou ik anders moeten verdedigen? Zonder pech zou ik brodeloos zijn. Kijk toch goed, ook ik ben een mens die wil leven.

Maar voerde op de achtergrond Arnon Grunberg de verdediging van de mensheid dan nog met verve?

Ik kan daar eigenlijk niet goed over oordelen, omdat de vraag ‘whodunnit’ alle onbevangen lezen onmogelijk maakte. Ik vermoed dat dit boek voor hem, als experiment, interessanter was om te schrijven dan voor mij om te lezen. Omdat Grunberg normaal niet zo van het prijzen der mensheid is.

Mij viel ook op dat hij als getuigen à decharge alleen andere schrijvers aanriep. Terwijl auteurs mij toch vaak ook wat gemankeerde mensen lijken; die alleen daarom al een gekleurd idee over het leven hebben, en de mensen die dit bevolken.

Misschien dat er daarom nog veel uit dit boek over Grunberg’s literatuuropvattingen is te destilleren. Maar dit zal wel; en lijkt me meer op zo’n wezenloze vraag die zij van de universiteiten dan stellen om geleerd te kunnen doen.

Arnon Grunberg, De mensheid zij geprezen
Een nieuwe Lof der Zotheid

127 pagina’s
Athenaeum—Polak & Van Gennep 2007, oorspronkelijk 2001

[x]