Secret Life of Dust ~ Hannah Holmes

► door: A.IJ. van den Berg

De grote waarde van een boek als dit, is dat daarin weer eens grondig wordt aangetoond hoe weinig wij weten, als mensheid. Tegelijk komt zo’n onthulling ook met nare bijverschijnselen. Dit is een nogal eng boek, omdat het wel tal van geheel nieuwe problemen opnoemt, maar daarbij nauwelijks oplossingen formuleert.

Mijn wereld is weer een beetje anders geworden, na het lezen van The Secret Life of Dust. Alleen al omdat ik besef het meeste in de wereld niet te kunnen zien.

De auteur, Hannah Holmes, meldt meteen al snel geen wetenschappelijk boek te hebben willen schrijven. Toch gaat dit maar ten dele op, vanwege het grote tal wetenschappers dat ze sprekend opvoert — ook al geven die meestal toe nog niet zo veel over hun onderwerp te weten. Bovendien begint dit boek zo ongeveer bij de oerknal. Ruimtestof is de eerste stof die tot nadenken stemt. Al was het maar omdat deze stofdeeltjes overal aanwezig zijn, maar bijzonder moeilijk op te sporen zijn tussen alle aardse rotzooi in.

Het boek eindigt bij iedereen thuis. Maar lekker knus is dit niet. Zo analyseert Hannah Holmes ook waar het huisstof uit bestaat. Daarbij haast terloops nogal indringende beelden oproepend. Zo wordt ons huis vooral stoffig omdat wij ons verplaatsen; immer zijn we door een wolk van stof omringd. Toch bestaat die stofwolk niet alleen uit afgeschuurde deeltjes van onszelf. En daarin zit nu net het probleem.

Holmes constateert vervolgens dat er nooit meer astma is voorgekomen dan op het moment. Terwijl de wereld vroeger toch ook behoorlijk stoffig was, en vies.

Maar dan komt uit dat er twee verschillende mechanismen spelen, door elkaar heen. De savanne, waar de mens ooit lopen leerde, was ook stoffig. En ons lichaam is behoorlijk goed ingesteld om de ergste viezigheid buiten te houden. Alleen blijkt de meeste voorkomende stof van het moment uit kleinere deeltjes te bestaan dan de menselijke slijmvliezen kunnen controleren. En dat is des te vervelender, omdat er in de twintigste eeuw zo oneindig veel rotzooi is geproduceerd die nog altijd voortleeft, als stof. Verkruimeld, en opgehoopt.

Het lood kan inmiddels dan wel uit de benzine zijn gehaald, of de asbest uit de remvoeringen, de looddeeltjes uit de uitlaatgassen en de tot asbestsstof afgesleten remmen zijn wel deel geworden van ons milieu. In elk huis, zeker als daar vloerbedekking ligt, zijn de concentraties aan chemische rotzooi immens.

Bij al dit besef ik ook op zo ongeveer de smerigste plaats van de planeet te wonen, als het gaat om de concentraties fijnstof in de lucht.

Kan ik wel blij zijn niet te roken, en dit nooit te hebben gedaan, maakt dit om de luchtkwaliteit misschien niet eens zo heel veel uit.

Hannah Holmes, The Secret Life of Dust
From the Cosmos to the Kitchen Counter,
The Big Consequences of Little Things

218 pagina’s
John Wiley & Sons, 2001

[x]


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden