Drie bergen en zeven rivieren ~ Frits Staal

Sanskritist Frits Staal vecht af en toe tegen demonen in dit deze essaybundel. En dat is een wat raar schouwspel, omdat hij deze kwade geesten eerst zelf in leven heeft geroepen. Zo keert hij zich tegen wetenschapshistorici die te veel negeren wat er in China of India allemaal aan kennis was. Veel eerder zelfs nog dan bij ons.

Nu kan wetenschapshistorici van alles verweten worden, maar niet dat zij geen oog hebben voor wat er buiten de Westerse wereld gebeurde. De interessantste vragen die over kennis te stellen zijn, blijven nu net waarom iets op een moment ergens bekend werd, en welk succes zo’n vondst opleverde. Wetenschapsgeschiedenis is geen simpele opeensomming van eeuwige vooruitgang, maar geeft zich nu juist telkens rekenschap waarom ideeën of vondsten níet aansloegen.

Dat politieke historici in sommige opzichten nog een koloniaal wereldbeeld hanteren, heeft weer andere redenen.

Enfin, bedenkingen van deze aard kwamen steeds bij me op tijdens het lezen van dit boek. En ook dat het leek alsof ik erg veel al eens eerder bij Staal gelezen had. Maar dan helderder. Nu was de schrijver me te stellig waar hij dat niet moest zijn, en te zweverig vaag waar dat ergernis opwekte. De essays hangen me ook wat te zeer aan elkaar van gedachtenassociaties.

Nee, ik heb goede herinneringen aan een boek van Staal als Over zin en onzin in filosofie, religie en wetenschap, of zijn verhandelingen over de betekenisloosheid van het ritueel. Maar na deze essaybundel durf ik die andere titels nauwelijks nog in te kijken.