May Day ~ F. Scott Fitzgerald

Toen er online gepraat werd over een nieuwe vertaling van May Day besefte ik het origineel niet te kennen.

Overigens is dat niet zo vreemd. Scott Fitzgerald heeft in zijn tijd veel geschreven voor goed betalende tijdschriften dat niet houdbaar bleef. Heel nieuwsgierig ben ik niet naar zijn gehele oeuvre. De late verhalen die Jan Donkers ooit verzamelde in éen band zijn bij uitzondering goed; maar dat komt vast door de selectie.

Een Engelstalige bundel die ik ook heb, liet namelijk geen enkele herinnering na.

En zelfs van zijn bekendste boek was het toch allereerst de taal in losse alinea’s waar ik van genoten heb. Aan het verhaal van The Great Gatsby zitten te veel vreemde kantjes.

De novelle May Day is een vroege Fitzgerald, van toen hij als schrijver alles nog aan het ontdekken was. Een kleine eeuw later valt de relatieve traagheid op van de vertelling. En de moeite die de auteur nog doet om van alles te beschrijven dat er niet zo toe doet.

Het verhaal speelt zich af op 1 en 2 mei 1919. Als de laatste Amerikaanse troepen zo langzamerhand terugkeren uit Europa, van het front. En er in enkele grote steden relletjes uitbreken, tegen ‘het socialistische gevaar’. Zo ook in New York.

Tegen deze achtergrond laat Fitzgerald een feest plaatsvinden in een zaaltje, van een vereniging van oud-Yale studenten, waarbij de wederwaardigheden van enkele van hen gevolgd worden.

Met de eigenlijke hoofdpersoon van het boek is het sinds zijn afstuderen enkele jaren eerder niet zo goed gegaan. De titel May Day laat zich ook lezen als M’Aidez [help me] volgens mij.

En met het boek probeerde Fitzgerald een roes op te roepen. De feestgangers worden steeds driester in hun dronkenschap. De soldaten pas terug vormen een zichzelf steeds kwader makende menigte die de socialisten wel even mores zal leren.

Waarop wat later de onvermijdelijke kater volgt.

En die roezigheid oproepen, waarin andere waarheden vanzelfsprekend worden, deed de schrijver goed. Maar aan taal vond ik dan weer wat weinig aan de novelle te genieten. Merkwaardig dat aan een vroeg verhaal zo duidelijk te zien is dat de schrijver én een groot talent had én ook nog wel iets leren moest.

Overigens werd Manhattan Transfer van Dos Passos deels in dezelfde tijd gesitueerd, en speelt dat met dezelfde onderwerpen als maatschappelijk succes en verlies. Dat is een beter boek om de breedte van het blikveld. Al vond ik de parallellen in onderwerp en het verteltempo van de beide uitgaven opmerkelijker nog dan de verschillen.