Paradijs ~ Kevin Rushby

Hoe stellen mensen zich het paradijs voor?

Dat lijkt een simpele vraag, maar het antwoord verschilt nogal, en wordt sterk gekleurd aan wie je het vraagt, en op welk moment in de geschiedenis.

Een constante lijkt dan te zijn dat vaak het paradijs biedt, wat er op dit moment mist in het leven.

Maar een verschil is al dat de ene groep mensen kan denken de komst van het paradijs niet meer mee te maken tijden hun leven, en anderen er juist naar op zoek gaan.

Ook bestaan er samenlevingen waarin geen enkel idee bestaat over wat het volmaakte leven zou zijn.

Kevin Rushby eindigt dit boek in het nu, en met constateringen als dat vele mensen de groenten van het paradijs niet meer in de supermarkt kopen, maar liever op een boerenmarkt aanschaffen.

Voordien biedt Het paradijs een wat Westers georiënteerde geschiedenis van het denken over het volmaakte bestaan. Wat niet heel erg stoort als hij de oudheid behandelt, maar een beetje vreemd wordt eenmaal aan het einde van de Middeleeuwen aanbeland.

Dan trekt Rushby zich bovendien terug op wat er in Engeland allemaal gebeurde. En komt nog net iemand als Spinoza zijdelings aan bod, met zijn atheïstische ideeën.

Goed aan dit boek vond ik dan weer vooral hoe Rushby effecten die geloof en religie hadden terugbrengt in de geschiedenis, waar die zo vaak worden weggelaten voor het gemak.

Als een hoogtepunt in de geschiedenis van de wetenschap geldt bijvoorbeeld heel vaak de oprichting van de Royal Society in Engeland in 1660. Dat was een startpunt in de systematische uitwisseling van kennis, die de mensheid op sommige gebieden aardig vooruit heeft geholpen.

Maar diezelfde Royal Society lijkt heel sterk op wat de netwerker Samuel Hartlib [ca. 1600 – 1662] indertijd daarvoor al beoogde. Hij wilde alle beschikbare kennis organiseren om op aarde al het Eden te kunnen benaderen. Alleen had Hartlib in een roerige tijd verkeerde politieke keuzen gemaakt, waardoor zijn betekenis vervolgens werd verdonkeremaand.

En ach, lees ik niet telkens geschiedenisboeken om zulke details? Om te zien dat een boek over het verleden altijd te zeer versimpelt om werkelijk waarde te kunnen hebben?