Tienduizend dingen ~ Maria Dermoût
De Nederlandse literatuur heeft hele zijvleugels vol interessante auteurs die wel in de taal schreven, of schrijven, maar hier niet woonden. Door horen vele Vlamingen toe, maar ook iedereen uit de voormalige koloniën. En om éen of andere reden blijven hun boeken altijd een beetje buiten mijn zicht.
Maar, wie leest er ook ooit een representatief deel uit het boekenaanbod bijeen?
Zo wist ik alleen over De tienduizend dingen van Maria Dermoût dat dit een ongekend groot internationaal succes had genoten, voor een boek van een Nederlandse auteur. En ook dat Hans Koning de vertaling naar het Engels had gedaan. Dit tezamen maakte dan toch eens nieuwsgierig.
Waarmee ik in een wat tijdloos boek belandde. Nu ja, tijdloos in de zin dat geen enkele moderne technologie een rol speelt in de vertelling. Wel begint het boek op een moment dat de Nederlandse huizen al niet meer herbouwd werden.
Over de lokatie wordt niet meer duidelijk dan dat het verhaal zich op een eiland in de Molukken afspeelt, in een huis met een grote tuin — de aanduiding toen voor een plantage — aan een binnenbaai.
De roman telt zes hoofdstukken, die op het eerste gezicht niet zo veel gemeen hebben, behalve dan dat er in de eerste vijf een dode of zelfs doden zijn te betreuren, en dit sterven met geweld ging gepaard. In het laatste hoofdstuk komen al deze draden tezamen in het hoofd van het belangrijkste personage. De dan oud geworden Felicia, ‘mevrouw van Kleyntjes’.
In de Molukken wordt bij iemands overlijden gezongen over de honderd dingen waardoor de dode herinnerd zal worden. En Felicia bedenkt wat die dingen van haar zouden zijn. Dat blijken er wel meer dan honderd.
Dan komen de doden uit de eerste hoofdstukken bij haar langs, om haar meer uit te leggen over hun verscheiden. Om haar zo de wrevel uit het verleden te helpen relativeren.
De titel van dit boek is ontleent aan een frase van de Chinese dichter Ts’ên Shên:
Wanneer de ‘tienduizend dingen’ gezien zijn in hun eenheid, keren wij terug tot het begin en blijven waar wij altijd geweest zijn.
Maar waar ik even dacht, door die tienduizend en die honderd dingen te combineren, dat er honderd doden langs zouden komen, was dit toch niet zo.
Deze roman puilt soms letterlijk uit van de dingen; van al die tastbare zaken klein en groot die ons leven stofferen. Al bestonden die zaken in een kolonie uit andere dingen dan wij nu zijn gewend. En dit creëerde soms een wat grote afstand tussen mij en het boek. Ondanks dat ik Dermoût’s melancholie wel kon waarderen.
RSS feeds