Zoete epigrammen ~ Jan Pieter Guépin

► door: A.IJ. van den Berg

Een voorzichtig uitproberen voor mij, dit boek. Met als lullige aanleiding ook nog dat het voor éen euro in de opruiming lag van een ramsjboekhandel. Ik begrijp het algemene belang natuurlijk wel, van kennis over literaire vormen die de oude Grieken al ontwikkelden. Alleen is dat belang er voor mij persoonlijk niet.

Maar Janus Secundus komt in dit boek voor, onder meer. En Janus Secundus zou de grootste Nederlandse dichter ooit zijn, volgens Guépin. Nooit eerder had ik een letter van hem gelezen.

Zoete epigrammen is het derde deel van een trilogie. Classicus Jan Pieter Guépin [1929 – 2006] bedrijft in al die boeken vergelijkende literatuurwetenschap, door op thema de klassieke invloeden aan te wijzen in West-Europese poëzie. Ditmaal gaat het om reeksen aan erotische, pastorale gedichten.

Ooit kon elk geschoold mens allerhande dingen, die nu niet meer tot het curriculum horen. Tot die vaardigheden hoorde tot bespelen van de luit, en het vlotweg schrijven van een klassiek vers. Zo was het onderwijs ooit ingericht. Translatio, imitatio, emulatio. Vertaal de groten, doe ze dan na, en probeer daarop de voorbeelden te verbeteren.

Sommigen verlangen weleens naar die tijden terug. Kinderen mogen best alvast leren wat ze later pas kunnen begrijpen.

Ik denk ook dat éen aspect uit die klassieke opvoeding voor iedereen nut kan hebben. Het is ook het aspect dat ik het meest bewonder aan dit boek. Het taalinzicht. Guépin slaagt er opvallend moeiteloos in om de in het Latijns, of Neolatijns, geschreven gedichten om te zetten naar een prachtig ritmisch Nederlands. Ik zou de dichters niet de kost durven geven die het al niet eens kunnen om in regelmatige versvoeten te schrijven.

En in deze tijden, nu de spelling of grammatica er op school al niet meer toe lijkt te doen, is elke wens om iets meer of wat beter, vergeefse hoop.

Dit is een wijs boek. Het is een bijzonder knap boek. Er komt heel goed in over dat Guépin de meeste vertalingen puur voor zijn lol zal hebben gemaakt. En toch zette het mij meer aan tot nadenken over cultuur, en onderwijs, dan tot iets anders.