Oogst ~ Arnold Heumakers (voorwoord)
Het einde van de twintigste eeuw leverde nogal wat lijstjes op. Vele media gaven zich rekenschap van wat er in honderd jaar allemaal veranderd was. En sommige van die lijstjes hadden meer pretenties dan andere; enkele wilden misschien zelfs wel canons zijn.
De krant NRC Handelsblad begon in 1997 met een reeks waarin elke week een boek behandeld werd dat eerder die eeuw het denken ontegenzeggelijk beïnvloed had. Meestal waren dit boeken met cultuurkritiek. En ik was indertijd nogal onder de indruk van deze serie. Daarom werden die boekbesprekingen uitgeknipt, en bewaard, bijvoorbeeld. Dus, hoewel ik later ook De oogst heb aangeschaft, stond het boek nog altijd ongelezen in de kast. Ik kende de inhoud immers al, voor het overgrote deel.
Ruim tien jaar later waren mijn herinneringen wel vervaagd. En eenmaal eind 2010 aangekomen heb ik ook ruim tien jaar meer gelezen dan toen. Er zijn me intussen zeker vierduizend titels meer onder ogen gekomen [ik lees lang niet alles uit].
Daarmee werd een vraag of De oogst, als serie in de krant, nog invloed gehad op mijn leespatronen.
En dat bleek in het geheel niet te zijn gebeurd. Zo viel me op. Geen boek heb ik er om aangeschaft. Geen enkele door NRC Handelsblad uitverkoren titel gelezen.
In vergelijking met het jaar 2000 kan ik in 2010 slechts twee van de ruim honderd geanalyseerde boeken uit deze verzameling nieuw op mijn leeslijstje aantekenen. Namelijk: De zaak 40/61 van Harry Mulisch, en De markt van welzijn en geluk van Hans Achterhuis. En misschien is het toeval, maar die beide titels vond ik in de eerste plaats tijdsdocumenten; die daarmee niet per se geldig zijn gebleven.
Maar waarschijnlijk kleeft dit probleem aan de meeste van de opgenomen boeken in De oogst. Die hebben invloed of succes gehad, ooit, maar zijn ondertussen al gauw eens door de tijd achterhaald. En dat nodigt dan niet meteen tot lezen uit. Lezen wordt dan eerder studie dan iets anders.
Sommige zaken hoeven nu eenmaal niet tot in de bron te worden uitgezocht. Daarbij volstaat de samenvatting wel, of het deskundig commentaar.
Vaak, daarom, bieden de essays uit deze bundel dan ook genoeg. Mij lokt het niet per se aan om Freud’s Unbehagen in der Kultur te lezen, Rauschnings’ Revolution des Nihilismus, of Gramsci’s Quaderni del carcere.
Wel had het me een plezierige opdracht geleken om zelf zo’n essay te schrijven, als in De oogst is opgenomen. Omdat vrijwel al die stukken een dimensie hebben die mijn boeklogjes, nooodgedwongen, omwille van de tijd, node missen. Ik plaats wat ik las zelden in de tijd, of binnen het oeuvre van een auteur; laat staan dat ik inga op de reacties op een boek. Terwijl dat soms toch wel degelijk nuttig had kunnen zijn.
De oogst
Denkers die ons wereldbeeld veranderden
468 pagina’s
Prometheus / NRC Handelsblad, 2000
© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden
3 commentaren
boeklog.info op 24 december 2010 @ 09:52:37
Veel plezier bij uw bronnenstudie dan maar.
HansR op 24 december 2010 @ 23:34:32
En u veel plezier met de samenvatting van de wereld in 9 woorden: de mens werd geboren, hij leefde en hij stierf.
De waarheid zal wel in het midden liggen maar u geeft geen aanleiding het midden weer te geven.
RSS feeds
HansR op 24 december 2010 @ 08:46:13
Er ontstaat na lezing van dit logje, bij mij een unheimisch Gefühl over de activiteit van lezen in het algemeen en veel lezen in het bijzonder.
Om het dan maar verder niet te hebben over een zin als: Sommige zaken hoeven nu eenmaal niet tot in de bron te worden uitgezocht. Daarbij volstaat de samenvatting wel, of het deskundig commentaar.
Een lichte vorm van irritatie maakt zich van mij meester.