Echte filosofie ~ Th.C.W. Oudemans
Zo af en toe lees ik een filosofisch bedoeld boek, en bijna altijd erger ik me daarbij aan de toevallige manier waarop de auteur daarvan de wereld bekijkt.
Alsof er geen harde wetenschap zou bestaan. Alsof er van daaruit geen eisen zijn ontstaan die gelden voor het poneren van kennis.
Dus hebben van alle boeken over filosofie eigenlijk alleen de boeken met kritiek op de filosofie mijn belangstelling nog. Punt is helaas wel dat ook die boeken niet zonder meer deugen. Zo vind ik het bijvoorbeeld een zwaktebod als de auteur het feilen van de filosofie aantoont door in hetzelfde dieventaaltje te blijven orakelen dat nu net bestreden zou moeten worden.
Echte filosofie van Th.C.W. Oudemans bevat wel enkele zinnige conclusies, verwoordt die alleen wat merkwaardig, en komt ook tot een hoogste eigenzinnige conclusie over wat filosofie zou moeten zijn.
Neem alleen de vormgeving van dit boek al.
Op boeklog staat er standaard een witregel tussen de paragrafen tekst. Dit is enkel omdat deze opmaak het best leest van een scherm. Zou ik deze teksten als boek publiceren, dan bleef de layout niet zo gehandhaafd.
Oudemans hanteert in zijn boek wel zo’n opmaak als hier op het scherm. Met opvallend extraatje dat de paragrafen vervolgens inhoudelijk zelden vloeiend op elkaar aansluiten. De lezer wordt zo van associatie naar associatie gedwongen. En al doende dringt wel iets van een betooglijn door, maar vreselijk boeiend kon ik die niet vinden. Het was allemaal nogal gratuit wat er aan echte feiten vermeld werd, voor zover die nog opvielen in de woordendiarree.
Zo doet Oudemans in de eerste delen van dit boek weinig anders dan om in eigen woorden na te vertellen a] welke invloeden de mechanisering van het wereldbeeld, of het verdwijnen van God uit de wetenschap, hadden op de positie van de filosofie, en b] welke ontwikkelingen in de filosofie zelf de status van deze discipline verder uitholden.
Blijft staan dat de auteur in de tweede helft uitlegt dat het wel degelijk mogelijk blijft filosofie te bedrijven. Als maar begrepen wordt waar de onmogelijkheden zitten. Zo is voor Oudemans bijvoorbeeld taal iets dat per definitie ongrijpbaar groter is dan de gebruiker van die taal.
Dankzij de taal is datgene wat afwezig is niet zonder meer weg.
De actualiteit van de technowereld is doortrokken van dit afwezige dat niet weg is.
In zekere zin ziet niemand die nadenkend gestemd raakt dit. Maar alleen in de modus van het afscheid, als harde voeging. [280]
Gewauwel als dit riekt vreselijk naar Heidegger, en diens uitleg van Husserl’s fenomenologie. Daar hoefde ik de noot bij het citaat niet eens voor op na te slaan.
Voor de lezer die nu niets begrijpend naar het scherm staart: fenomenologie vindt de subjectieve beleving van de werkelijkheid nogal belangrijk. En helaas levert die benadering vervolgens vooral quasi-diepzinnige toverspreuken op, en ander hol georakel. Eén van de kwalijkste krompraters op dit gebied is Martin Heidegger — die bovendien een Nazi was.
Oudemans is in Heidegger. Eigenlijk had ik wel met die vier woorden kunnen volstaan hier. Want ik ben dat namelijk niet.
En ik begrijp ook werkelijk niets van de idee dat taal meer zou zijn dan het vrij onhandige middel dat mensen gebruiken om kennis of emoties over te brengen aan elkaar — dat taal helemaal op zichzelf nog veel meer te betekenen zou hebben.
Th. C. W. Oudemans, Echte filosofie
317 pagina’s
Uitgeverij Bert Bakker, 2007
© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden
19 commentaren
Hij wel op 7 april 2008 @ 11:56:59
Je hebt er dus weinig van begrepen. Jij bent een filosofoloog die een rationeel beargumenteerd ‘betoog’ wenst. welnu, dat is precies wat ‘Echte Filosofie’ niet wil en mag zijn. Je bent een filosofoloog. Dit plus je aversie van Heidegger verblinden je voor elk mogelijke toegang tot het boek en dus tot echte filosofie.
boeklog.info op 7 april 2008 @ 15:11:53
“Echte filosofie” lijkt mij net zo’n kreet als “het ware geloof”. Zeker in verband met Heidegger, en de crypto-religieuze elementen in zijn werk. Sektarisch geneuzel over hem pleegt u daarom beter in eigen kring, of andere vergaarplekken voor wederzijdse bewondering.
En nee, filosofoloog ben ik niet, mijn achtergrond is de wetenschapsgeschiedenis.
Hij wel op 9 april 2008 @ 11:03:11
“Sektarisch geneuzel”, zegt u. En terwijl u geen filsoof bent maar historicus!!
Een historicus doet quasi-wetenschappelijke uitspraken over gebeurtenissen waartoe hij geen toegang heeft. Uw vakgebied verkeert in dezelfde hopeloze situatie als de filsoofie, dan moet u “echte filosofie” kunnen waarderen. U bent een verhaaltjesverteller die even komt zeggen hoe het met de filosofie gesteld is. Laat dat liever aan de filsoofen over.
De auteur keert zich tegen de inderdaad sekte-achtige Heideggerianen. Hij neemt de methode over (continue empirische beproeving van je spreken), niet de ‘standpunten’ van Heidegger (die hij overigens niet had).
U mag natuurlijk uw mening hebben, maar dit is ‘tress passing’!
Hij wel op 9 april 2008 @ 11:17:13
het moet natuurlijk zijn: ‘trespassing’.
Hij wel op 9 april 2008 @ 11:19:34
het is natuurlijk het makkelijkst om commentaar dat u niet bevalt gewoon te blokkeren. Mijn punt is dus hierbij bevestigd: u heeft niets te melden ten aanzien van ‘echte filosofie’.
Hou het dus gewoon bij uw eigen vakgebied!
En niet op 9 april 2008 @ 11:20:54
lekker makkelijk om ongewenst kritisch commentaar te weren.
Hou het nou maar gewoon bij uw eigen quasi-wetenschap. Over echte filsoofie kunt u niets zinnigs melden.
En niet op 9 april 2008 @ 11:25:56
“En ik begrijp ook werkelijk niets van de idee dat taal meer zou zijn dan het vrij onhandige middel dat mensen gebruiken om kennis of emoties over te brengen aan elkaar — dat taal helemaal op zichzelf nog veel meer te betekenen zou hebben.”
Dan kunt u het dus inderdaad niet begrijpen. Denk na: is de taal van jou, of was die er al voor jou? Je gebruikt taal niet, taal gebruikt jou: het laat je zo spreken en niet anders. Dit kun je ervaren als je een woord zoekt en plotseling vindt: dat is niet omdat het woord er voor jou lag om gebruikt te worden, je liep vast omdat je alleen via dat woord iets kon zeggen. je onmacht tegenover de taal is duidelijk. De taal is groter dan jij.
En niet op 9 april 2008 @ 16:26:04
Ik trek commentaar vi en vii hierbij in!
norbert op 19 april 2008 @ 15:13:07
Je bent echt een kwezel ik het niet anders zeggen. Misschien moet je eerst eens goed lezen want dit commentaar is een enorme strontkar.
de groeten
boeklog.info op 25 november 2008 @ 22:47:16
Mij lijkt de subjectieve reactie op een boek — die hier usance is, zoals uit de toelichting blijkt — nogal wat graden minder erg is dan een als wetenschap poserend, uiterst subjectief denkkader, waarvan de beoefenaren doorgaans met orakeltaal proberen te verbergen niets bijzonders te melden te hebben.
qua patet orbis op 25 november 2008 @ 22:23:55
“ik begrijp ook werkelijk niets van de idee dat taal meer zou zijn dan het vrij onhandige middel dat mensen gebruiken om kennis of emoties over te brengen aan elkaar”
Dat is echt komisch, na al het voorgaande:
“…bijna altijd erger ik me…”
“…de toevallige manier waarop de auteur daarvan de wereld bekijkt”
“…mijn belangstelling…”
“…vormgeving…”
“Zo vind ik…”
“eigenzinnige conclusie”
“…vreselijk boeiend kon ik die niet vinden…”
“fenomenologie vindt de subjectieve beleving van de werkelijkheid nogal belangrijk”
qua patet orbis op 25 november 2008 @ 23:01:44
Ja, maar dat de grap niet. Het is vooral leuk dat de gramatika van de taal al een indeling subjectief/objectief laat zien (en die indeling bestaat al een tijdje), en jij vervolgens een van een boek zegt dat het subjectief is. De maatstaf waarmee wordt gemeten (subjectief/objectief) is in iedergeval niet een uitdrukking van jouw gevoelens door taal, maar is jou gegeven door de taal die jij spreekt. Leuk toch!!
qua patet orbis op 25 november 2008 @ 23:29:07
maar even serieus: who cares wat jij, oudemans of ik vinden? We zitten op dit medium, of per boek, net als zesmiljard andere ik-en ons ego te promoten: ‘ik vind ik vind ik vind’. end no body listens!
Hij weer wel op 13 december 2008 @ 15:00:34
‘Echte filosofie’ is geen uitdrukking van een ego. Als je goed leest moet je hebben gemerkt dat alles wat met ego te maken heeft per definitie geen echte filosofie kan zijn. Het boek is de verwoording van een ervaring, namelijk dat het ego niet kan en wil, dat het altijd iets in de rug heeft waar het geen zicht op kan krijgen: de taal.
“Nobody listens”? Spreek voor jezelf… ego
Nobody op 20 december 2008 @ 13:14:57
Dat is met opmerking xii en xiii al gezegd. Er is juist niet gezegd dat de echte filosofie een UITDRUKKING is van een ego.
Maar jij wilt toch niet beweren dat jij even bent ontsnapt aan ego bij het schrijven? jouw reacties op een blog van een shit resentie spreken VOOR ZICH.
Nobody listens
Nobody op 20 december 2008 @ 13:22:28
correctie: xi en xiii, natuurlijk!
Ego op 20 december 2008 @ 13:48:43
Dat is met opmerking xi en xiii al gezegd. En er is niet gezegd dat de echte filosofie een UITDRUKKING is van het ego.
Maar JIJ wilt toch niet zeggen dat je tijdens het schrijven even bent ontsnapt aan ego? Jouw reacties op een blog met een ….. recensie spreken VOOR ZICH. Still,
Nobody listens
Nobody op 20 december 2008 @ 15:06:01
Ook slordig gezegt: ‘….verwoording van een ervaring…’?? Dat is hetzelfde als ‘uitdrukking van een ego’; dat is dus NIET door mij gezegd. Still,
Nobody listens
RSS feeds
Babilonia op 7 maart 2008 @ 15:52:32
Ik ben het deels met je eens. Toch is de vooruitgang binnen de taalfilosofie erg indrukwekkend geweest. Temeer omdat juist die taalfilosofie het Platoonse denken in mijn ogen buitenspel heeft gezet. Dat werd tijd!
Ga zo door!