Renner ~ Tim Krabbé

► door: A.IJ. van den Berg

Ik herlees dit boek ieder jaar juli, als de Tour de France begint. Alleen al omdat de eerste tourweek altijd tegenvalt de laatste jaren. Er wordt te berekenend gereden. Het verloop van de etappes is bijna geheel voorspelbaar geworden, hoogstens kan de naam van de dagwinnaar nog een verrassing opleveren.

De Renner is voor mij bovenal een memento aan de dagen dat ik nog wreed nationalistisch en totaal subjectief naar het wielrennen op televisie keek. We leefden aan het eind van de jaren zeventig. Nederland sprak een duchtig woordje mee, en niet eens alleen door de ploeg van Peter Post. Dat wij wedstrijden wonnen was normaal.

Toen ook kocht ik van mijn eigen spaargeld een fiets met tien versnellingen. Ik maakte enorme tochten, meestal in mijn eentje, en trapte daarbij vaak een krankzinnig groot verzet naar mijn huidige inzicht. Want, dat ging zo lekker snel.

Iedere keer als ik De Renner lees, leest dat jongetje in mij mee. Is er weer die herkenning dat het iemand gelukt is de roes te beschrijven die fietsen brengt.

Tegelijkertijd klopt het boek niet. Krabbé geeft dat zelfs aan in de tekst. Daarin verbaast hij zich hoe weinig gedachten een wielrenner heeft tijdens een wedstrijd, in tegenstelling tot een schaker. En toch is De Renner zo opgezet dat het lijkt of de hoofdpersoon al die ideeën en associaties heeft tijdens die zware wedstrijd in Frankrijk, die de raam vormt voor het verhaal.

Kunst is meesterlijk als zo’n fout tijdens het lezen, de voorstelling, of de film niet opvalt, maar zich pas achteraf opdringt als de logica van her verhaal toch ergens niet klopt. Maar ik bedenk me ook dat ik als lezer volwassen moest worden om dat te leren zien.

Ooit, als jongetje, stoorde het mij dat het spannende verhaal van die wedstrijd steeds met surrealistische terzijdes onderbroken werd. Okay, toen was ik nog vooral benieuwd naar de afloop. Inmiddels is onderweg zijn het interessantst geworden, ook op de fiets.