Verhaal dat het Leven Moet Veranderen ~ Hans Goedkoop

► door: A.IJ. van den Berg

Lees ik eindelijk een recensent van Nederlandse litteratuur die me door argumenten volkomen overtuigt van zijn goede smaak, is dat alleen maar omdat hij er mee op is gehouden en zich nu eindelijk eens onbeschroomd lijkt te hebben durven uitspreken. Schaam op u Hans Goedkoop. De boekenbijlagen hebben uw eerlijkheid juist nodig.

Ofwel, nog niet eerder dit jaar heb ik een boek gelezen waar het zo makkelijk was mee in te stemmen. Wat Hans Goedkoop over een groot aantal toonaangevende Nederlandse schrijvers vindt, heb ik ook altijd al gevonden zonder daarvoor de argumenten klaar te hebben. Maar goed, voor dit boeklog er was, volstond het om een tegenvallend boek na een paar hoofdstukken weg te leggen. Of door de kamer te smijten. Goedkoop schreef recensies in NRC-Handelsblad en moest wel argumenten aanvoeren.

Maar hij probeerde daarbij eerlijk te zijn, en niet op routine even een oordeeltje te doen.

Dat komt zelden voor onder recensenten. Zoals hij zelf ook zegt in dit boek.

Je hoeft er de cultuurbijlagen maar bij op te slaan en je ziet het, negen van de tien keer. Onbetrokken professionalisme, gemaskeerd met retoriek die anders wil doen voorkomen, en geen schaduw van een poging om de fictie van een boek te landen in de werkelijkheid. Literatuurkritiek als pervertering van goed lezen, ik ben bang dat het vaak echt zo ligt.

Maar misschien is het ook alleen maar mogelijk goede kritieken te schrijven over boeken die iets raken, of dat nu in positieve zin is of juist negatief. Ergens merkt Goedkoop op: Kees Fens werd pas toonaangevend toen hij niet meer in de tredmolen zat te moeten reageren wat er allemaal vers uitkomt. Toen die paradoxaal genoeg het recenseren opgaf, en stukken naar eigen keuze ging schrijven.

En dat is dan de theorie die Een verhaal dat het leven moet veranderen uiteindelijk formuleert. Soms moet een lezer een tijd afstand van de boeken nemen, om zelf te leven en weer ontvankelijk te worden voor een nieuwe leeservaring. Leven, desnoods daartoe aangestuurd door lessen uit een verhaal.

Maar, Hans Goedkoop verwijt ook aan schrijvers niet genoeg contact te maken met het leven. Hij wijst de opsluiting in het eigen ik aan als centraal maar tandeloos thema dat voorkomt bij schrijvers als Giphart, Uphof, en Van der Heijden en talloze auteurs voor hen.

Verder bevat dit boek nog aardige beschouwingen over waarom Connie Palmen wel denken kan en bluffen, maar niet kan schrijven. En wat er aan schort bij hooggeprezen auteurs als Zwagerman, Grunberg en Rosenboom.

Aanbevolen, ook zonder dat leedvermaak.