Grote baggerboek ~ Ilja Leonard Pfeijffer

Als iets een goede roman voor mij karakteriseert, dan wel de simpele eis dat ik het liefst heb dat zo’n boek me vergeten laat aan het lezen te zijn. Het grote baggerboek van de dichter en classicus Pfeijffer bracht daarentegen geen seconde uitstel van het ongeloof. Mij was binnen twee alinea’s duidelijk dat hier iemand vreselijk zijn best had gedaan om tekstjes te verzinnen.

Het grote baggerboek biedt twee stemmen, die hoofdstuk om hoofdstuk aan het woord zijn. De eerste is in het ergerlijk geconstrueerde volkse slang van een baggeraar, de tweede laat het kunstmatig ambtelijke taalgeluid horen van zijn behandelend geneesheer.

Zodra taal op zichzelf al iets wil zijn, gaan woorden mij gauw in de weg staan.

Komt nog bij dat het verhaal weinig voorstelde. Baggeraar ontmoet op karwei in het Middenoosten een weesjongetje, neemt het kind mee, wordt beschuldigd het verkracht te hebben, en komt onder behandeling van een psychiater, van wie hij schrijven moet. Deze psychiater wordt ondertussen verliefd op de vrouw van baggeraar, gaat daarin te ver, waarop wraak volgt.

Normaal zou ik een boek als dit dan ook schielijk terzijde leggen, om over te gaan op plezieriger activiteiten. Normaal biedt boeklog geen aandacht voor titels waar ik principieel al te veel mee mis vind om me te boeien. Dat Het grote baggerboek hier toch vermeld wordt, komt daar een ander trekje van Pfeijffer, dat ik anders ook te irritant vind om te kunnen waarderen, maar me nu ondanks alles toch even aan dit boek kluisterde.

De schurft heb ik aan schrijvers die pronken met hun belezenheid en eruditie; die klassieke tekstgedeelten naadloos in eigen werk opnemen, en daarna de lezer uitlachen die dit plagiaat niet opmerken. Pfeijffer is vaak zo’n auteur. Een pronker. Een poseur.

Die eer gunde ik hem niet, dus heb ik Pfeijffer’s taalmasturbatie grotendeels uitgelezen; als de literaire quiz: herken het citaat.