99 Novels ~ Anthony Burgess
In 8½ jaar boeklog kwam er niet eerder inhoud aan bod die zo lijkt op wat ik hier doe. In aanpak dan, hè.
Anthony Burgess beschreef voor 99 Novels negenennegentig romans, zoals de titel belooft. En hij deed dit kort, met een paar honderd woorden steeds — die lang altijd niet rechtstreeks over het boek gingen. Omdat Burgess daarbij de persoonlijke opinie niet schuwde, en een roman ook weleens in een breder perspectief plaatste.
Had ik dit boek kortom eerder gelezen, dan had Burgess’ manier van beschrijven als blauwdruk kunnen dienen voor mijn boeklogjes. Nu heeft mijn aanpak zich langzaam moeten ontwikkelen, wat ook niet verkeerd is.
Volgens de verhalen werd 99 Novels in twee weken samengesteld en geschreven. Waarbij ik denk, mijn ervaring met boeklog indachtig: dat is ook heel goed mogelijk.
En Burgess stelde zijn lijst van de beste romans in het Engels samen op verzoek van een ander. Waarbij ik denk: ja, want waarom zou je dat anders ook doen?
De tijdspanne van 45 jaar die Burgess koos was evenwel redelijk willekeurig — in 1939 begon de Tweede Wereldoorlog, in 1984 wist hij dat Orwell’s waarheid vals was gebleken — het aantal titels dat hij in zijn canon opnam eveneens. Bovendien was zijn aanpak hoogst particulier.
Zo lijkt de voornaamste eis aan een roman te zijn geweest om opgenomen te worden in de lijst dat daarin iets nieuws moest gebeuren.
Was er nog de niet geringe beperking voor een canon, in mijn opinie, dat hij alleen origineel Engelstalig werk opnam. Maar Anthony Burgess schreef ook meteen dat hij discussie over zijn keuze aanmoedigde.
De lijst die hij opstelde is tegenwoordig ook online te vinden. Alleen ontbreekt daarbij de toelichting; die toch wel noodzakelijk is.
Vraag voor mij was daarmee al niet meer die belachelijk pretentieuze: hoeveel uit Burgess’ canon las ik inmiddels zelf? Want dat was al bekend; dat zijn dan 26 van de 99. 1
De belangrijkste vraag na het lezen van het boek werd simpel: heeft Anthony Burgess me aangezet om nieuwe schrijvers te ontdekken, of in elk geval nieuwsgierig gemaakt naar onbekende romans? En daarop is het antwoord domweg ja. Omdat hij eclectisch koos, en die keuzes goed verdedigde. Naast een paar gekende titels uit de academische canons — zoals Finnegans Wake, Pale Fire, of Gravity’s Rainbow — zette hij ook rustig een James Bond in zijn lijst, of een roman van Nevil Shute. Bovendien koos hij opvallend vaak net een ander boek van een beroemd auteur dan het overbekende.
Verder leek zijn oordeel in een aantal gevallen sterk op het mijne; bijvoorbeeld in hoe Burgess over Brideshead Revisited schreef.
En als een criticus vertrouwen opwekt door zijn oordeel, kan zo iemand voor even een baken worden, om op verder te koersen.
Al blijft het raar dat hij in een ander boek Ulysses van Joyce de beste roman ooit noemt.
Ninety-Nine Novels
The Best in English since 1939
A personale choice by Anthony Burgess
160 pagina’s
Allison & Busby, 1984
- op boeklog kwamen daarvan langs: A Bend in the River, Brideshead Revisited, Catch-22, en No Highway. [↩]
RSS feeds