Tender Is the Night ~ F. Scott Fitzgerald

► door: A.IJ. van den Berg

Twee soorten Fitzgerald waren er, zo dacht ik altijd. De auteur van enkele gecanoniseerde romans, en de maker van honderden verhalen; die allereerst geschreven werden voor de bladen die het best betaalden.

Hemingway noemde F. Scott Fitzgerald om deze verhalen de hoer van zijn talent. Maar Hemingway zei wel meer, en nog veel ergere dingen, over Fitzgerald. Alleen had hij wel gelijk als het over de verhalen ging. De meeste daarvan zijn bleven steken in een andere tijd, zonder de kwaliteiten te hebben op een ander moment ook nog iets te zeggen te hebben.

En in de eerste negentig pagina’s van de roman Tender is the Night herkende ik helaas meer van de verhalen dan van die andere beroemde roman.

The Great Gatsby leek me indertijd allereerst het boek van een jonge man. Maar wat me vooral bijbleef, is het goede schrijven.

Het eerste deel van Tender is the Night bood vooral verwikkelingen, van niet heel boeiende personages. Soap opera in plaats van klassiek drama.

Hap-slik-weg-leed.

En nergens nog is de schrijver aanwezig om het geneuzel van veel te rijke Amerikanen in Frankrijk iets extra’s te geven.

Dit komt ook omdat het boek eigenlijk pas begint met deel 2, als 35% van de inhoud al gepasseerd is. Dan pas krijgen de belangrijkste personages in het boek een behoorlijke introductie. Daarmee wordt pas duidelijk wat hen mankeert.

De mannelijke hoofdpersoon in de roman heet Dick Diver. Hij ging na de Eerste Wereldoorlog in Zwitserland werken als zenuwarts.

De vrouwelijke hoofdpersoon heet Nicole Warren. Zij is de dochter van een rijke zakenman. En helaas ook zenuwziek.

In éen alinea samengevat, biedt Tender Is the Night scènes uit een huwelijk. Waarbij de vrouw alleen al problemen heeft door haar mentale gesteldheid. En de man, die als idealist en goeddoener naar Europa kwam, verweekt en gaat ten onder door het goede leven en het vele geld dat door het huwelijk ineens binnen bereik is gekomen.

Alleen is dat typisch een samenvatting die de lezer pas na het lezen geven kan. En dan niet omdat de auteur zo vernuftig tewerk ging, maar om diens onhandigheid. F. Scott Fitzgerald werkte te lang aan het boek; hij wist te lang niet wat er mee aan moest.

Door die problemen werd Tender Is the Night dan ook tot in de jaren zeventig in een bewerking door een ander uitgegeven.

Deze Wordsworth-uitgave bracht de originele tekst.

Welke versie zo hoog op de eeuwige ranglijst van de Modern Library prijkt, is me een raadsel. Want goed, het boek had enkele aardige momenten, en de schrijver is mild voor zijn personages. Alleen zijn er honderden betere boeken geschreven, zo dat er niet duizenden zijn.