Drunkard’s Walk ~ Leonard Mlodinov

Een boek als dit confronteert me hard met een probleem in mijn leesvoorkeuren. The Drunkards Walk biedt te zeer slechts een inleiding in het onderwerp willekeurigheid om mij in zijn geheel te kunnen boeien. Zo bevat het nogal wat geschiedenis van de wiskunde, toegespitst op de mannen die de regels hielpen opstellen voor statistiek en kansberekening. En over een aantal van deze mannen heb ik bijvoorbeeld al eens scripties geschreven; altijd tuk op onderwerpen waar mijn docenten zo min mogelijk van af wisten.

Tegelijk loont het niet om een boek over dit onderwerp te lezen dat voor een verder gevorderd publiek is bedoeld. Dan wordt de inhoud me gauw te gespecialiseerd, of te abstract. Dan ook zullen de anekdotes ontbreken, die een boek als dit de rustpunten bieden aan een anders makkelijk door alle nieuwe kennis overdonderd publiek.

Toegegeven, een opmerking van Mlodinov, als dat kansberekening het vakgebied is waarop zelfs gediplomeerde wiskundigen vaak in de fout gaan, maakt dit boek toch wel nuttig. De wetenschap dat mogelijkheden, of risico’s, vaak nauwelijks intuïtief te beredeneren zijn, is alleen niet nieuw. Gerd Gigerenzer schreef een heel boek over ons onvermogen om risico’s in te kunnen schatten.

Dus houd ik slechts een paar zaken over aan The Drunkards Walk. De eerste is het al door Gigerenzer gesignaleerde gegeven dat als iemand niet tot de risicogroepen behoort — en dus geen promiscue homoseksueel, prostitue[e] of drugsverslaafde is — er slechts 9% kans bestaat dat een positieve HIV-test klopt.

Mlodinov werd slachtoffer van deze medische misser. Iets waarover hij in dit boek kort en onderkoeld schrijft.

Anderen hebben er zelfmoord om gepleegd.

En vooral het slothoofdstuk deed deugd, al was dit wat Amerikaans positief van toon, doordat daarin benadrukt wordt hoe vaak een onmogelijk toeval een rol speelt in ieders leven. Wie dit niet beseft gaat bijvoorbeeld onmogelijke eigenschappen toekennen aan miljardairs als Bill Gates, of anderen die kapitaal wisten te profiteren van een gelukje.

Uitzonderlijke prestaties bestaan. Zeker. Maar veel aandacht in dit boek gaat uit naar het gegeven dat uitzonderlijke prestaties minder uitzonderlijk zijn dan ze lijken, statistisch gesproken. Pieken komen voor, dalen bestaan, maar wat daarna telkens optreedt, is regressie naar de mediaan.

Leonard Mlodinov, The Drunkard’s Walk
How Randomness Rules Our Lives
252 pagina’s
Penguin Books 2009, oorspronkelijk 2008

[x]opgenomen in het dossier: statistiek, wiskunde