Pekingeend bij nacht ~ Sylvia Witteman

► door: A.IJ. van den Berg

Het zou niet raar mogen zijn dat iemand ruim tien jaar geleden net anders schreef dan ze nu doet. Alleen al omdat boeklog de afgelopen 12½ jaar evenmin precies dezelfde toon heeft behouden. Er staan tal van oeroude tekstjes op de deze website die ik zo niet meer zou maken. Ik ben met het verschijnsel bekend dat met de tijd als vanzelf veranderingen komen.

En toch las de bundel Pekingeend bij nacht van Sylvia Witteman aanvankelijk wat vreemd. Wat zou kunnen komen omdat dit de eerste verzameling is van haar meer persoonlijke columns — daarvoor had ze vooral over koken en eten gepubliceerd — en omdat ze dus misschien nog een eigen stem moest vinden indertijd. Maar waarschijnlijker lijkt me dat ik Witteman tegenwoordig elke week twee à drie keer lezen kan; dat meestal ook doe; en daarmee constateren moest dat ze indertijd net anders formuleerde dan nu.

Haar naturel is inmiddels groter. De ietwat geforceerde, want te lange beschrijving blijft nu doorgaans achterwege. Anders dan toen. Dat ze goed heeft gekeken hoe Simon Carmiggelt zijn effecten bereikte, valt inmiddels minder op.

Anders dan nu is ook dat Sylvia Witteman haar onderwerpen heel makkelijk thuis kon vinden. Want, hun drie kinderen waren nog klein; de jongste was er zelfs amper. En die konden de krant niet lezen. Daar was nog redelijk onbekommerd over te schrijven.

Pekingeend bij nacht speelt zich mede daarom grotendeels af in Den Haag, waar huisgenoot P. dan correspondent is voor de krant. En daarmee werd de extra waarde van de bundel dus ook dat deze me regelmaat het rommelige leven beschrijft met kleine kinderen. En zoals ze dat dan doet, zuchtend over het vaak zo onmogelijk egoïstische karakter van die kleintjes, en hoe die haar telkens tot van alles dwingen wat ze helemaal niet wil, is dat ook genoeg. Omdat die klaagzangen door de humor tegelijk liefdesuitingen worden.

Alleen, ik vond haar tweede verzameling Ik verzin dit niet mede zo goed vanwege het net-wat-andere decor. Sylvia Witteman moest daarin ook nog uitleggen wat er opmerkelijk was aan het leven in de VS. En daarom kwam Pekingeend bij nacht wel met een teleurstelling. Er bestaan namelijk geen columnbundels over haar tijd in Moskou of Berlijn, ontdekte ik. Want toen schreef ze dus nog niet over haar zoal overkwam in haar bestaan.

Komen er weliswaar terugblikken in de bundels voor, met anekdotes over iets dat even speelde in Moskou of Berlijn, alleen is dat toch hetzelfde niet als wanneer het hele dagelijkse leven zich afspeelt in zo’n ander land.

Sylvia Witteman, Pekingeend Bij Nacht
En Andere Pogingen Tot Echt Heel Erg Gelukkig Worden
239 pagina’s
De Arbeiderspers, oorspronkelijk 2007

[x]